علل نگرانی های فاطمه(س)

●پرسش: علل نگرانی های فاطمه زهرا(س) بعد از رحلت پیامبر اعظم (ص) چه بود؟
▪پاسخ: شدت اندوه حضرت فاطمه(س) بعد از رحلت پیامبر اعظم (ص) موجب شد كه غم و اندوه آن بانو، یك واقعه مهم تاریخی گردد و فصلی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص دهد و در خود، اسرار، پیام ها و حرف ها داشته باشد. سوال اصلی این است كه آنهمه دغدغه و نگرانی حضرت فاطمه(س) به خاطر فقدان پدر بود؟ یا اینكه علل و عوامل دیگری در میان بود كه ناراحتی ها و مصایب آن بانوی بزرگوار را تشدید می كرد؟
در اینجا با صرف نظر از مصایب و رنج های شخصی آن بانوی بزرگ در فقدان پدر، مهم ترین دغدغه ها و نگرانی های آن حضرت در مورد اسلام و امت اسلامی به نحو اختصار بیان می گردد:
۱- نگرانی از محو آثار بعثت و وحی
فاطمه زهرا(س) در خانه ای متولد و بزرگ شده كه وحی در آن نازل شده (مهبط وحی) و صبحگاهان و شامگاهان ذكر و اسم خدا از آن خانه به آسمان بالا می رفت.
او حاصل بعثت رسول اكرم و دستاورد ۲۳ سال رنج و خون دل خوردن آن حضرت را وحی و تعالیم آسمانی می دانست. او یك معصوم بود و خود را مكلف و موظف به پاسداری و حفظ و حراست اجرای تعالیم وحیانی و ره آورد بعثت می دانست. اگر بلافاصله بعد از پیامبر(ص) وصی او، علی (ع) بر كرسی امامت نشسته بود و راهبری و رهبری و ولایت او تحقق می یافت فقدان پیامبر(ص) جبران می شد و حزن و اندوه فاطمه(س) برطرف و یا حداقل تشدید نمی شد. فاطمه(س) در هنگام وفات پدر می گریست و می گفت:«پس از تو بر سر وحی الهی و دستورات خدا چه خواهد آمد؟» او ضمن خطاب به مردم گلایه و شكوه می كند كه چرا قرآن را پشت سر انداخته اند.
می فرماید:«شما قرآن را پشت سر انداختید و عمل به آن را كنار گذاشتید. آیا به آن تمایل ندارید و از آن روی گردان می شوید؟ و آیا می خواهید به قوانین دیگری غیر از قرآن حكم كنید؟ و آنچه به جای قرآن گرفته اید، چقدر برای ظالمین زشت و بد است.»
۲- نگرانی از تفرقه بین امت پیامبر (ص)
فاطمه (س) تفرقه امت اسلامی را بزرگترین سد راه سعادت و كمال و عامل گرفتاری و مصایب مسلمین می دانست، زیرا از آن به عنوان یكی از نگرانی های مهم خود یاد می كرد وتنها راه وحدت امت اسلامی را تن دادن مسلمین به امامت علی(ع) می دانست و اصرار می نمود كه: «امامتنا امانا للفرقه». خداوند امامت ما را برای در امان ماندن امت اسلامی از تفرقه قرار داد.
در جای دیگر خطاب به زنان، تصویر حكومت علی(ع) را ترسیم نموده و می فرماید: «اگر شما قدم پیش می گذاشتید و زمام امور خود را به همان هایی كه خدا و رسول برای آن كار مشخص كرده اند واگذار می كردید، هر آینه او حكومت و امت اسلامی را به ملایمت و سهولت پیش می برد و سالم به مقصد می رساند، به گونه ای كه حركتش رنج آور نمی شد و آنان را با چشمه سرشار و زلال حقیقت سیراب می كرد. چشمه ای كه آب زلال آن فواره زنان از هر طرفی جاری است و هرگز رنگ كدورت نمی پذیرد. علی(ع) همواره در نهان و آشكار، خیرخواه امت بود و اگر به خلافت می رسید، از اموال بیت المال برای خویش برنمی داشت و ذخیره نمی كرد.
(احتجاج طبرسی، ج ۱، ص ۱۰۸)
۳- نگرانی از وقایع تلخ و خونبار آینده مسلمین
حضرت فاطمه(س) نمی خواست مجدداً در بین امت اسلامی آن نزاع ها و اختلافات دوران جاهلیت و زندگی قبیله ای زنده شود. لذا فاطمه زهرا(س) دائماً آینده خونین و پر از فساد كه پی آمد اقدامات مخالفت با وحی بود را متذكر می شد، شاید كه دست بردارند و به وحی بازگردند. آن حضرت در سخنانی كه بازنان مهاجر و انصار دارد، هشدار می دهد و در باره آینده می فرماید: «به جان خودم سوگند! نطفه فساد بسته شده، پس منتظر باشید تا مرض فساد و میكرب ها در پیكر اجتماع اسلامی انتشار یابد، آن هنگام است كه به جای شیر خون و زهر مهلك تلخ خواهید دوشید. فقط آیندگان، سرانجام بنیانی را كه شما در آغاز اسلام گذاشتید متوجه می شوند. شما فكر می كنید راحت شدید و از فتنه و تفرقه، ایمن شدید؟! خیر چنین نیست. بشارت باد بر شما شمشیرهای برنده كه به جان شما خواهد افتاد و سلطه و تعدی متجاوزین ستمكار بر شما و هرج و مرج و اختلال دائمی میان مردم و استبداد ظالمین و استیلای دیكتاتورها بر جوامع اسلامی، آینده به گونه ای خواهد شد كه حاكمان شما حقوق و منافع شما را به تاراج خواهند برد و فقط اندكی از منافع و اموالتان را به شما خواهند داد و قسمت زیادی از اموال و حقوقتان را در غیر خواسته های شما مصرف می كنند. پس حسرت و اندوه بر شما از آینده و عاقبت شما! افسوس كه كورید و نمی بینید و ما نیز نمی توانیم شما را مجبور به كاری كنیم كه از آن كراهت دارید.» (امالی شیخ صدوق، ج۱، ص ۳۸۳).
۴- نگرانی از رخدادهای تلخ برای آل محمد(ص)
آنچه بیش از همه بر حزن و اندوه فاطمه(س) می افزود وقایع تلخ و ناگواری بود كه برای علی و حسن و حسین و زینب و سایر ائمه اطهار(ع) و تمام اولاد آن حضرت در آینده شكل می گرفت. آن حضرت در زمزمه ای شاعرانه، قتل حسین(ع) را یادآوری نمود «فرزندانم دیشب را گرسنه به روز آوردند، كوچكترین آنان حسین(ع) در میدان جنگ كشته می شود در كربلا فرزندانم را با حیله و تزویر شهید می كنند. نكبت و عذاب بر قاتلانش باد.» (فرهنگ سخنان فاطمه،ص۱۹۹)
۵- نگرانی از آثار و پی آمدهای غصب خلافت علی(ع)
اگر ادعا كنیم ریشه و اساس تمامی نگرانی های حضرت زهرا(س) كه حزن و اندوه و مصایب آن بانوی بزرگوار را تشدید می كرد. مسأله آثار ویرانگر غصب خلافت و پی آمد ناگوار دگرگونی نعمت غدیر در سقیفه بود، نادرست نخواهد بود. زیرا فقدان پیامبر (ص) آینده خونین، تفرقه امت، محو ره آورد بعثت و وقایع تلخ برای آل محمد، همه ریشه در كنار زدن علی(ع) و تبدیل نعمت غدیر داشت. آن حضرت خطاب به زنان مهاجر و انصار می فرماید:
«وای بر آنان! چرا نگذاشتند حق در مركز خود استقرار یابد؟ و خلافت بر پایه های نبوت استوار و در خانه ای كه نزول گاه وحی بود، بماند و حق را از دست علی(ع) كه عالم به امور دین و دنیا است، گرفتند (امالی صدوق، ج۱، ص ۳۸۴).

(بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۵۸)

منبع : روزنامه کیهان