پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

پلی‌استرها


پلی‌استر یا بوسیلهٔ بسپارش یک دی اسید و یک دی الکل یا وسیلهٔ بسپارش یک اسید ـ الکل یا یک اسید ـ فنول روی خود تهیه می‌شود. پلی‌استرهای زیادی تولید شده است ولی در میان آنها تنها چند تائی هستند که می‌توانند کاربرد نساجی داشته باشند. یکی از آنها پلی‌ترفتالات گلیکول است که در حال حاضر به میزان زیادی برای صنایع نساجی ساخته می‌شود. برای تولید آن ترفتالیک اسید را با اتلن گلیکول وارد عمل بسپارش می‌کنند.
پلی‌فتالات گلیکول بدست آمده را ذوب می‌کنند سپس مانند نایلون آنرا به‌صورت نخ در می‌آورند. بعد از منجمد کردن نخ را قرقره را می‌کنند و آنرا ۴۰۰ تا ۶۰۰ درصد ۸۰c می‌کشند به‌طوری که بلورینگی آن افزایش یابد. چگالی آن ۳۸/۱ است و در ۲۵۰c ذوب ذوب می‌شود. نخ مربوطه بسیار محکم است و میزان پارگی به KG ۷۰ / MM۲ با کشیدگی در حدود ۱۵ درصد می‌رسد. در هوای مرطوب به مقدار خیلی کم آب جذب می‌کند و درین حالت خواص مکانیکی خود را به‌خوبی نگاه می‌دارد. در مقابل نوروگرمای ۱۴۰ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد به‌خوبی مقاومت می‌کند و با عملیات گرمائی در حدود ۱۵۰C به آن پایداری دو بعدی کافی داده می‌شود. پلی ترفتالات گلیکول در حلال‌های آبی کمی حل می‌شود که از میان آنها می‌توان از متاکرزول، تری فلوئور و استیک اسید و مخلوط متانول و اتان تتراکلرید (به‌نسبت یک‌سوم) نام برد. به مقدار کم اکسید می‌شود و خیلی به آرامی می‌سوزد. چون نخ پلی‌ ترفتالات گلیکول تمایل زیاد به جذب آب ندارد از لحاظ رنگرزی عملاً دچار زحمت خواهیم شد. برای این کار باید عمل رنگرزی را در فشار و دمای بالا یا به حالت جوش و در حضور یک عامل متورم کننده انجام داد.
نخ آماده شدهٔ ترفتالات گلیکول را می‌توان برای انواع مختلف منسوجات به‌کار برد به‌ویژه در تولید ملحفه، پیراهن، پارچه‌های سرپه، پارچه‌ەای مخصوص مبل، برای پیراهن وزیر پیراهنی آنرا معمولاً به‌صورت مخلوط با پنبه یا پلی‌آمید مصرف می‌کنند چنانچه آنرا با پشم مخلوط کنند پارچه‌ای بسیار گرم به دست خواهد آمد که به آسانی پس از شستشو خشک می‌شود و نیازی به اتو کردن ندارد.
الیاف پلی‌استر در صنایع پارچه‌ بافی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد به‌عنوان مثال در تولید پارچهٔ مخصوص پوشش ماشین‌های پرس، پارچهٔ مخصوص بادبان طناب، تور و غیره.
منبع : مطالب ارسال شده