پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

روز لبخند های زیبا


روز لبخند های زیبا
۲۳ فروردین روز دندانپزشک است. شاید شما هم ازجمله افرادی باشید که تا دندانتان درد نگیرد، پایتان را در مطب دندانپزشکی نمی‌گذارید ولی اگر دوست دارید در سال جدید، هیچ وقت دچار دندان درد نشوید، باید از آن پیشگیری کنید. بیماری‌های دهان و دندان معمولا آهسته و پاورچین پاورچین سر و کله‌شان در دهان شما پیدا می‌شود و معمولا وقتی به خودتان می‌آیید که کار از کار گذشته است.
برای اینکه از بیماری‌های دهان و دندان پیشگیری کنید، باید امسال با دندانپزشکی آشتی کنید و دست‌کم سالی یک بار برای چک‌آپ دندان‌ها و لثه‌ها‌یتان سری به دندانپزشکی بزنید.
● ورود بیماری به دهان ممنوع
برای رعایت‌ کامل‌ بهداشت‌ دهان‌ و دندان‌ها باید به‌ نکات‌ زیر توجه‌ کافی‌ داشت‌:
▪ حذف‌ پلاک‌ میکروبی ‌که‌ ایجادکننده‌ پوسیدگی‌ در دندان‌ و بیماری‌‌های‌ لثه‌ است با استفاده‌ از نخ‌دندان‌ ، مسواک‌ زدن‌ ، جرم‌گیری‌ و استفاده‌ از دهانشویه‌ آب‌ و نمک‌ (نصف‌ قاشق‌ چایخوری‌ نمک‌ دریک‌ لیوان‌ آب‌ جوشیده‌ سرد شده)
▪ کنترل‌ مصرف‌ مواد قندی
▪ افزایش‌ مقاومت‌ دندان‌ از طریق‌ افزودن‌ فلوراید به‌ آب‌ آشامیدنی، استفاده‌ از دهانشویه‌ سدیم‌ فلوراید، قرص‌ و ژل‌ فلوراید و مسدودکردن‌ شیارهای‌ دندانی‌
▪ مراقبت‌ از دندان‌ها با روش‌ صحیح‌ مسواک‌ کردن‌
▪ مراجعه‌ مرتب‌ و منظم‌ به‌ دندانپزشک‌
● پوسیدگی دندان ، شایع‌ترین بیماری
پوسیدگی‌ دندان یک‌ بیماری‌ عفونی‌ است‌. پوسیدگی‌ دندانی‌ نتیجه‌ یک‌ عفونت‌ باکتریایی‌ است. برای‌ ایجاد پوسیدگی‌، وجود پلاک‌ میکروبی‌، قندهای‌ ساده‌ ودندان‌ مستعد لازم‌ است. پس‌ از خوردن‌ قندهای‌ ساده‌ باکتری‌ها غذا را تجزیه‌ کرده‌ و اسید تولید می‌کنند.
پلاک‌ میکروبی‌اسید را در سطح‌ دندان‌ نگه‌ داشته‌ و به‌ مینای‌ دندان‌ حمله‌ می‌کند پس‌ ازحملات‌ مداوم‌ اسید، مینا شروع‌ به‌ حل‌ شدن‌ می‌کند و پوسیدگی‌ آغاز می‌شود. شیرینی‌هایی‌ مانند گز، سوهان‌، آبنبات‌ و... که‌ به‌ سطح‌ دندان‌ها می‌چسبند در ایجاد پوسیدگی‌ نقش‌ مهمی‌ دارند به‌طوریکه‌ تعداد دفعات‌ مصرف‌ غذاهای‌ قندی‌، طول‌ مدتی‌ که‌ قند در دهان‌ می‌ماند و شکل‌ ظاهری‌ غذا همه‌ جزو عوامل‌ مهم‌ در ایجاد پوسیدگی‌ هستند.
پوسیدگی‌ با فعالیت‌ میکروب‌های‌ داخل‌ دهان‌ در سطح‌ دندان‌ شروع‌ می‌شود و بتدریج‌ به‌ داخل‌ لایه‌های‌ دندان‌ نفوذ می‌کند. وقتی‌ پوسیدگی‌ فقط روی‌ مینای‌ دندان‌ باشد می‌توان‌ با رعایت‌ بهداشت‌ و درمان‌های ‌ساده‌ پوسیدگی‌ را مهار کرد در غیر این صورت‌ پوسیدگی‌ به‌ آرامی‌ به‌ داخل‌ عاج‌ و از آنجا به‌ مغز دندان‌ نفوذ می‌کند.
پوسیدگی‌ ممکن‌ است‌ از هرقسمت ازسطح‌ دندان‌ شروع‌ شود ولی‌ شروع‌ پوسیدگی‌ در سه‌ محل‌ به‌ ترتیب‌ زیر شایع‌تراست‌:
۱) شیارهای‌ سطح‌ جونده‌
۲) سطح‌ بین‌ دندانی‌
۳) گردن دندان‌
● شرط های پوسیدگی‌
۱) مستعد بودن‌ مینای‌ دندان‌ و ضعیف‌ بودن‌ آن‌ در مقابل‌ اسید.
۲) وقتی‌ از دندان‌ها به خوبی‌مراقبت‌ نشود میکروب ها با مواد موجود در بزاق‌دهان‌ لایه‌
نرم‌ - بیرنگ‌ و چسبنده‌ای‌ را تشکیل‌ می‌دهند که‌ برروی‌ دندان‌ها می‌چسبد این‌ لایه‌ را پلاک ‌میکروبی ‌می‌نامند.
۳) وجود مواد قندی‌ در دهان‌.
۴) طول‌ مدتی‌ که‌ لازم‌ است‌ تا پوسیدگی‌
ایجاد شود.
باکتری‌های‌ موجود در پلاک‌ از مواد قندی‌ غذاها تغذیه‌ می‌کنند و در جریان‌ این‌ کار اسید تولید می‌شود. اسید تولیدشده‌ مینای‌ دندان‌ را که‌ یک‌ ماده‌ آهکی‌ است‌ حل‌ می‌کند و پوسیدگی‌ ایجاد می‌شود.
پوسیدگی‌ دندانی‌ تقریباً به‌ اندازه‌ سرماخوردگی‌ شایع‌ است بنابر این‌ برای‌ جلوگیری‌ از پوسیدگی‌ باید:
استفاده‌ از مسواک‌ و خمیردندان‌ حاوی‌ فلوراید
● استفاده‌ از نخ‌ دندان‌
▪ حذف‌ یا کنترل‌ مواد قندی‌
▪ افزایش‌ مقاومت‌ دندان‌ با استفاده‌ از نفوذ فلوراید به‌ داخل‌ ساختمان‌ دندان‌
بزاق‌ یا آب‌ دهان‌، تا حدود زیادی‌ مانع‌ از پوسیدگی‌ دندان‌ها می‌گردد. چون‌ در حین‌ خواب‌، تراوش‌ بزاق‌ بمقدار زیاد کاهش‌ می‌یابد لذا تاثیر حفاظتی‌ آن‌ برای‌ دندان‌ها به‌ حداقل‌ می‌رسد.
اگر روزانه‌ ۲ بار مسواک‌ بزنیم‌ و سپس‌ با نخ‌ دندان‌ فواصل‌ بین‌ دندانی‌ را تمیز کنیم‌ در پیشگیری‌ ازپوسیدگی‌ دندان‌ها تاثیر بسیار زیادی‌ خواهد داشت‌. خمیر دندان‌ فلورایددار میزان‌ پوسیدگی‌ دندان‌ها را به‌ مقدار ۱۵ الی‌ ۳۰ درصد کاهش‌ می‌دهد.
استفاده‌ از نمک‌ خشک‌، جوش‌ شیرین‌ و سایر پودرها برای‌ مسواک‌ کردن‌ صحیح‌ نیست‌ و باعث‌ ساییدگی ‌مینا و خراشیدن‌ لثه‌ می‌شود. درصورتی‌ که‌ موهای‌ مسواک‌ خم‌ شده‌باشد، مسواک‌ توانایی‌ تمیزکردن‌ سطوح‌ دندانی‌ را ندارد و به‌ لثه ‌آسیب‌ می‌رساند. توجه‌ داشته‌ باشید که‌ هیچ‌وقت‌ مسواک‌ خیس‌ را در جعبه‌ سر بسته‌ نگذارید چون‌ مرطوب‌ ماندن‌ مسواک ‌باعث‌ رشد میکروب‌ها در آن‌ می‌شود.
مناسب‌‌ترین روش‌ جهت‌ پاک‌ کردن‌ سطوح‌ بین‌ دندانی‌ استفاده‌ از نخ‌ دندان‌ است. تاثیر نخ‌ دندان‌ برای ‌تمیزکردن‌ دندان‌ها و پیشگیری‌ از پوسیدگی‌ دندان‌ها از اهمیت‌ زیادی‌ برخوردار بوده‌ و مکمل‌ مسواک‌است‌. وقتی‌ فاصله‌ دو دندان‌ خیلی‌ کم‌ است‌ مسواک‌ قدرت‌ نفوذ به‌ آن‌ را ندارد در این‌ موارد نخ‌ دندان‌با عبور از بین‌ دندان‌ها ذرات‌ ریز غذایی‌ بین‌ آنها را خارج‌ کرده‌ و فاصله‌ بین‌ دندانی‌ را تمیز می‌کند بنابر این‌ استفاده‌ روزمره‌ از نخ‌ دندان‌ در حفظ سلامتی‌ دندان‌ها تاثیر زیادی‌ دارد.هر دندان‌ پوسیده‌ یک‌ یا چند مورد از
علامت های‌ زیر را دارد:
▪ تغییر رنگ‌ مینای‌ دندان‌ (در محل‌ پوسیدگی‌ مینا قهوه‌ای‌ یا سیاه‌ رنگ‌ می‌شود).
▪ سوراخ‌ شدن‌ دندان‌ در محل‌ پوسیدگی‌ .
▪ حساس‌ بودن‌ یا درد گرفتن‌ دندان‌ در موقع‌ خوردن‌ غذاهای‌ سرد، گرم‌، ترش‌ یا شیرین‌ .
▪ حساس‌ بودن‌ یا درد گرفتن‌ دندان‌ وقتی‌ که‌ دندان‌ها را روی‌ هم‌ فشار می‌دهیم‌.
● بوی‌ بد دهان‌
اگر احساس‌ می‌کنید در دوران‌ بارداری‌ پوسیدگی‌ دندان‌ها بیشتر شده‌ است‌ به‌ دلیل‌ این‌ است که‌ مشغله ‌شما در این‌ دوران‌ زیاد است‌ و از پرداختن‌ به‌ بهداشت‌ دهان‌ و دندانتان‌ غافل‌ شده‌اید و یا اینکه‌ غذاهای ‌قندی‌ را به‌ دفعات‌ مصرف‌ می‌کنید. ضمنا تغییرات‌ هورمونی‌ در این‌ دوران‌ پوسیدگی‌ را افزایش‌ می‌دهد.خانم‌های‌ باردار اگر نیاز به‌ درمان‌ دندانپزشکی‌ داشته‌ باشند بهتر است‌ در طول‌ ماه‌ چهارم‌ تا ششم‌ حاملگی‌انجام‌ شود.
هنوز صد سال از زمانی که مردم برای درمان دردهایشان به حکیم مراجعه می‌کردند، نگذشته است. حکیمی ‌که راز تمام امراض را می‌دانست و در زمان خویش متخصص بی‌نظیر و بی‌رقیب همه دردهای جسمی ‌و روحی بود.
از سردرد گرفته تا دل درد، از دردهای بلغمی‌ تا صفراوی و از شکستگی استخوان گرفته تا دندان درد را همه در انبان تجربیات خود داشت و به حق، چقدر هم متبحر بود و مشکل‌گشا. محرم بود و مورد اطمینان و حال با عبور از قرن علم و تکنولوژی و پیشرفت سریع و بی‌درنگ همه علوم، دیگر دانستن درمان همه دردها کاریست غیر ممکن.
با گسترش و نوین‌شدن سیستم‌های‌آموزشی و یکه‌تازی علم دیگر جایی برای خودنمایی و عرض اندام تجربه باقی نمانده است، مگر آنکه آن را همراه با علم داشته باشیم که به تنهایی داشتن تجربه راهگشا نیست، اگر چه هنوز هم در بین عوام جایگاهی از سرنا آگاهی دارد.
دندانپزشکی هم یکی از همین علوم است که به مدد علم و تکنولوژی طی یکصد سال گذشته از سلف تجربی‌های خود به اندازه قرن‌ها پیشی گرفته و دیگر زبان و نگرشی بسیار متفاوت با آنچه در قدیم رایج بود یافته است.در زمانه‌ای که در آن هستیم آگاهی مردم هم متناسب با پیشرفت علوم افزایش یافته و به همان نسبت خواسته‌هایشان هم علمی‌تر و منطقی‌تر.
اغلب مردم برای درمان به طبیبان خانوادگی مراجعه می‌کنند و نسبت به معاینات دوره‌ای آگاهند و تفاوت پزشکان را به لحاظ تخصصشان می‌دانند و دیگر کسی برای مداوای دردش به عطاری و یا حکیم تجربی‌مراجعه نمی‌کند.
آنان که از اهمیت حفظ و نگهداری دندان‌هایشان آگاهند و فرهنگ بهداشتی بالایی دارند و آنان که داشتن لبخندی زیبا و دهانی خوشبو و راحتی در غذا خوردن و تندرستی برایشان اهمیت دارد، به‌خوبی‌می‌دانند باید به دندانپزشک مراجعه کنند یعنی به کسی که تحصیلات اختصاصی دانشگاهی در این رشته دارد و درمان‌های دندانی را علمی‌آموخته است و تجربیات علمی‌آن را هم به مدد سیستم‌های ‌آموزشی نوین در دانشکده دندانپزشکی توشه راه دارد.
جای بسی خوشحالی است که با وجود گذشت زمانی کوتاه از تاسیس اولین دانشکده دندانپزشکی در ایران به سال ۱۳۱۸ در دانشگاه تهران اغلب مردم دندانپزشکی را می‌شناسند و حتی بعضاً نسبت به نوآوری‌های نوین آن نیز آگاهند مگر عده قلیلی از عوام که از سر ناآگاهی و کم‌سوادی از قافله علم عقبند و درمان دردشان را از راه دیگری می‌جویند.این ‌روزها داشتن دندانپزشک اختصاصی و پرونده دندانی جزئی از فرهنگ و عادات خوب اجتماعی ما شده است و مطابق آمار ارائه شده بهداشت دهان و دندان از مهم‌ترین و در بعضی مناطق مهم‌ترین نیاز افراد جامعه است.
دکتر گلرخ ثریا
منبع : روزنامه تهران امروز