ائتلاف جهانی علیه یک جنبش

اواسط ماه ژوئن مبارزان سازمان حماس (جنبش مقاومت فلسطین) پس از ۵ روز نبرد با قاطعیت نیرو های امنیتی دولت خود گردان فلسطین و سازمان الفتح را شكست داد و كنترل غزه را در دست گرفت. غزه باریكه كوچكی است در ساحل دریای مدیترانه كه دارای ۱‎/۵ میلیون نفرجمعیت فلسطینی است كه اكثر آنها پناهندگانی هستند كه در این باریكه كه از متراكم ترین مناطق
پر جمعیت جهان است زندگی می كنند.
درطول برخورد های مسلحانه ای كه در نقاط مختلف پیش آمد، از جمله در غزه، خان یونس و رفح و جاهای دیگر بیش از ۱۰۰ تن از شبه نظامیان ویا شهروندان معمولی كشته شدند و صد ها نفر دیگر هم، زخمی. ایهود باراك وزیر دفاع جدید اسرائیل اكنون برای یك تهاجم نظامی عمده به غزه طی هفته های آینده آماده می شود. لندن تایمز از قول یكی از مشاوران باراك در این باره گزارش كرده است « سؤال در این مورد(حمله به غزه) این نیست كه آیا انجام خواهد شد یا نه، بلكه سؤال این است كه چه وقت و چگونه؟».
دولت های آمریكا و اسرائیل نقشی پیچیده در آشوب های اخیر بین سازمان های فلسطینی ایفا كرده اند. از زمان توافق «صلح» در سال۱۹۹۳ ، تحریك و بر دامن زدن به جنگ داخلی در غزه وكرانه باختری، سیاست ثابت رهبران همه جناح های قدرت در تل آویو وواشنگتن بوده است. به این امید كه این سیاست تنها راه توقف ماشین قدرت جنبش مقاومت فلسطین- حماس - دیده شده است. اما تصمیم آغاز نزاع های خانگی میان فتح وحماس از هنگامی به اولویت نخست برنامه های آمریكا واسرائیل تبدیل شد كه حماس در انتخابات ۲۰۰۶ به طور غیر منتظره ای اكثریت مجلس قانون گذاری فلسطین به دست آورد و دولت جدیدی را تشكیل داد. این حادثه همه محاسبات واشنگتن را به هم ریخت زیرا ایالات متحده همه شانس خود را در سبد حزب فتح چیده بود. آن روز ها كاخ سفید فشار های سنگینی را حتی بر اسرائیل اعمال می كرد تا انتخابات ۲۰۰۶ را هرچه زودتر انجام دهد چون تصور می كرد كه الفتح برنده می شود.
● گرسنگی به عنوان ابزار «دموكراسی»
آمریكا و اسرائیل و اتحادیه اروپا كه ژست پایه گذاران نخستین بنای «دموكراسی» را گرفته بودند در فردای ژانویه ۲۰۰۶ با شوكی بزرگ روبه رو شدند، پیروزی حماس در انتخابات همه را بهت زده كرد. حال برای مقابله با ضد آمریكایی ترین گرایشی كه این بار سكان نخستین دولت مشروع در سرزمین های اشغالی را در دست گرفته است چاره ای جز تحریم نبود.
به این ترتیب یك ائتلاف منطقه ای وجهانی برای انزوای دولت مولود دموكراسی فلسطینیان شكل گرفت. در پرتو این سیاست تحریم ، در نخستین گام در آمد فلسطینی ها را از مالیاتی كه خود فلسطینی ها در مناطق اشغالی می پرداختند قطع كردند همینطور راه كمك های جامعه بین المللی به مناطق فقر زده فلسطین مسدود شد. پیام این تصمیم های سخت وخشونت بار به فلسطینی ها این اقدام بود كه: در جهت اشتباه رأی می دهید ؟ پس ما هم غذا، دارو و سایر مواد مورد نیاز شما را قطع می كنیم. بدین ترتیب ارتباط غزه با سایر مناطق جهان قطع شد. البته پیش از این مدت ها بود كه ممنوعیت رفت و آمد زمینی و دریایی فلسطینی ها در رأس اقدامات برنامه ریزی شده اسرائیل برای نابود كردن اقتصاد هم ساحل غربی و هم غزه، قرار داشت. ساكنان غزه پیش از این هم از استاندارد های بسیار پائینی از زندگی برخوردار بودند و برنامه های تحریم اقتصادی اسرائیل برضد ساكنان غزه موجب شده بود شهروندان این منطقه متكی به كمك های خارجی شوند.
هدف این سیاست تل آویو و واشنگتن روشن بود آنها به این امید بودند كه با تنگ كردن حلقه این محاصره اقتصادی مردم فلسطین رارو درروی دولت تشكیل شده به رهبری حماس قراردهند. وقتی این برنامه مؤثر نیفتاد، یك راه پیش روی سیاستگذاران آمریكا باقی می ماند : درگیری نظامی بین نیرو های فلسطینی فتح و حماس.
فتح و حماس بزرگ ترین احزاب فلسطینی حاكم بر سرزمین های اشغالی هستند، حزب فتح از اواخر دهه ۱۹۶۰ خود را حزب غالب بر عرصه فلسطین می شناسد. رهبر تاریخی این حزب یاسر عرفات بود كه در سال ۱۹۳۳ در مورد پیمان اسلو با اسرائیل و آمریكا به مذاكره پرداخت. شكست پیمان اسلو، كه قرار بود چیز هایی را كه شباهتی با آزادی داشت برای فلسطینی ها به ارمغان بیاورد ، در نهایت نتیجه ای خلاف پایه گذارانش ببار آورد و به ظهور حماس منجر شد.
تصور این وضع برای فتحی ها بسیار سخت بود كه حماس كه یك سازمان مذهبی و با پیمان اسلو از ابتدا مخالفت كرده است با رأی مردم قدرت را دركل قلمرو دولت خود گردان از آن خود كند. روند افول فتح كه پس از پیمان اسلو خود را تنها حاكم مطلق برفلسطین می دید در سراسر دهه ۱۹۹۰ ادامه یافت. سیاست جذب مهاجرت اسرائیل دراین سال ها بویژه در ساحل غربی به اوج رسید و شرایط برای مدعی رهبری فلسطینی ها وخیم تر شد. در همین دوران محبوبیت حماس هر روز افزایش یافت. دلیل این امر علاوه بر سرخوردگی از ناكارآمدی مجریان پیمان اسلو، این بود كه به نظر مردم بعضی از رهبران فتح از نفوذ و قدرت حزب خود برای ثروت اندوزی استفاده می كردند.
● اتاق فرمان در دست الیوت آبرامز
در گزارش۲۲ ژوئن ۲۰۰۷ روزنامه گاردین آمده است كه آمریكا پس از ناامیدی ازبرنامه تحریم وبایكوت جنبش حماس بر اساس یك برنامه ۱‎/۲۷ میلیارد دلاری در پی به قدرت رساندن افراد گارد ریاست جمهوری به اندازه ۲۰هزارفرد زبده بوده است با این هدف كه : «نیرو های فلسطینی دگرگون شده و به قدرتی تبدیل شوند كه بتوانند برای رئیس جمهور فلسطین اعتبار كسب كنند تا او در پناه امنیت ایجاد شده، امكان گرفتن تصمیم هایی نظیر، ابطال كابینه تحت رهبری هنیه و تشكیل یك كابینه جدید را داشته باشد.»
این گزارش حاكی از آن بود كه اوایل امسال آمریكا میلیون ها دلار كمك برای دولت محمود عباس فرستاده است. جاناتان استیل گزارشگر گاردین نام این كار را استراتژی «كودتای دشوار» گذاشته است و از الیوت آبرامز به عنوان مبتكر آن نام برده است. اومشاور امنیتی جورج بوش در امورخاورمیانه است. شهرت این شخص به خاطر نقش او در جنگ های آمریكا علیه نیكاراگوئه و السالوادور در دهه ۱۹۸۰ است كه بیش از ۱۳۰ هزار كشته به جای گذاشت.
اما طرح از قدرت برانداختن حماس وبه قدرت رساندن فتح همراهان دیگری هم از منطقه داشت . دولت هایی مانند مبارك كه بازیگر پنهان منازعه غزه است. یكی از عوامل رویارویی حماس و الفتح، در خواست مقامات دولت خود گردان فلسطین از اسرائیل بوده است برای این كه اجازه دهد آنها «محموله های بزرگی از سلاح و تجهیزات از كشور های عربی دریافت كنند». این درخواست طبق گزارش گاردین شامل زره پوش، صد ها راكت آر پی جی ضدتانك، هزاران نارنجك دستی و میلیون ها گلوله بوده است.
● تیم مورد اعتماد غرب
حماس از مدت ها قبل ردپای یك تهاجم یا كودتا از سوی دولت خود گردان فلسطین را دریافته بود به همین دلیل امثال خالد مشعل رهبر سیاسی حماس، آن را به عنوان « اقدامات اضطراری» قلمداد كرده اند . با این همه آنچه در ماه ژوئن در غزه گذشت یك تراژدی كامل است. خونریزی بین الفتح و حماس شگفتی و یأس زیادی را در بین فلسطینی ها و حامیان آنها درسایر كشور های اسلامی و سراسر جهان ایجاد كرده است؛ اگرچه این امر برای رهبران آمریكا و اسرائیل بسیار رضایت بخش بوده است و خوشحال كننده. سخنان زیپی لیونی وزیر خارجه رژیم صهیونیستی اسرائیل، نشان دهنده عمق رضایت اسرائیل و آمریكاست : « ما باید از این دو دستگی برای رسیدن به هدف خود سود ببریم» (گاردین ۱۹ ژوئن).
بلافاصله پس از این كه حماس غزه را به تسخیر خود در آورد محمود عباس ابطال « دولت ائتلافی» را كه از حماس، فتح و بعضی احزاب سیاسی كوچك تر و مستقل در مارس ۲۰۰۷ در مكه (عربستان) بنیاد شده بود، منحل اعلام كرد و به جای آن یك «كابینه اضطراری» تشكیل داد كه اعضای حزب حماس به كلی از آن حذف شده اند. برای پست نخست وزیری، سالم فیاض را انتخاب كرده است كه فهرست انتخاباتی او از «حزب راه سوم» به زحمت توانست نمایندگی ۲‎/۴ در صد آرا را در انتخابات ۲۰۰۶ به دست آورد. فیاض مانند خود محمود عباس، در یكی از مؤسسات بین المللی كار می كرده است. او از حمایت مردمی كمی برخوردار است ولی انتصاب او با استقبال گرم واشنگتن رو به رو شدزیرا فیاض پس از ابومازن ازنزدیك ترین فلسطینی هابه آمریكا واروپاست ودر اغلب لابی های غرب چهره ای شناخته شده است. فیاض در چینش اعضای كابینه به سراغ عناصر به شدت لائیك وغربگرای فتح رفته است، شاید به همین دلیل اغلب گروه های فلسطینی از جمله اسماعیل هنیه، نخست وزیر منتخب مردم، دولت اضطراری را مردود دانستند.
● پیام همرزمان جهادی
با همه این اوضاع تلخی كه پدید آمده استراتژی منتقدان ومخالفان فتح مقابله مسلحانه با كابینه اضطراری نیست. سازمان حماس، سازمان جهاد اسلامی، جبهه خلق برای آزادی فلسطین و سایر سازمان ها ایده جنگ بین فلسطینی ها را رد كرده اند. آنها حماس، الفتح و همه سازمان های دیگر فلسطین را دعوت به گفت و گو كرده اند و هنوز حاضرند برای حفظ اتحاد علیه اشغالگران اسرائیلی از بسیاری ازخواسته های خود چشم پوشند. گویی آنها پیام تكان دهنده همرزمانشان را در گوش سپرده اند.
بیش از ۹هزار زندانی سیاسی فلسطینی هم اكنون در زندان های اسرائیل هستند كه بین آنها افراد سرشناس و برجسته مبارز و رهبران همه سازمان های سیاسی و سازمان های مقاومت نظامی، دیده می شوند. به خاطر ثبات قدم و استواری آنها در مقابله با شكنجه های سیستماتیك و بد رفتاری، این زندانیان نفوذ زیادی در جامعه فلسطینی دارند. نمایندگان انستیتوی نلسون ماندلا كه اخیراً از زندانیان فلسطینی در اسرائیل دیدار كرده اند پیام احمد سعادت دبیر كل یكی از احزاب مبارز فلسطینی كه در زندان اسرائیل است را نقل كرده اند: «لازم است همه جناح ها گفت و گو های جامع و گسترده ای در باره اتحاد داشته باشند، اتحادی بر پایه راه هایی كه فلسطینی ها در پیش رو دارند و بدون دخالت خارجی ها، بویژه اسرائیل و آمریكا». او در پیام خود اصرار ورزیده است بر این كه حماس و فتح برای از بین بردن اختلافات خود به جای برخورد های خونین و اشغال پرخاشگرانه سازمان ها و نهاد ها در غزه و ساحل غربی، به مذاكره و منطق روی بیاورند .

ریچارد بكر ـ ترجمه: پوراندخت مجلسی

منبع : روزنامه ایران