شش ابداع کهکشانی

قریب به یک قرن پیش، اگر برای ارسال یک پیام خیلی عجله داشتید می‌توانستید از تلگراف استفاده کنید و اگر هم لازم بود پیام را خودتان برسانید باید با قطار سفر می‌کردید. حالا چه‌طور؟
با این پیش‌زمینه اکنون به زمان حال برگردید، به دنیای تلفن‌های هوشمند که قابلیت ارسال ایمیل دارند و همچنین سیستم‌های بی‌سیم نسل سوم.
اگر فکر می‌کنید این فناوری‌ها خیلی کاربردی هستند و زندگی شما را تغییر داده‌اند پس برای یک خبر دیگر آماده باشید: «تکنولوژی جدیدی در راه است که نحوه در دسترس بودن ما را هنگام حرکت و جابه‌جایی کاملا تغییر می‌دهد؛ تقریبا به همان اندازه که تلفن وهواپیما طی ۱۰۰ سال گذشته زندگی ما را متحول کرده‌اند.»
متخصصان صنعت فناوری و آینده‌شناسان در حال حاضر به توصیف این فناوری‌های سیار می‌پردازند و تاثیرات آنها را بر زندگی ما برمی‌شمرند. بحث بر سر فناوری‌هایی نیست که روزی در آینده به منصه ظهور می‌رسند بلکه از ابزاری صحبت می‌کنیم که حداقل تا یکی دو سال آینده ساخته می‌شوند و حتی برخی از آنها از هم اکنون در دسترس قرار دارند. به هرحال بحث بر سر شش فناوری و ابداع است که سیمای زندگی را از بنیاد تغییر می‌دهند و در اینجا شرح مختصری از آنها ارایه می‌شود.
۱) پرداخت تلفنی
▪ روش قدیمی: کیف پولتان را از جیب بیرون می‌کشید یا از کارت اعتباری و یا دبیت کارت برای پرداخت هزینه استفاده می‌کنید.
▪ روش جدید: تلفن همراهتان مثل یک کیف پول سیار عمل می‌کند، موبایل را روی پایانه فروش حرکت می‌دهید و خرید می‌کنید. ایده استفاده از تلفن برای پرداخت هزینه سالیان سال مطرح بوده است اما با اقدام جدی شرکت NTT Docomo، بزرگ‌ترین تولیدکننده تلفن همراه در ژاپن، که برنامه کیف پول سیار را در سال ۲۰۰۴ تحقق بخشید واقعا به مرحله اجرا درآمد.
و اکنون به زعم کارن لرکر (Karen Lurker) مدیر ارتباطات شرکت DoCoMo تقریبا ۱۲ میلیون گوشی در اختیار کاربران این شرکت است که امکان استفاده از سیستم پرداخت سیار را برایشان فراهم می‌سازد.
این تلفن‌ها- و آنهایی که به زودی در ایالات متحده عرضه خواهند شد- با استفاده از تکنولوژی بی‌سیم ارتباطات برد نزدیک (NFC) عمل می‌کنند.
با حرکت دادن تلفن همراه در نزدیکی یک پایانه فروش که با این تکنولوژِی کار می‌کند، کار پرداخت هزینه به طور اتوماتیک انجام می‌شود. شرکت DoCoMo عمل پرداخت را به دو روش امکان‌پذیر ساخته است: اول با استفاده از سرویس Osaifu-Keitai، که امکان دانلود اعتباری به ارزش ۱۰ هزار ین در هر ماه (در حدود ۹۵ دلار) را از طریق سرویس داده‌های این شرکت در تلفن فراهم می‌شود و وقتی که شما تلفن‌تان را در مقابل پایانه فروش نگه می‌دارید از حجم اعتبار موجود در تلفن‌تان کسر می‌شود. آمار پرداخت‌های صورت گرفته نیز به صورت ماهانه به صورتحساب تلفن همراه کاربر اضافه می‌شود.
در روش د یگر تلفن همراه شما مثل یک کارت اعتباری عمل می‌کند و صورتحساب کاربر به طور جداگانه توسط شرکت صادرکننده کارت اعتباری برای او ارسال می‌شود. در این روش،‌کاربر می‌تواند با دانلود اطلاعات پرداخت‌ها در یک نرم‌افزار بر روی کامپیوتر شخصی، میزان دارایی و هزینه‌ها را کنترل کند. اما عامل محدودکننده در مورد سرویس یاد شده این است که بازرگانان و فعالان اقتصادی حتما باید پایانه فروش مخصوص این سرویس را خریداری کنند. با وجود اینکه استفاده از این سرویس‌ها به تازگی در ژاپن آغاز شده ولی ۷۸ هزار فروشگاه به پایانه‌های فروش مورد استفاده در سیستم osaifu-keitai و ۲۵ هزار فروشگاه به پایانه‌های فروش سرویس کارت اعتباری مجهز هستند.
۲) اعلام حضور
▪ روش قدیمی: شما با فردی تماس می‌گیرید و اگر او در دسترس نبود برایش پیغام می‌گذارید.
▪ روش جدید: با استفاده از قابلیت‌های متعدد «حضور»، شما اطلاع می‌یابید که شخص موردنظر کجاست؛ در چه زمانی، در چه مکانی است، قصد دارد کجا برود و چه وقت به مقصد خواهد رسید. بله، ‌این روش بهترین راه برای پیدا کردن افراد است و البته از قابلیت‌های بسیار زیاد دیگری نیز برخوردار است. اگر از پیام فوری در یاهومسنجر و گپ‌های اینترنتی استفاده کرده باشید حتما با «فناوری اعلام حضور»، یا همان لامپ روشن و پیام کنار نام دوست اینترنتی‌تان نیز آشنایید. این فناوری مبتنی بر مکانیسمی است که در مورد آنلاین یا آفلاین بودن کاربر موردنظر و یا مشغول بودن به کاری و دور بودن از پشت میز کامپیوتر به شما اطلاع می‌دهد. اما با این همه به زودی تلفن همراه و سایر دستگاه‌های سیار چنان از قابلیت‌های مختلف برای اعلام حضور افراد موردنظر بهره‌مند می‌شوند که نه تنها اطلاعات مفصلی را در مورد مکان حضور افراد در اختیار می‌گذارند بلکه باعث بالاتر رفتن میزان کارایی و تاثیر شما و طرف‌های مقابل می‌شوند. در مقیاسی ساده و با توجه به گفته‌های کریس آیزاک، مشاور یک شرکت فعال در زمینه صنایع بی‌سیم‌، با استفاده از سیستم قابلیت حضور و غیاب می‌توان تلفن‌ها را طوری برنامه‌ریزی کرد که برای برخی تماس‌های خاص زنگ بخورد و بقیه را به طور خودکار به سیستم پیام صوتی ارجاع دهد. نحوه کارکرد این سیستم به مکان شما بستگی دارد که توسط سیستم GPS موجود در دستگاه موبایل‌تان مشخص می‌شود و به محض ترک مکان و یا انحراف از مسیر، تغییر می‌کند و خود را با شرایط جدید تطبیق می‌دهد. آیزاک می‌گوید: این سیستم از حرکت شما در حد فاصل محل کارتان و موقعیت یک مشتری مطلع است و می‌توان طوری آن را تنظیم کرد که تماس‌های غیرضروری برخی افراد را به بخش پیام صوتی ارجاع دهد و در عوض تماس‌های ضروری از طرف کسانی مانند همسر فرد را بلافاصله برقرار سازد. البته کارکردهای این سیستم به این موارد خلاصه نمی‌شود و تکمیل پروتکل‌های تبادل اطلاعات در سیستم «حضور» و فرآیند مربوطه، رشد سیستم‌هایی که از این فناوری استفاده می‌کنند را تسریع خواهد کرد.
۳) اینترنت در همه جا و با همه وسایل
▪ روش قدیمی: شما درصدد یافتن مکان‌هایی برمی‌آیید که به سیستم Wi-Fi مجهز باشند تا بتوانید با لپ‌‌تاپتان به اینترنت وصل شوید.
▪ روش جدید: اینترنت در همه جا و با همه وسایل در دسترس است، از لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های هوشمند گرفته، تا ساعت‌های رومیزی هوشمند و لوازم اصلی خانه. به زودی اتصال به اینترنت تنها به کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌ها و یا تلفن‌های همراه منحصر نخواهد شد، بلکه از دوربین‌های فیلمبرداری گرفته تا سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی در خانه‌ها و دستگاه‌های متعدد دیگر به اینترنت وصل می‌شوند.ارتباط در همه جا واقعا در حال تحقق است و حتی شهرهای کوچک آمریکا نیز به سرویس داده‌های نسل سوم مجهز هستند. این سرویس‌ها توسط اپراتورهای تلفن همراه ارایه می‌شود و سرعتی برابر ۵۰۰ کیلو بایت در هر ثانیه را برای کاربران فراهم می‌کنند. با توجه به سیستم‌های نسل سوم (۳G) فناوری‌های باند پهن موبایل همچون WiMAX به طور گسترده تا سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند. به عبارت دیگر، خیلی دور نیست که شاهد اتصال به اینترنت در همه جا باشیم. اتصال اینترنت به تمامی وسایل یک ایده جدید نیست و برای مثال در سال‌های پیش ایده مایکروویو یا یخچال فریزرهایی که قابلیت اتصال به اینترنت داشته باشند مطرح شده بود. در آینده سیستم‌هایی عرضه می‌شوند که به طور خودکار تجهیزات گرمایشی یا سرمایشی منزل را در مواقعی که فرد دور از خانه است فعال می‌کنند. اما اینکه چه زمانی این فناوری‌ِ‌ها در دسترس قرار بگیرند معلوم نیست و باید دید چه می‌شود. به هر حال کارشناسان معتقدند آنها حتما ساخته می‌شوند.
۴) رسانه در همه جا
▪ روش قدیمی: قبل از زدن به جاده و مسافرت، آهنگ‌های دلخواه و یا حتی موسیقی‌های تصویری را به دستگاه پخش موسیقی‌تان منتقل می‌کردید. روش جدید: دریافت و ارسال آهنگ‌ها، اخبار و... هر نوع رسانه در تمامی انواع تلفن‌های همراه و در هر کجایی که باشید امکان‌پذیر خواهد بود. گوش کردن به موسیقی یا تماشای تلویزیون از تلفن همراه در سال‌های پیش رواج داشته و اکنون استفاده از انواع مدیا از طریق تلفن‌های همراه در هر کجا و در هر زمان که بخواهید باب شده است. اخیرا از محبوبیت تماشای تلویزیون از طریق موبایل کاسته شده و اپراتورهای موبایل قصد دارند فرمت‌های خاص نمایش را که فقط روی موبایل اجرا شوند طراحی کنند. از دیگر سو دریافت و ارسال اطلاعات به صورت دوسویه انجام می‌شود. این موضوع در کاربردهای تجاری اهمیت زیادی دارد.مثلا یک فعال اقتصادی علاقه‌ دارد که وقتی راجع به یک معامله تجاری با طرف تجاری‌اش حرف می‌زند در چشم‌های او خیره شود. شرکت NNT Do COMO در این فناوری نیز پیشگام است و گام‌هایی در خصوص ارایه این فناوری در تلفن‌های همراه برداشته است.
۵) نظارت بهتر و ساده‌تر بر امر سلامت
▪ روش قدیمی: افراد بیمار یا سالمند برای اطلاع از وضعیت سلامتشان می‌بایست به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی پزشکی مراجعه می‌کردند. روش جدید: نظارت از راه دور و تمام‌وقت بر امور بهداشتی و سلامت، در هزینه و وقت صرفه‌جویی می‌کند و به نیازهای افراد بیمار به‌صورت فوری و بسیار سریع و مفید پاسخ می‌دهد. اندازه‌گرفتن فشار خون چند دقیقه‌ای بیش‌تر طول نمی‌کشد اما اگر آدم‌، گرفتار، مریض و یا پدر یک خانواده باشد انجام این کار و رفتن به بیمارستان و درمانگاه دردسر زیادی برای او ایجاد می‌کند. اگرچه اینترنت همه جایی امکان نظارت بر سلامت را به شکلی محدود و جزیی فراهم کرده اما استفاده از دستگاه‌ ناظری که بتوان به صورت یک لباس آن را به تن کرد و علایم حیاتی را به خدمات دهندگان بهداشتی ارسال کرد، مسلما روش بهتری است. اطلاعات به پرونده پزشکی افراد منتقل می‌شود و در موارد اضطراری برای بیمار بسیار مفید و مثمرثمر خواهد بود. برخی شرکت‌ها، همچون Sprint، خدماتی شبیه آن را ارایه می‌دهند و مسلما این خدمات به مرور زمان بهبود خواهند یافت. البته ارسال اطلاعات فقط به مراکز بهداشتی انجام نمی‌شود و فرزندان می‌توانند از طریق آنها از والدین سالمندشان اطلاع حاصل کرده و به پرستاری از آنها بپردازند.
۶) آیا می‌دانید فرزند دلبندتان (یا کامیونتان) کجا است؟
▪ روش قدیمی: والدین در مورد مکان و شرایط فرزندانشان و امنیت و سلامتی آنان اظهار نگرانی می‌کردند. شرکت‌های حمل و نقل نیز در مورد رانندگانشان چنین احساسی داشتند. روش جدید: سیستم ناظر و دیده‌بان، والدین یا مدیران شرکت‌های حمل و نقل را به طور تمام وقت در جریان وضعیت مکانی فرزندان و یا هشیاری رانندگان قرار می دهد. والدین نگرانند و البته حق دارند اما یک تلفن‌همراه ویژه می‌تواند از نگرانی آنها بکاهد. قابلیت GPS تعبیه شده در موبایل‌ها این امکان را به والدین می‌دهد تا در هر لحظه که بخواهند از شرایط فرزندشان مطلع شوند. اگر کودکان احساس کنندکه در خطر هستند با فشار دادن یک دکمه که صدای زیادی ایجاد می کند به والدین اطلاع می‌دهند و اگر کسی بخواهد باطری تلفن‌همراه را خارج کند باز هم پیام هشداری برای والدین ارسال می‌شود. سیستم دیده‌بانی دیگری که عرضه شده برای شرکت‌های حمل و نقل بسیار مفید است. با تعبیه یک دستگاه در تلفن‌هایی که به سیستم ویدیویی مجهز هستند رانندگان از سوی مدیران کنترل می‌شوند. با تمامی این موارد آیا واقعا فکر نمی‌کنید که این همه فناوری، تحولی اساسی در زندگی ما ایجاد کنند و چهره آن را از پایه و اساس تغییر دهند؟

شیما حکیمی

منبع : روزنامه فناوران