واسیلی

واسیلی یان در سال ۱۸۹۸ پس از پایان دانشگاه سن پطر بورگ كوله باری بدوش انداخت و در روسیه به سیاحت پرداخت .پس از دو سال سیاحت بعنوان خبرنگار روزنامه به انگلستان رفت و تمام بخش جنوبی آن كشور را با دو چرخه پیمود. زبانشناس جوان با استعداد پس از باز گشت به روسیه در یكی از شهرهای كوچك آسیای میانه ساكن شد و با شغل بازرس چاه های آب بكار پرداخت . در سال ۱۹۰۱ اسبی خرید و سواره از صحرای قره قوم گذشت و از شهرهای خیوه وبخارا دیدن كرد. سپس عازم ایران شد و از طریق سیستان و بلوچستان به مرزهای هندوستان ( پاكستان كنونی ) رسید ... ظاهرا در یكی از همین نقاط بود كه با چوپان كویر لوت كه از سرنوشت غم انگیز وطن خویش با او سخن گفت ملاقات كرد. آنجا نخستین بار به فكر نوشتن كتابی درباره سایه های مهیب دوران گذشته افتاد ولی این فكر سالها بعد یعنی پس از انقلاب اكتبر تحقق پذیرفت . واسیلی یان در سالهای ۱۹۰۵- ۱۹۱۷ بعنوان مخبر روسی مشهور خبر گزاریهای گوناگون بارها به آسیای میانه ، منچوری ، كشورهای بالكان ، مصر . تركیه و غیره سفر كرد.او كمی پس از انقلاب اكتبر در سال ۱۹۱۸ به روسیه باز گشت . جمهوری جوان در تمام رشته ها به افراد با فرهنگ نیاز فراوان داشت و یان از هیچ كار ی روی بر نمی تافت :دبیر دبیرستان ، رداكتور روزنامه ها و مجلات ، اقتصاددان ، نمایشنامه نویس و كارگردان تاتر انقلابی جدید . واسیلی یان در هر یك از این مشاغل نهایت كوشش خود را بكار می برد..در سال ۱۹۲۳ واسیلی یان به مسكو آمد و به كار خلاق تالیف رمانهای تاریخی پرداخت . رمانهای كشتی فینیقی ، اسپارتاك ، روبرت فولتون ، آهنگران اورال ، و آتش تپه ها یكی پس از دیگری انتشار یافت.یان در سال ۱۹۳۹ تالیف رمان چنگیزخان را كه نخستین كتاب از رمانهای سه گانه اوست بپایان رساند. در سال ۱۹۴۱ رمان ((باتو )) ودر سال ۱۹۵۴ رمان ((بسوی آخرین قلزم )) كه بخش نهایی رمانهای سه گانه است ، از چاپ خارج شد . این سه رمان تاریخی كه به ا ستیلاگران مغول اختصاص دارد ، هم از نظر حجم وهم از نظر اهمیت ادبی مهمترین اثر نویسنده است . رمان های تاریخی واسیلی یان علاقه فراوان خوانندگان شوروی و كشورهای دیگر را بخود جلب كرد . (( چنگیز خان )) بدریافت جایزه دولتی اتحاد شوروی نائل آمد و به بسیاری از زبانهای خارجی ترجمه شد و بارها تجدید چاپ گردید، از آن جمله در انگلستان ، فرانسه ، فنلاند، آرژانتین ، ایالات متحده امریكا و كشورهای دیگر. در سال ۱۹۶۵ مجله ((مسائل ادبیات )) چاپ مسكو در باره كتاب ((چنگیزخان )) نوشت : (( این كتاب بدون ایجاد شیفتگی كاذب به زور و اقتدار و بدون هیچگونه گذشت در قبال گژی ها و ناراستی ها حق تعلق به ادبیات كلاسیك شوروی را بدست آورده است.

منبع : آی کتاب