قطاری که آرام می‌رود

رکود اقتصاد جهانی و کاهش قدرت خرید مردم موجب بروز مشکلاتی در همه صنایع از جمله صنعت اسباب‌بازی بوده است به خصوص که برای بسیاری از مردم، اسباب‌بازی کالای اساسی تلقی نمی‌شود. همچنین مانند بسیاری دیگر از کالاها، اسباب‌بازی‌های چینی بازارهای جهان را پر کرده‌اند و جایی برای رشد این صنعت در داخل کشورها باقی نگذاشته است. بسیاری از اسباب‌بازی‌ها حتی مارک‌های معروف نیز در چین تولید می‌شوند و این جدا از اسباب‌بازی‌های معمولی است که از چین وارد می‌شود.
در نتیجه اگر در صنعت اسباب‌بازی بعضی از کشورها رشدی مشاهده می‌شود در مدت زمانی است که بسیاری از اسباب‌بازی‌های چینی به علت مشکلات بهداشتی به آن کشور استرداد شدند. حدود دو سوم از همه اسباب‌بازی‌های صادراتی چین در آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا به فروش می‌رسد. بد نیست به مرور صنعت اسباب‌بازی در چند کشور عضو اتحادیه اروپا بپردازیم.
● فرانسه
فرانسه با وجود فرودگاه‌های بین‌المللی و بندرگاه‌های اصلی در سه دریای مختلف و مرزهای زمینی با شش کشور چهارمین کشور واردکننده جهان است. این کشور در سال ۲۰۰۷ حدود ۶۰۱/۴میلیارد دلار صرف واردات خود کرد که بیشتر شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل نقلیه، نفت‌خام، پلاستیک و مواد شیمیایی می‌شد.
اقتصاد فرانسه در سال ۲۰۰۸ تنها ۰/۷درصد رشد یافته و انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۹ به میزان ۱/۸‌درصد رشد یابد. تقاضای داخلی درنتیجه عواملی مانند کاهش فرصت‌های شغلی، کاهش تولید صنعتی و سرمایه‌گذاری اقتصادی به علت کاهش تقاضای خارجی و افزایش شکست شرکت‌ها به شدت تضعیف شده است. کاهش تقاضا در بازارهای مهم خارجی هم مانند آلمان، انگلستان و آمریکا بر میزان صادرات فرانسه تاثیر منفی داشته است.
در سال ۲۰۰۸ میزان صادرات هنگ‌کنگ به فرانسه با افزایش ۶‌درصد به ۴/۸میلیارد دلار رسید که اصلی‌ترین کالاهای وارداتی شامل تجهیزات مخابراتی(۱۱‌درصد)، پوشاک و منسوجات (۱۰‌درصد)، جواهرآلات (۶‌درصد)، اسباب‌بازی، کالاهای بازی و ورزشی (۶‌درصد) و کالاهای مسافرتی (۵‌درصد) می‌شد. از طرفی میزان کالاهای صادراتی از فرانسه به هنگ‌کنگ با افزایش ۹‌درصد به ۳/۲میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ رسید. مهم‌ترین کالاهای وارداتی عبارتند از وسایل مسافرتی (۲۰‌درصد)، جواهرآلات (۷‌درصد)، عطر و وسایل آرایش (۷‌درصد)، نوشیدنی‌های الکلی (۶‌درصد) و تجهیزات مخابراتی (۵‌درصد).
با وجود بازار اندک اسباب‌بازی‌های سنتی در اوایل سال ۲۰۰۸، صنعت اسباب‌بازی سنتی در همان سال (تحت تاثیر مشکلات بهداشتی اسباب‌بازی‌های چینی) عملکرد مثبتی داشت. بازار بازی‌های ویدئویی در سال ۲۰۰۷ با ارائه محصولات جدید به اوج رسید این در حالی است که رشد آن در سال ۲۰۰۸ کاهش یافت، اما تنزل نیافت. با مروری بر بازار اسباب‌بازی در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ رشد خوبی ملاحظه شده است؛ هرچند این عرصه رشد خود را مدیون افزایش فروش بازی‌های ویدئویی است. بازار اسباب‌بازی‌های سنتی در فرانسه رشد ثابت و متعادلی داشته است. اسباب‌بازی‌هایی که بر اساس کارتون یا فیلم ساخته شده‌اند منبع مهم درآمد برای تولیدکنندگان اسباب‌بازی محسوب می‌شوند. بازار بازی‌های ویدئویی از قبیل Grand Theft Auto IV و Guitar Hero به موفقیت قابل‌توجهی در بازار اسباب‌بازی و بازی‌های ویدئویی دست یافته است. برخلاف بازار اسباب‌بازی که مخصوص کودکان است بازی‌های ویدئویی علاوه بر کودکان توانسته است توجه بزرگسالان را نیز به خود جلب کند و میزان زنانی که بازی‌های ویدئویی می‌خرند روبه افزایش است.
بازار اسباب‌بازی و بازی‌های ویدئویی به شدت رقابتی است تولیدکنندگان هر دو کالا باید در ارائه تولیدات جدید خلاقیت نشان دهند و به طور همزمان قیمت آنها را پایین نگه دارند تا بتوانند کالاهای خود را با قیمت‌های رقابتی به مشتریان خود عرضه کنند. در این صحنه رقابت، بازیگران ضعیف تر با مشکلاتی عدیده‌ای در زمینه تجارت رو‌به‌رو هستند و گاهی تصمیم می‌گیرند با ادغام، تبدیل به یک نیروی قوی در بازار شوند. در بازار سنتی اسباب‌بازی، اس‌موبای (Smoby) تولیدکننده فرانسوی با سیمبا دیکی (Dickie Simba) تولیدکننده آلمانی ادغام شد. در بازار بازی‌های ویدئویی ویوندی (Vivendi) با اکتیویزیشن (Activision) ادغام شد که در آن صورت توانستند با الکترونیک آرتز (Electronic Arts) از پیشتازان در بازار نرم‌افزار رقابت کنند.
به نظر می‌رسد بازار اسباب‌بازی و بازی‌های ویدئویی در دوره ۲۰۰۸-۲۰۱۳ بازاری سودآور خواهد بود و رشد مثبتی نیز خواهد داشت. هزینه بالای تولید در چین مانند انرژی و کارگر منجر به افزایش قیمت فروش در فرانسه‌ای می‌شود که قدرت خرید خانواده‌های آن کاهش خواهد یافت. از آنجا که انتظار ظهور محصولات جدیدی در بازار بازی‌های ویدئویی نمی‌رود، دیگر به اوج خود هم نخواهد رسید، اما رشد سالمی خواهد داشت. بنابراین انتظار می‌رود که بازار بازی‌های ویدئویی بتواند بازار اسباب‌بازی را نیز به جلو براند.
‌● ایتالیا
ایتالیا در تولید وسایل اسباب‌بازی از قبیل وسایل نقلیه‌ای که با باتری کار می‌کنند و اتومبیل‌های کوچک برای بچه‌ها، حرف اول را می‌زند. برای کاهش هزینه‌های تولید بسیاری از اسباب‌بازی‌های این کشور ازجمله عروسک‌ها و حیوانات عروسکی در چین تولید می‌شوند.
آنچه تولید اسباب‌بازی در ایتالیا را از دیگر نقاط جهان متمایز می‌کند توانایی آن در خلاقیت و نوآوری است. در چندین سال گذشته تولیدکنندگان سعی کرده‌اند اسباب‌بازی‌ها را بر اساس شخصیت‌های کارتونی یا دیگر مارک‌ها بسازند. به این ترتیب تولید اسباب‌بازی به شخصیت‌های کارتونی یا دیگر مارک‌های محصولات مربوط به بزرگسالان گره خورده است؛ به عنوان نمونه می‌توان از ساخت موتور‌سیکلت‌های اسباب‌بازی با مارک دوکاتی (Ducati) نام برد. این روش علاوه براینکه والدین را از کیفیت اسباب‌بازی مطمئن می‌کند کودکان را نیز از داشتن اسباب‌بازی‌های خاص خوشحال می‌کند.
● انگلستان
«صنعت اسباب‌بازی» ترکیبی بود که برای توصیف صنایع تولیدکننده کالاهای کوچک فلزی (مانند لولا، دکمه، سگک کمربند و قلاب) استفاده می‌شد. در اوایل قرن هجدهم میلادی برای توصیف این صنعت در انگلیس از عبارت «اسباب‌بازی» استفاده می‌کردند به طوری که این عبارت در سال‌های بعد از آن با مفهوم امروزی خود به کار برده شد. اگرچه صنعت اسباب‌بازی ابتدا در کارخانه‌های کوچک شکل گرفت، اما ظهور طبقه متوسط در لندن تقاضایی ایجاد کرد که منجر به گسترش این صنعت در اواسط قرن هجدهم شد. در این زمان با تولید انبوه، کارخانه‌های بسیار بزرگ نیز ساخته شدند. بخش‌های مختلف این کارخانه‌ها به تولید انبوه کالاهای مختلف اختصاص یافته بود. این کارخانه‌های اولیه اولین گام به سوی خط مونتاژ و عامل مهمی در انقلاب صنعتی بودند.
در سال ۲۰۰۸ فروش اسباب‌بازی در انگلستان ۷‌درصد افزایش یافت. بازار اسباب‌بازی انگلستان با ارزش حدود ۲/۹میلیارد پوند در آن سال، نسبت به سال ۲۰۰۷ حدود ۲‌درصد کاهش یافته بود.
در سال ۲۰۰۸ در گروه اسباب‌بازی‌های نوزادان (اسباب‌بازی‌هایی که برای کودکان تا ۱۸ ماه طراحی شده بود)، شخصیت‌های برنامهIn the Night Garden پرفروش‌ترین اسباب‌بازی در انگلستان بوده‌اند که تا ماه اکتبر همان سال توانستند به میزان ۱۷/۷میلیون پوند به فروش برسند. همچنین برای کودکان بالای ۱۸ ماه تا پیش دبستانی و تا ۱۴ سال اسباب‌بازی‌های این برنامه در رتبه چهارم از لحاظ میزان فروش قرار داشتند.

مهرناز رحیمی
منابع:
www.guardian.co.uk
www.euromonitor.com
www.italtrade.com/focus
internationalbusiness.wikia.com
www.toyfair.co.uk/media
wapedia.mobi/en/Toy_industry

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد