عکسبرداری نجومی ۱۰۱

هرگز پس از تاریک شدن هوا، دوربین عکاسی را کنار نگذارید! دنیا منتظر تصویرهای زیبای شماست.
دوربین‌های ما در طول روز، زمانی‌که نور خورشید به اندازه کافی اشیاء پیرامون ما را روشن می‌کند، کارآئی بیشتری دارند. به‌طور معمول در هنگام عکسبرداری در طول شب، نور فلاش یا نورها و چراغ‌های خیابانی را ضمیمه کار می‌کنیم تا سوژه موردنظر به‌حد کافی روشن شود. آیا تاکنون به آسمان تاریک بالای سرتان فکر کرده‌اید؟ به‌نظر سوژه‌های جالبی برای عکسبرداری در شب دارد... اما هدف در اینجا چیز دیگری است. در هنگام عکسبرداری از آسمان تاریک شب، تنها دنیای ناشناخته پیش روی شما قرار نمی‌گیرد، بلکه فرصت عکسبرداری از جهان هستی را هم خواهید داشت.
به رویه عکسبرداری از هر آنچه که روی زمین نیست و در فضا قرار دارد، عکسبرداری نجومی می‌گویند. برخی با شنیدن نام عکسبرداری نجومی به یاد عکس‌های گرفته شده از تلسکوپ فضائی هابل می‌افتند، اما اشتباه نکنید. شما برای عکسبرداری نجومی به میلیاردها دلار پول یا شاتل فضائی نیاز ندارید. در این مقاله سعی می‌کنیم عکسبرداری نجومی با همان امکانات و تجهیزات متداول در عرصه عکاسی را بیاموزیم.
نخستین نکته‌ای که در عکسبرداری نجومی نباید فراموش کنید این است که زمین هر روز یک‌بار حول محور خود می‌چرخد. به‌طور حتم چنین واقعیتی را می‌دانستید، اما دلیل مطرح شدن چنین نکته‌ای در عکسبرداری نجومی این است که به خاطر بسپارید از سوژه‌های ثابت و ساکن عکس نمی‌گیرید. ماه و سیارات دیگر هم حرکت خاص خود را دارند که باعث پیچیده شدن این مسئله می‌شود. از آنجا که نور سوژه‌های موردنظر عکسبرداری نجومی کم‌تر از نور سوژه‌هائی است که زیر نور خورشید قرار می‌گیرند، باید از مدت زمان نمایش بیشتری استفاده کنیم تا نور کافی برای عکسبرداری داشته باشیم. حرکت دائمی آنها را هرگز فراموش نکنید. تنها دو راه حل برای چنین حرکت پایداری وجود دارد یا آن را انکار کنید یا به جبران آن بپردازید.
▪ عکسبرداری نجومی در موقعیتی ثابت
اجازه دهید ببینیم پس از انکار حرکت زمین چه باید کرد. در این‌گونه عکسبرداری تنها به یک دوربین با توانائی نمایش طولانی‌مدت نیاز دارید (”B“ یا تنظیمات Bulb، یا تنظیمات نمایشی از سی‌ثانیه تا چند ساعت) که تصویرهای ”ستاره‌های دنباله‌دار“ از آن جمله‌اند.
زمین با ۲/۱ درجه در دقیقه حول محور خود می‌چرخد، بنابراین ستارگان هم با همان درجه بالای سر ما تغییر مکان می‌دهند. اگر دوربین را روی سه‌پایه‌ای ثابت تنظیم کنیم، شاتر را باز کنیم و به زمین اجازه چرخیدن بدهیم، تصویری به‌دست می‌آید که ستارگان را به شکل نوارها یا دنباله‌های در حال حرکت در آسمان نشان می‌دهد. با کمی دقت متوجه خواهید شد که در مرکز تصویر تقریباً هیچ دنباله‌ای از ستاره‌ها دیده نمی‌شود، اما با فاصله گرفتن از مرکز تصویر متوجه حضور دنباله ستاره‌ها خواهید شد. دلیل این مطلب نیز بسیار ساده است: دوربین درست در مرکز محور چرخشی زمین: ستاره قطبی یا ستاره شمالی، تنظیم شده است. از آنجائی‌که این بخش، مرکز چرخشی زمین است، شاهد کمترین حرکت ظاهری در کنار این محور خواهید بود. هر چه از این قسمت فاصله بگیرید، ستاره‌ها بیشتر در یک خط قرار می‌گیرند تا در نهایت به ”خط استوا“ (در آسمان در زاویه نود درجه از ستاره شمالی قرار دارد)، جائی‌که دنباله‌ها طولانی‌تر و صاف‌تر نشان داده می‌شوند، می‌رسند.
● چگونه از دنباله ستاره‌ها تصویربرداری کنیم؟
▪ از یک سه‌پایه محکم بهره بگیرید. آن را در جائی محکم کنید و به یاد داشته باشید که هر حرکت سه‌پایه به ”مواج شدن“ دنباله ستاره‌ها منجر می‌شود.
▪ برای کسب نتایج بهتر از لنزی که زاویه واید مناسب دارد، استفاده کنید. برای شروع لنز ۳۵ میلی‌متری معادل فاصله کانونی ۵۰ـ۲۰ میلی‌متری کفایت می‌کند.
▪ فیلمی با سرعت متوسط یا ایزوی دوربین دیجیتالی بین چهارصد تا هشتصد را انتخاب کنید. با این‌که چنین فیلمی می‌تواند حتی از ستاره‌های خیلی تاریک هم عکس بگیرید، اما نباید اغتشاش تصویر یا رگه‌‌هایش زیاد باشد.
▪ اندازه دیافراگم مدیومی را از f/۵,۶ تا f/۱۱ تنظیم کنید. تنظیمات گوناگون دهانه هیچ تغییری در مقدار روشنائی ستاره‌ها ایجاد نخواهد کرد، اما دهانه‌های کوچک‌تر مقدار روشنائی و درخشش آسمان را از روشنائی شهرها یا هر منبع نوری دیگری کم می‌کند.
▪ تا حد ممکن در نقطه‌ای تاریک و دور از چراغ‌ها و روشنائی‌های درون شهر مستقر شوید. سوژه‌ای جذاب را برای پیش‌زمینه انتخاب کنید (مثل درخت‌هائی که در بخش بالا می‌بینید) تا هم تصویر زیباتر شود و هم تا حدودی چرخش ظاهری آسمان در جهت خلاف زمین نشان داده شود.
▪ در دوربین از باتری‌های نو یا تازه شارژ شده، بهره بگیرید. باز نگه‌داشتن طولانی‌مدت شاتر، عمر باتری‌ها را به سرعت به پایان می‌رساند! اگر دوربین‌تان آداپتور جریان مستقیم است، می‌توانید از منبع الکتریکی ماشین استفاده کنید.
▪ از کابل یا کنترل از راه دور کمک بگیرید. فوکوس دستی را تنظیم کنید، فوکوس را در بیکران و شاتر دوربین را باز کنید و تا زمانی‌که می‌توانید آن را باز نگه‌دارید. نمایش‌های طولانی‌تر به‌معنای دنباله طولانی‌تری از ستاره است که نور بیشتری از آسمان را هم در بر می‌گیرد.
تصویر دنباله ستاره‌ها تماشائی‌اند، اما با توجه به حرکت ستاره‌ها، شاید کمی مجازی و آبستره به‌نظر بیایند. اما اگر بخواهید تصویرهای دریافتی شما به‌طور کامل همان شکلی باشند که ستاره‌ها را می‌بینید، چطور؟
همان‌گونه که گفته شد، ستاره‌ها تقریباً با زاویه ۱/۲ درجه در دقیقه در آسمان حرکت می‌کنند. اگر از لنزی که زاویه واید دارد کمک بگیرید، می‌توانید برای مدت کوتاهی پیش از آنکه حرکت در تصویر قابل رؤیت شود، شاتر را باز نگه‌دارید. ستاره‌ها هم‌چنان حالت دنباله‌دار بودن را در تصویر به نمایش می‌گذارند، اما آنقدر کوچک هستند که نمی‌توان آنها را از نقاط کوچک واحد دیگر تشخیص داد. در تصویر بالا، از لنز چهارده میلی‌متری استفاده کرده (زمینه دید ۱۰۴ درجه افقی و ۸۱ درجه عمودی) و برای سی‌ثانیه نمایش داده شده است. در آن زمان، ستاره‌ها کم‌تر از ۱/۴ درجه حرکت کرده و زمینه دیدی کم‌تر از یک‌هزار و چهار صدم افقی داشتند. در تصویری که اندازه‌های کاملی دارد نیز متوجه دنباله‌های کوچک، اما واضحی خواهد شد. این نوع تصویر، آسمان را همان‌گونه که با چشم می‌بینید، نشان می‌دهد. تنها ستاره‌های روشن‌تر واضح‌تر دیده می‌شوند. اما همان‌گونه که در تصویر مشهود است، می‌توانید صورت فلکی جبار، ستاره خوشه پروین و صورت‌های فلکی دیگر را ببینید.
شگردهائی برای عکسبرداری از ستاره‌ها در مکانی ثابت و بدون دنباله از یک لنز با زاویه واید بهره بگیرید. هر چه لنز شما وایدتر باشد، بهتر است. در فاصله کنونی ۲۸ میلی‌متر می‌توانید نمایشی به مدت بیست ثانیه را بدون دنباله‌ای خاص داشته باشید. در پنجاه میلی‌متر، تنها به مدت ده ثانیه نمایش خواهید داشت که برای ضبط و دریافت تصویر روشن‌ترین ستاره کافی است. در چهارده میلی‌متر، می‌توانید به مدت سی تا چهل‌ثانیه عکاسی کنید. در این حالت می‌توان ستاره‌های کم‌نورتر، اما باشکوه‌تر را هم ضبط کرد.
▪ در کنار تصویرهای که دنباله ستاره‌ها را به تصویر می‌کشند، به فکر سوژه‌ای برای پیش‌زمینه هم باشید! تصویری که در بالا می‌بینید، در شب و هنگامی که ماه تقریباً کامل بود و از مشرق طلوع می‌کرد، گرفته شده است. در این عکس دوربین در سمت مغرب، جائی‌که دورترین فاصله را از ماه داشت، نصب شده بود. ماه همه پیش‌زمینه را بدون آنکه روی آسمان تأثیر بگذارد، روشن کرده بود.
▪ از همین قانون برای عکاسی از دنباله ستاره‌ها، با کمک یک سه‌پایه محکم، ایزوی چهارصد تا هشتصد و f/۵,۶ تا f/۸ استفاده شد.
● حرکت برای برقراری تطابق با آسمان
تا بدین لحظه از همان امکانات و توانمندی‌های خود در کنار سه‌پایه‌های ثابت بهره بردیم و در حالی‌که دوربین ثابت و آسمان در حال گردش بود عکس گرفتیم. عکسبرداری به این روش با محدودیت‌های خاص خود همراه است. زیباترین و جذاب‌ترین سوژه‌های آسمانی، تاریک و تیره هستند. بدین‌ترتیب برای عکسبرداری از آنها به زمان نمایش بیشتری نیاز خواهیم داشت، البته زمان نمایش بیشتر به‌معنای ظهور دنباله ستاره‌ها در تصویرها نیز هست.
اگر دوربین را روی چیزی نصب کنیم که بتواند چرخش زمین را جبران کند، می‌توانیم زمان نمایش بیشتری را بدون ایجاد دنباله ستاره‌ها داشته باشیم. اگر تجهیزاتی داشتیم که تنها حول یک محور می‌چرخید (درست مانند زمین)، با هماهنگ‌کردن محور چرخشی دستگاه و محور چرخشی زمین و سپس چرخش در خلاف جهت و هم سرعت با سرعت زمین (تقریباً ۲/۱ درجه در دقیقه) در صورتی‌که دوربین در همان نقطه نسبت به آسمن و محور چرخشی زمین ثابت نگه‌داشته شده باشد، می‌توانیم تصویرهای بدون دنباله‌ای را از ستارگان بگیریم.
البته شاید چنین کاری کمی پیچیده به‌نظر بیاید. چگونه چنین دستگاهی بسازیم؟ جالب است که بدانید ساخت چنین دستگاهی خیلی بسیار است، تنها به چند تخته، یک چرخاندن لولا و چند پیچ نیاز دارید.
این دستگاه که آن را ”حامل“ می‌نامیم در واقع دو قطعه چوب است که دو طرف یک لولا نصب می‌شود. در انتهای تخته‌ها و درست در نقطه مقابل لولا، پیچ را درون شیار مهره‌ها به تخته پائینی بگذارید تا پس از چرخاندن آن تخته بالائی را فشار دهد. با بهره‌گیری از یک فرمول ساده، می‌توانید تعداد چرخش‌ها را در دقیقه حساب کنید تا در نهایت تطابق با سرعت چرخش زمین ایجاد شود. لولا را در یک خط (محور چرخش ”حامل“) با ستاره شمالی (محور چرخش زمین) بگذارید. بدین ترتیب می‌توانید فاصله زمان‌های بیشتری را برای درگیری با چگونگی حرکت ستاره‌ها به خرج دهید. با نصب ”حامل“ می‌توانید از فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر (تا حدود ۱۳۵ میلی‌متر) و زمان‌های نمایشی تا پانزده دقیقه، بدون ایجاد دنباله‌ای از ستاره‌ها بهره‌مند شوید. همه این امکانات و تجهیزات با صرفه هزینه‌ای بسیار جزئی فراهم می‌شوند.
طراحی‌های گوناگونی از ”حامل“ در بازار عرضه می‌شود و از نمونه ساده و ارزان گرفته تا نسخه دولوکس با امکان بهره‌گیری از موتورهای باتری‌دار (برای اینکه با دستی چرخاندن دستگاه احساس خستگی نکنید). مرحله بعدی نصب ”تراکینگ“ از یک ”حامل“، German Equatorial Mount است. یک GEM در ساده‌ترین حالت ممکن، کلاهک سه‌پایه را تشکیل می‌دهد و دارای دو محور است که هر یک در زاویه نود درجه از یکدیگر می‌چرخند. زمانی‌که این دستگاه بر محور اصلی هم‌ردیف قطب آسمانی زمین قرار گیرد، می‌تواند چرخش زمین را خنثی کند. محور چرخشی دیگر نیز این امکان را فراهم می‌آورد تا دوربین تلسکوپ را در هر مکانی نسبت به آسمان نصب کنید، در حالی‌که هنوز محور چرخش اول هم‌ردیف با زمین قرار گرفته است. اندازه، کیفیت و حتی بهای آنها با یکدیگر فرق دارند. یک نصب با کیفیت، با موتور خوب که از دوربین و لنزهای کوچک پشتیبانی کند، تقریباً دویست هزار تومان قیمت دارد، در حالی‌که نصب باکیفیت‌تر که از لنزهای بزرگ‌تر و حتی تلسکوپ‌ها هم پشتیبانی کند بین یک تا ده‌میلیون تومان هزینه‌بردار است.
با کمک این ابزار می‌توانید از فواصل کانونی بزرگ‌تر برای بزرگ‌نمائی کهکشان‌ها، خوشه‌ها و دسته‌های ستارگان و هم‌چنین توده‌های بزرگ گاز بین فاصله‌های ستارگان راه شیری کمک بگیرید. تصویری که در سمت چپ می‌بینید، دو تلسکوپ نصب شده در گستره متوسط (هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ توانمندی) GEM با دوربینی که در ۵۴۰ میلی‌متری تلسکوپ FL نصب شده است را نشان می‌دهد. چرا دو تلسکوپ؟ از آنکه از فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر از ۲۵۰ میلی‌متر استفاده می‌کنید، باید در حد توان آسمان را با وضوح بیشتری تراک‌بندی کنید. حتی اگر تراکینگ به اندازه یک‌دهم درجه خطا داشته باشد، با ایجاد رگه‌های دراز و کشیده و نقاط پررنگ نور، همه تصویر خراب می‌شود. از آنجائی‌که تقریباً در کنار همهٔ GEMهای گران‌قیمت، دنده‌های مکانیکی هم ارائه می‌شود، کار ناقص ماشین‌ها در نهایت دنده‌ها را از حالت مناسب و منظم درآورده و تراکینگ را خراب می‌کند. برای این‌که تصویر خوبی داشته باشید، باید تراکینگ‌های خراب را ترمیم کنید. به این بخش از کار ”هدایت“ می‌گویند. ”هدایت“ یک نمایش مستلزم نگاه‌کردن از درون لنزی به‌غیر از تلسکوپ یا لنزی که عکس را با آن گرفته‌ایم است. از عدسی تلسکوپ به همراه Crosshairs که در درونش جاسازی شده است، استفاده می‌کنیم... پس از قراردادن درست در Crosshair و شروع نمایش، به کمک میدان هدایتی به آن نگاه می‌کنیم. پس از آنکه خطاهای مکانیکی ستاره را از مرکز Crosshair بیرون کشیدیم، کنترل‌های درایو نصب می‌توانند آن را دوباره به مرکز مرده تصویر برگردانند. در طول دوران نمایش با نگه‌داشتن ستاره راهنما روی Crosshair، خطاهای تراکینگ به کمترین مقدار خود می‌رسد. همچنین نمایش‌های طولانی‌مدت (تا چند ساعت) هم واضح‌تر و دقیق‌تر می‌شوند. این بخش از کار کمی خسته‌کننده و ملال‌آور است.، زیرا باید چشم خود را به میدان هدایتی بچسبانید تا شاهد نمایش کامل باشید. تنها کمی تأخیر در بخش تصحیح، تصویر شما را خراب می‌کند.
پاسخ فن‌آوری به هدایت دستی چیز دیگری است، دوربین راهنمای سی‌سی‌دی. دوربین‌های راهنمای تبلیغاتی بسیاری در بازار موجودند، اما حتی دوربین‌های دیجیتالی ارزان‌قیمت وب هم می‌توانند نقش دوربین راهنما را ایفا کنند.
دوربین را به کامپیوتر وصل کنید تا نمایش اولیه را گرفته و مکان پیکسل ستاره راهنما (که خودتان انتخاب کرده‌اید) مشخص شود. پس از این مرحله، شاتر روی دوربین تصویرساز باز شده و بخش هدایتی کار خود را از کامپیوتر شروع می‌کند. هر چند ثانیه یک‌بار، دوربین تصویر جدیدی گرفته و دوباره مکان پیکسل ستاره راهنما را مشخص می‌کند و اگر نسبت به مکان اصلی جابه‌جا شده باشد، کامپیوتر سیگنال‌هائی به بخش مرکزی ارسال می‌کند تا آن را به مکان اصلی خود برگرداند. این‌کار درست به‌همان شیوه دستی شما انجام می‌شود. کار با ”هدایت خودکار“ راحت‌تر و ساده‌تر از هدایت دستی است، بدین ترتیب دیگر نیازی نیست که عکاسی ساعت‌های طولانی پشت میدان هدایتی بنشیند.
با نصب یک GEM با کیفیت، حتی فاصله‌های کانونی کوچک هم می‌توانند ”کلوزآپی“ از اشیاء آسمانی را ارائه کنند. تصویری که در اینجا می‌بینید، با یک تلسکوپ ۵۴۰ میلی‌متری از Andromeda Galaxy گرفته شده است. در حالی‌که Andromeda (معروف به M۳۱) یکی از روشن‌ترین کهکشان‌هائی است که از زمین دیده می‌شود و با وجود استانداردهای عکاسی امروز باز هم تیره و تاریک دیده می‌شود. برای ساخت چنین تصویری به دوازده ساعت زمان نمایش نیاز خواهید داشت! زمانی‌که کار با فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر را شروع کنید، همه اشیاء آسمانی هدف شما خواهند بود، اما فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر، در حالی‌که موجب بزرگ‌سازی اشیاء آسمانی کوچک می‌شوند، اشتباه‌های تراکینگ را هم افزایش داده و ساخت تصویر خوب و زیبا را دشوارتر و سخت‌تر از پیش می‌کنند. نمایش‌های طولانی‌مدت (چند ساعته) آسمان با اشیاء کوچک و تاریک در فاصله‌های کانونی بزرگ به سرمایه‌گذاری بیشتر روی نصب GEM با کیفیت (که خیلی گران است!)، روش‌های تراکینگ پیشرفته و تجهیزات و تمرین بسیاری نیاز دارد. جزئیات این نوع کار، فراتر از حدود و اندازه این مقاله است. اگر کار را با دنباله‌ای از ستاره‌ها یا ساخت و نصب Barn Door شروع کنید، بدون سرمایه‌گذاری روی تجهیزات می‌توانید تصویرهای زیبائی از آسمان شب بگیرید، اما هوشیار باشید ـ عکسبرداری نجومی اعتیادآور است! زمانی‌که توانستید عکس‌های زیبائی از آسمان شب بگیرید، بدون شک به پیشرفت در مراحل بعدی فکر خواهید کرد که مستلزم صرف زمان و پول است.
● ماه
در آسمان سیاه شب، هدفی زیبا وجود دارد که تا بدین لحظه در مورد آن صحبت نکرده‌ایم، در حالی‌که یکی از ساده‌ترین سوژه‌های موجود به حساب می‌آید. با وجود این‌که ماه در آسمان تقریباً هم سرعت ستارگان دیگر حرکت می‌کند، اما به نسبت خیلی روشن‌تر است، روشنائی به اندازه صحنه نور روز روی زمین. از آنجائی‌که این سوژه بسیار روشن است، به مدت زمان‌های طولانی نمایش (درست به اندازه ستاره‌ها و کهکشان‌ها) نیازی ندارد. بدین ترتیب ماه می‌تواند یکی از بهترین سوژه‌های عکسبرداری باشد. عکسبرداری از ماه به فاصله کانونی لنز به‌کار گرفته شده بستگی دارد. روی فیلم ۳۵ میلی‌متری یا دوربین‌های دیجیتالی با فریم کامل، فاصله کانونی تقریبی دوهزار میلی‌متری برای پر کردن فریم با ماه مساعد است. DSLRهای APS-C برای ارائه نتیجه‌ای مشابه به ۱۲۰۰ میلی‌متر نیاز دارند. البته عکاسی با فاصله‌های کانونی کوچک‌تر هم می‌تواند نتایج قابل قبولی ارائه کند، اما هر چه که به فریم کامل نزدیک‌تر باشید، نتایج بهتری به‌دست خواهید آورد.
پیداکردن ارزش‌های نمایشی مناسب برای ماه کار چندان سختی نیست. کافی است براساس قانون (قاعده) ”آفتابی ۱۶“ کار کنید. در f/۱۶ از سرعت شاتری بهره‌مند شوید که نسبت به فیلم یا ارزش ایزوی حس‌گرتان حالتی دو طرفه داشته باشد. در ایزوی دویست هم از یک دویستم ثانیه در f/۱۶ سرعت شاتر را کم یا زیاد کنید. پس از بهره‌گیری از یک سه‌پایه محکم، تابع قفل آینه دوربین (اگر دارد) را به راه انداخته و از کابل یا کنترل از راه دور کمک بگیرید. فوکوس را روی بی‌کران انجام دهید. چه بهتر آنکه از حالت‌های نمایش خودکار دوربین استفاده نکنید؛ بیشتر فاصله‌های نمایش دوربین، محیط اطراف ماه را به‌طور کامل سیاه‌رنگ می‌کنند. زمان نمایش را هم افزایش دهید تا نمایش ماه دقیق‌تر و بهتر صورت گیرد.
اگر هدف از عکسبرداری، ثبت تصویری است که در آن، ماه تمام فریم را پر کرده و همه جزئیاتش معلوم باشد، بهترین زمان، هنگامی است که ماه کامل نیست، چرا که خورشید روی تمام ماه نور می‌تاباند. کافی است با فلاش روشن دوربین کار کنید. نورپردازی مستقیم بسیار یکنواخت، خسته‌کننده و تقریباً صاف و هموار است و با این روش جزئیاتی که در بخش‌های سایه‌دار ماه واقع شده باشند، نمایان نخواهند شد. سعی کنید از ماه یک‌چهارم یا سه‌چهارم عکس بیندازید. در این مواقع، خورشید از کناره‌ها به آن می‌تابد، سطوح کم‌رنگ ماه را به تصویر کشیده و سایه‌های زیبائی ایجاد می‌کند. اگر ماه روی سطح افق قرار گرفته یا خیلی پائین است هم بهتر است عکس نگیرید.
قرار دادن ماه در شات‌های منظره‌ای برای تأثیرگذاری هر چه بیشتر و مهیج نشان دادن عکس، از دیگر روش‌های عکسبرداری است. شما می‌توانید از فاصله‌های کوچک‌تر شات‌هائی که جزئیاتشان در فریم‌های کامل نشان داده می‌شود، کمک بگیرید. اما سعی کنید تا جائی‌که امکان دارد در کناره بزرگ‌تر و طولانی‌تر (صد میلی‌متر یا بالاتر) تمرکز کنید. در غیر این‌صورت تصویر ماه بسیار کوچک دیده می‌شود. با کمی احتیاط از همان راهنمای نمایش ”آفتابی ۶۱“ استفاده کنید: زمانی‌که ماه نزدیک خط افق می‌ایستد، لایه ضخیم جو که توسط آن به ماه نگاه می‌کنید، باعث تیره و تاریک شدن هر چه بیشتر تصویر می‌شود. شایان ذکر است که این مسئله گاهی باعث زیباتر و مهیج‌تر شدن تصویر می‌گردد. در حالی‌که به خط افق نزدیک می‌شوید، با دو درجه نمایش بیشتر نسبت به زمانی‌که در آسمان قرار گرفته کار را شروع کرده و اگر می‌توانید نمایش خود را کادربندی کنید. برای تصویر طلوع ماهی که در بالا می‌بینید، از سه درجه (ایست) بیشتر از راهنمای ”آفتابی ۱۶“ استفاده شده است. درست در همان زمانی که خورشید در غرب غروب می‌کند، ماه کامل از شرق طلوع می‌کند. هلال ماه درست پیش از طلوع خورشید در شرق غروب می‌کند. شاید برقراری تعادل میان نمایش‌هائی با نور روز و هوای گرگ‌ومیش کمی دشوار به‌نظر بیاید، اما زمان طلوع و غروب خورشید بهترین زمان عکاسی است. تنها حواستان را جمع کنید تا زمان نمایش از حد موردنظر طولانی‌تر نشود، در این حالت چیزی به‌جزء یک حباب سفید بدون جزئیات نخواهید داشت.
هرگز پس از تاریک‌شدن هوا، دوربین عکاسی را کنار نگذارید. از خانه بیرون رفته و عکس بگیرید! دنیا منتظر تصویرهای زیبای شماست.
● منابع و پیوست‌ها
برای این که در هنر عکسبرداری سوژه‌های شبانگاهی موفق باشید، باید آسمان تاریک شب را بشناسید. زمان و مکان طلوع و غروب خورشید و ماه، صورت‌های فلکی گوناگون و زمان حضور آنها در آسمان و اطلاعات این‌چنینی به شما کمک بسیاری می‌کنند.

منبع : نشریه تخصصی هنر و رایانه