شوالیه ای که شکست را دوست ندارد

تاجر میلانی كه با ایجاد حزب«فورتزا ایتالیا» توانست در سال ۱۹۹۴ وارد عرصه سیاسی شود، پنج سال در راس قدرت ایتالیا بود و با این مدت زمان، در تاریخ پرفراز و نشیب جمهوری ایتالیا از خود ركوردی بی نظیر برجای گذاشت. هنوز هم به نظر می رسد كه او در قدرت بی رقیب است. تحولات سیاسی اخیر ایتالیا هر چند خلاف این مسئله را نشان می دهد، اما باید اذعان داشت كه برلوسكونی می تواند همچنان چهره ای مطرح بماند. شكست او در روز ۱۰ آوریل، آن هم با اختلافی نه چندان زیاد از رقیبش هرگز نمی تواند به معنای مرگ سیاسی او باشد. سیلویو برلوسكونی در آستانه ۷۰سالگی به اندازه كافی پول و قدرت دارد و از آن دسته افرادی هم نیست كه بخواهد زود عرصه را خالی كرده و به پشت صحنه برود. به هر حال نتیجه عملكرد پنج ساله او در كیجی -كاخ نخست وزیری ایتالیا - كاملاً هم منفی نبود و نتایج انتخابات هم موید این مطلب است. برلوسكونی به خودش كاملاً ایمان دارد. امپراتوری مالی و رسانه ای اش نیز از همیشه قدرتمندتر شده است و او هر لحظه ممكن است دوباره بازگردد.
• آغاز تجارت
پیوند برلوسكونی با میلان از زمان تولدش در سپتامبر سال ۱۹۳۶ و در خانواده ای متوسط ابدی شد. پدرش كارمند بانك بود و مادرش خانه دار. او مجبور شد برای تامین هزینه هایش كار كند و در كافه های شبانه و كشتی های تفریحی آواز بخواند. اواخر دهه ۱۹۵۰ به عنوان فروشنده جارو برقی مشغول كار شد. اما زمانی كه لیسانس حقوق گرفت و در ۲۵ سالگی در بانكی استخدام شد پول به دهانش مزه كرد و به یك باره وارد مسائل تجاری شد. در سال ۱۹۶۰ در ساخت مجتمع های مسكونی سرمایه گذاری كرد و با موفقیت در این كار سرمایه ای برای آغاز جهش های مالی اش فراهم كرد. ایجاد یك تلویزیون كابلی به نام «تله میلانو» برای مجتمع های مسكونی میلان،۲ شروع نفوذ رسانه ای او بود. او به تدریج به شبكه های تلویزیونی محلی نفوذ كرد و قطب قدرتمند و خصوصی خود به نام مدیاست (Mediaset) را راه اندازی كرد. در سال ،۱۹۸۰ Canale۵، اولین شبكه تلویزیونی خصوصی ایتالیا را به راه انداخت و بعد شبكه های Italia۱ و Rete۴ را مالك شد. سپس به نفوذ سلطه خود در قاره پرداخت و در فرانسه شبكه ،۵ در آلمان شبكه Telefunf و در اسپانیا شبكه Telecinco را خرید بعد هم مالك باشگاه آث میلان شد. فعالیت های او در امور مالی و سرمایه گذاری در بیمه، مالكیت شركت های «مدیولانوم» و «پروگراما ایتالیا» را به همراه داشت و گروه فینینوست (Fininvest) او هم اكنون دومین گروه خصوصی ایتالیا محسوب می شود. در سال ،۱۹۸۹ به امور نشر علاقه مند شد و «موندادوری» اصلی ترین انتشارات كتاب های ایتالیایی را از آن خود كرد. با خرید مدوزا (Medusa) و Cinema۵ هم تبدیل به اولین تولیدكننده و نمایش دهنده سینمایی شد. او زمانی كه به فكر ورود به عرصه سیاسی افتاد به راحتی یك حزب تاسیس كرد. با داشتن امپراتوری رسانه ای فینینوست (كه مدیاست را كنترل می كند) و تسلط بر تمامی رسانه های تصویری _ نوشتاری و كنترل بسیاری از نهادهای اقتصادی حضور بلندمدت او در راس قدرت سیاسی چندان عجیب نیست.
مجله فوربس دارایی های او را ۱۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ اعلام كرده كه در این صورت او ثروتمندترین مرد سراسر كشورش است. به هر حال نام برلوسكونی در لیست بلندبالای مفسدان مالی قرار دارد و شاید آغاز مبارزه با فساد و تصویب قانونی به نام «دست های پاك» دلیل او برای آغاز فعالیت های سیاسی باشد. او تاكنون با تصویب قوانینی توانسته از چنگ مراجع قضایی بگریزد اما حالا كه چپ گرایان بر مسند قدرت هستند او به شدت در معرض تهدید قرار گرفته است.
• پیروزی های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۱
در سال ،۱۹۹۴ برلوسكونی به یك باره تصمیم گرفت در انتخابات سراسری حاضر شود تا شاید بتواند عنوان رئیس دولت را از آن خود كند. در سال ۱۹۹۳ حزب او به نام فورتزا ایتالیا تاسیس شده بود و او می توانست به عنوان رهبر راست گرایان میانه رو در برابر كمونیست های سابق قد علم كند. اما جدایی یك باره حزب متحدش به نام لیگ شمال و پیوستن آن به اپوزیسیون این امكان را از او گرفت. همان سال بود كه او و گروه فینینوست اش بارها و بارها در دادگاه حاضر شدند اما برلوسكونی به خوبی توانست خود را از خطر نجات دهد و بعد هم برای انتقام علیه قضات میلانی شكایت كرد.
اما سال ۲۰۰۱ سال پیروزی واقعی او بود و توانست با ائتلافی به نام «خانه آزادی ها» كه حزب ائتلاف ملی، فورتزا ایتالیا، UDC و لیگ شمال و سایر احزاب كم اهمیت تر را شامل می شد، قدرت را به دست بگیرد. او تا ۲۰ آوریل ۲۰۰۵ نخست وزیر بود. اما بزرگترین بحران ایتالیا با كنار رفتن دو حزب دموكرات مسیحی ائتلاف آغاز شد. او ناگزیر در برابر رئیس جمهور كارلو آزگلیو چیامپی استعفا داد. اما رئیس جمهور استعفا را به تشكیل دولت بدون ائتلاف یا درخواست انتخابات زودرس مشروط كرد. دو روز بعد رئیس جمهور از او خواست دولت جدیدی تشكیل دهد و در كابینه اش حتماً وزرای دموكرات مسیحی را هم جای دهد. روز ۲۳ آوریل او دولت جدیدش را كه تغییرات چندانی در آن دیده نمی شد معرفی كرد و به كار ادامه داد.
• مرد هزارچهره
برلوسكونی برای رسیدن به قدرت سیاسی و حفظ موقعیت اقتصادی خود از هیچ تلاشی فروگذار نمی كند. این مرد خودخواه و البته خودساخته می گوید: «من بسیار بهتر از ناپلئون عمل می كنم.» و همچنین معتقد است كه نجات دهنده مردم كشورش است: «من مسیح سیاست ایتالیا هستم.»
به نظر می رسد او به دنبال زندگی جاودان است برای همین هم همیشه ورزش می كند. پشتش را صاف نگه می دارد. از جراحی های زیبایی به ویژه كشیدن پوست صورت، كاشتن مو، از بین بردن پف های زیر چشم، كوچك كردن غبغب و مصرف داروهای هورمونی غافل نمی شود.
او كلكسیونر تابلوهای هنری است و به اشیای عتیقه هم علاقه زیادی دارد. موسیقی ملایم و آوازهای فرانسوی هم او را به خود مجذوب می كند. علاقه اش به كتاب نیز سبب شده كه در مركز نشرش به طور مستقیم بر انتشار آثاری از ماركس، انگلس، توماس مور و... نظارت داشته باشد.
بسیاری بر این باورند كه پیشرفت سیاسی برلوسكونی و بقای طولانی مدت او ناشی از همین تاثیر بر افكار عمومی و فریب مردم توسط رسانه ها است. پی یرموسو كارشناس رسانه های ایتالیا معتقد است كه تلویزیون سالاری در این كشور باعث شده كه چنین ظواهری نقش بسیار تعیین كننده ای در نتیجه انتخابات داشته باشد. به اعتقاد او برلوسكونی نه تنها از زمان به قدرت رسیدنش، بلكه از همان ابتدای آغاز كار رسانه ای دیدگاه ها، فرهنگ و هژمونی خود را بر كشور تحمیل كرده است. او همواره از «ایتالیایی متفاوت» و «كشوری كه من دوست دارم» حرف می زند و مردم با وجود او كه معجزه ایتالیا یا شوالیه لقب گرفته بود برای اولین بار حس كردند خودشان هستند. چپ گرایان برای تغییر این وضعیت و تحمیل نظریات خود مسلماً با مشكلاتی جدی مواجه خواهند شد.
سهیلا قاسمی

منبع : روزنامه شرق