جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

تصویری از عراق پیش از انتخابات


جدای از بحث تحقق و عدم تحقق این انتخابات، سلامت برگزاری آن در شرایط اشغال و آشوب كنونی خالی از بحث و جنجال نخواهد بود. همچنین دیگر عاملی كه بر مشروعیت انتخابات آتی عراق سایه افكنده است مسئله گرایش عرب های سنی به تحریم آن است كه اخیراً توسط برخی رهبران آنها اعلام شد. علاوه بر عرب های سنی برخی گروه های ناراضی دیگر و از جمله تركمن ها نیز تهدید به تحریم انتخابات آینده كرده اند.با توجه به نگرانی اكثر كشورهای همسایه عراق شامل كشورهای عربی و تركیه از عدم مشاركت عرب های سنی، انتخابات پیش رو وضعیت بغرنجی به خود خواهد گرفت. زیرا كشورهای عرب منطقه و تركیه به طور سنتی از قدرت یافتن شیعیان و كردها در عراق بیمناك بوده اند و در عراق چه در تاریخ كوتاه موجودیت و استقلال خود و چه در دوره حاكمیت عثمانی ها، عرب های سنی حكمرانی را در انحصار خود داشته اند. در این میان فقط ایران است كه از حضور پررنگ كردها و شیعیان استقبال خواهد كرد، دولت های عرب همسایه عراق با توجه به جمعیت اقلیت شیعه خود از قدرت یابی شیعیان در عراق احساس خطر می كنند. اظهارات چندی پیش عبدالله گل وزیر خارجه تركیه هم در مورد ضرورت حضور عرب های سنی در انتخابات و ساختار آینده قدرت عراق حكایت از نگرانی این كشور از عدم حضور عرب های سنی در انتخابات آتی عراق دارد.نگرانی آنكارا و پایتخت های عربی از عدم حضور عرب های سنی در انتخابات بدین دلیل است كه با خالی كردن عرصه توسط آنها ائتلافی از عرب های شیعه + كردها قدرت را در آینده عراق به دست خواهند گرفت و دولت های منطقه بر این باورند كه در صورت پیش آمدن چنین وضعیتی تعادل قدرت بین گروه های مختلف در عراق برهم خواهم خورد كه فقط ایران از این وضعیت خشنود خواهد بود، در حالی كه تركیه از نادیده گرفتن تركمن ها و قدرت یابی كردها ناراضی است و كشورهای عربی نیز از نقض شدن اصل حاكمیت سنی ها در بین ملت های عرب خشمگین خواهند شد. بنابر برخی گمانه زنی های بعضی از محافل عراقی، در صورت برگزاری انتخابات در شرایط اشغال و آشوب كنونی حكومتی كه از صندوق های رای بیرون خواهد آمد بدین شكل تخمین زده می شود: احتمالاً آقای «جعفری» رئیس حزب الدعوه اسلامی به عنوان نخست وزیر برگزیده خواهد شد. دیگر رهبران شیعه عراق نیز معتقدند كه جعفری به علت عدم رابطه اش با آمریكایی ها فرد شایسته ای است و بدین دلیل او همچون «سیستانی» و «صدر» دارای حمایت مردمی گسترده ای در میان شیعیان است. پس از جعفری و كاندیدای مورد حمایت آیت الله سیستانی دیگر افراد برجسته برای اشغال مناصب بالای حكومتی آینده عراق عبارتند از: «بارزانی» رهبر حزب دموكراتیك كردستان و «طالبانی» رهبر اتحادیه میهنی كردستان عراق. همچنین «غازی الیاور» رئیس كنونی عراق نیز با حمایت عرب های سنی میانه رو شركت كننده در انتخابات خواهد توانست نقشی در آینده ساختار حكومتی عراق به خود اختصاص دهد. به طور كلی به نظر می رسد كه در پایان انتخابات گروهی متشكل از ائتلاف شیعه+ كرد قدرت را به دست خواهند گرفت. به ویژه در شمال عراق بر اثر فعالیت گروه های كرد در استان های «اربیل، دهوك و سلیمانیه» به غیر از احزاب اتحادیه میهنی و دموكرات كردستان امكان فعالیت برای حزب دیگری وجود ندارد. در استان های كركوك و موصل به جز حزب دموكرات و اتحادیه میهنی كردستان، ورود جبهه تركمن های عراق و حزب اسلامی كردستان، حزب كمونیست و حزب سوسیالیست به مبارزات انتخاباتی قطعی به نظر می رسد. در كركوك كه تركمن ها مدعی آن هستند كشمكش هایی وجود دارد و «آیدین بیاتلی» رهبر تركمن های عراق بر این نظر است كه «ساختار قومی و جمعیتی (دموگرافیك) در منطقه به نفع كرد ها در حال برهم خوردن است و در اطراف كركوك شهرك ها و چادر های جدیدی در حال ایجاد است كه در بین اهالی آنها برگه های انتخاباتی توزیع شده است در حالی كه این برگه ها به محله های تركمن نشین كركوك نرسیده است.» تركمن های كركوك و تل عفر نیز به ائتلاف با شیعیان گرایش دارند. در پایان ژانویه ۲۰۰۵ شاهد سه نوع انتخابات در عراق خواهیم بود:
۱-انتخابات سراسری.
۲-انتخابات محلی.
۳-انتخابات شمال عراق (كردستان عراق).
این انتخابات در یك روز و به طور همزمان انجام خواهد شد كه طی آن مقامات ملی و محلی به همراه ۲۷۵ عضو پارلمان آتی عراق انتخاب خواهند شد.
منبع : باشگاه اندیشه