پشت ‌‌رایانه امتحان بدهید

● آمورش الکترونیکی(elearning)
زمان می‌گذرد و در نحوه روندهای گوناگون زندگی بشری، متأثر از پیشرفت های تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات دچار چالش های عمده ای می شود، نگاهی به گذشته و امروز زندگی انسان ها گستره عظیمی از تغییرات را به تصویر می کشد و انسان را در هاله ای از ابهام برای تصور از دورنمای آینده خود قرار می دهد. یکی از مقاطع مهم زندگی بشری همواره بحث آموزش و پروش بوده است.
یادگرفتن جزیی ذاتی و انکار ناپذیر در بشر است که همواره در طول زمان اشکال متنوعی به خود گرفته. حضور در مکتب خانه ها و دود چراغ خوردن و بهره گیری از تجربه اساتید بزرگ، نشستن پشت نیمکت مدارس و خواندن درس و جواب پس دادن و امتحان دادن. و امروز دیگر نیازی نیست تا کیف یا کوله پشتی ای بخریم، کتابهایمان را درآن بگذاریم و تغذیه ای از مادرمان بگیریم و راهی مدرسه شویم و پنج شش ساعت از وقت خود را در این راه بگذارنیم.
امروز به واسطه شبکه جهان گستر اینترنت می‌توان فاصله اجتماعی بین شاگرد و معلم را از بین برد و از تجربه و توان علمی بهترین موسسات آموزشی دنیا بهره برد. مکان را در آموزش حذف کرد و بحث زمان را محدود نمود. بدون هیچ استرسی به واسطه رایانه های خانگی در کلاس حضور یابیم، یادبگیریم و امتحان دهیم. واین است مبحثی به اسم آموزش الکترونیک؛ دریچه ای جدید به سوی آموزش نوین.
Joy cross که خیلی ها او را مخترع کلمه‌ elearning میدانند؛ یادگیری الکترونیکی را دارای ۶‌‌نشانه می‌داند:
۱) یادگیری الکترونیکی یک روش آموزشی با این برتری است که توسط اینترنت میسر می شود. شما می توانید در هر کجا و هر زمان آموزش ببینید وبا این حال آموزش شما یک فعل و انفعال بلادرنگ باشد. (به عنوان مثال مباحثه با دیگر دانشجویان،‌با معلم و یا منابع آموزشی محاوره ای).
۲) آموزش الکترونیکی نوعا با فراهم آوردن تجربیات مختلف از جدیدترین اطلاعات همراه است.
۳) آموزش الکترونیکی می تواند مجموعه ای از روش های آموزشی را گرد هم آورد (به عنوان مثال، کلاس های مجازی، همکاری دیجیتالی، شبیه سازی و...).
۴) آموزش الکترونیکی فرایند آموزشی "یادگیری با تلاش" را توسط فناوری های جدید بهتر پیاده سازی می کند.
۵) قابلیت یکپارچه کردن و اتوماسیون فرآیندهای اداری و مدیریتی از قبیل ثبت نام، پرداخت شهریه، نظارت بر روندآموزش دانشجو، نظارت بر امتحانات و ... را فراهم می کند.
۶) آموزش الکترونیکی بر محور دانشجو می چرخد و امکان آموزش متناسب با خصوصیات فردی دانشجو را می دهند.
● مزایای یادگیری الکترونیکی‌
در این روش می توان با صرفه جویی در وقت و کاستن از رفت و آمدها و بدون حضور در مدرسه آموزش دید. این روش شاید بتواند بازدهی بالاتری هم نسبت به روش سنتی داشته باشد، چون فرد استقلال بیشتری دارد وخود او خواسته یادبگیرد و اجبار و زور و تنبیه معلمان دیگر وجود ندارد. بسیاری از بچه ها به خاطر قوانین مدرسه و رفتن سرکلاس درس و ملزم بودن برای رعایت قوانین و سخت گیری های آموزشی از مدرسه گریزانند در صورتی که نوجوانان و جوانان علاقه زیادی به رایانه و اینترنت دارند، و این سبب جذب آنها به امر یادگیری می شود. به هر حال جوانان یادگیری عملی و مشارکتی را بر صرفا گوش دادن ترجیح می دهند.
در آموزش مجازی زمان نقش مهمی دارد و در هر زمانی که یادگیرنده برایش مناسب باشد می تواند به سراغ یادگیری رود و در مباحث شرکت کند و با استادان و همکلاس های خود در اتاق گفتمان به گفتگو بپردازد.
در آموزش مجازی سرعت پیشروی را یادگیرنده انتخاب می کند و هر جا که خواست می تواند سرعت را تند و یا کند کند و یا اگر نیاز است دوباره خوانی کند.
معلم و استاد در این روش برای پاسخگویی مناسب به سوالات زمان بیشتری نسبت به کلاس های درس به شیوه سنتی دارد که در آن پاسخ سوالات رو در رو و آنی انجام می گیرد.
کامل کردن وظایف و تکالیف و فرستادن آن به معلم حس مسوولیت پذیری را تقویت می کند.
آموزش اینترنتی همچنین برای ناتوانایان جسمی حرکتی، بیماران و انبوهی از دانشجویانی که به دلیل ظرفیت محدود دانشگاه ها نمی توانند به تحصیلات عالیه راه یابند مناسب است.
جالب است بدانیم مرکز فناوری و اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف طرحی ارائه کرده است که در آن آموزش مجازی برای روستاییان و عشایران پیشنهاد شده است. در این طرح آمده است :با توجه به اینکه آموزش یکسان و گسترده در سطح مدارس کل کشور یکی از مهمترین اهداف دولت می باشد و در ایران به علت وسعت جغرافیایی و نحوه نادرست تقسیم امکانات، عملا هیچ نظام آموزشی قادر نخواهد بود تا با تکیه بر روش های سنتی پاسخگوی نیازهای موجود و برقراری عدالت کامل در امر آموزش باشد وتا کنون راهکارهای ارائه شده از سوی نظام آموزشی کشور از قبیل اعزام معلم و مدرس به نقاط دور افتاده، اعزام دانش آموزان به مراکز شهرستان یا مناطقی که امکانات بیشتری دارند و تلاش جهت تجهیز مدارس روستایی و عشایری، علی رغم صرف هزینه های هنگفت مثمرالثمر نبوده است؛ طرحی ارائه شده است که هدف و پیشنهاد اصلی ارائه کنندگان این طرح، دریافت تصویر کلاس های یکی از مدارس ممتاز و درجه اول شهر تهران و ارسال همزمان آن به مناطق دورافتاده کشور و در مقابل، امکان طرح بحث و سؤالات طرف دیگر از مدرسین این مرکز است.
برای دستیابی به الگویی قابل اطمینان و اتکا،‌ابتدا با نظر آموزش و پرورش که می بایست متولی اصلی این طرح باشد، یکی از مدارس شهر تهران با کیفیت قابل قبول آموزشی به عنوان مبدا آموزشی انتخاب می‌گردد و البته می توان اقدام به برگزاری کلاس های غیر رسمی نیز نمود اما تأثیر روحی و روانی یک کلاس واقعی در بینندگان راه دور بیشتر و ماندگارتر است.
با این طرح قادر خواهیم بود بدون نیاز به سخت‌‌افزارهای گران قیمت و بعضا نایاب، بدون نیاز به حتی یک خط برنامه نویسی و صرفا با بهره گیری از توانمندی های نرم افزارهای موجود ضمن صرف کمترین هزینه اقدام به گسترش فناوری اطلاعات و ایجاد تحولی شگرف در نظام آموزشی مدارس کشور نمائیم.
به امید آنکه در سال های آینده با گسترش آموزش الکترونیکی، نابرابری های آموزشی در کشورمان از بین برود و همه بچه های ایران زمین بتوانند از شرایطی یکسان برای آموزش برخوردار شوند. هر چند که این روش هم خود دارای موانع فنی زیادی است اما با تلاش های مسوولان، می‌توان در آینده نزدیک به این مهم دست یافت.

منابع:
۱- امیر نادر عسگر پور، عابد عابدی جعفری، روح اله هنرور، نقش آموزش الکترونیکی در تحول روند آموزش، بنیاد توسعه فردا، ۱۳۸۳
۲- مجید اسماعیل کاشی، کامبیز آگهیان، طرح آموزش محاوره ای از راه دور با استفاده از شبکه داده ای کشور، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف‌
مهدیه سادات ابراهیمی‌

منبع : سافتستان