داستان مردی که فان باستن نشد

پس از کناره‌گیری اجباری مارکو فان باستن از فوتبال، هلند از نظر مهاجم دچار مشکل شد، اما دیری نپائید که جوان مستعدی به‌نام دنیس برکمپ همه نظرها را به سمت خود جلب کرد. ابتدای دوران فوتبال وی با تشویق، اواسط آن با ستایش و هم‌اکنون اواخر آن با حکایتی ویژه توأم شده است.
تولد: ۱۰ می ۱۹۶۹
محل تولد: آمستردام
قد: ۱۸۲ سانتی‌متر
وزن: ۷۷ کیلوگرم
نام کامل: دنیس نیکولاس برکمپ
تاریخ شروع با آرسنال: ۲۰ اوت ۱۹۹۵ در تساوی یک بر خانگی مقابل میدلزبورو
باشگاه‌های سابق: آژاکس (۱۹۹۳-۱۹۸۶)، اینتر (۱۹۹۵-۱۹۹۳)
افتخارات: ۲ قهرمانی لیگ هلند (۱۹۸۹ و ۱۹۹۰)، قهرمانی جام حذفی هلند (۱۹۸۶، ۱۹۸۷ و ۱۹۹۳)، آقای گل لیگ هلند (۱۹۹۱، ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳)، همراه با آرسنال قهرمان لیگ برتر (۱۹۹۸، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴)، قهرمان جام حذفی انگلستان (۱۹۹۸ و ۲۰۰۲)، همراه با آرسنال مرد سال فوتبال هلند.
دنیس در مدرسه فوتبال آژاکس اولین مراحل رشد و ترقی را طی کرد. دوستان دنیس به او لقب ”بچه لوس“ را داده‌ بودند؛ زیرا از کوچکترین مسائل، احساس خطر می‌کرد و به‌طور کلی انسان گوشه‌گیری بود. دنیس در یک خانواده ورزشی پای به عرصه وجود گذاشت. پدر او در تمام عمرش هوادار افراطی منچستریونایتد بود. ”دنیس لاو“ اسطوره منچستریونایتد بت این پدر بود. از این‌رو تصمیم گرفت نام پسرش را به یاد ”لاو“ دنیس بگذارد. دست تقدیر چنین مقدور کرده بود که این دنیس ۳، ۴ همه بعد رو در روی شیاطین سرخ قرار بگیرد. به هر حال دنیس خیلی زود جذب مدرسه فوتبال آژاکس شد جائی که در واقع پله اصلی پیشرفت وی نام گرفت. حضور در آن فصل برای این نوجوان خالی از دردسر نبود. دنیس گوشه‌گیر غالباً توسط هم‌سن و سال‌های خود مورد آزاد و اذیت قرار می‌گرفت، اما وقتی پای فوتبال به میان می‌آمد بر همه آنها غلبه می‌نمود. دقیقاً دنیس ۱۲ سال داشت که سر از آژاکس درآورد. شروع دوران حرفه‌ای وی از ۱۴ دسامبر ۱۹۸۶ آغاز شد. آژاکس با ”رودا جی سی“ بازی داشت. نام دنیس با شجاعت خاص کرایف (مربی وقت آژاکس) در بین ۱۱ نفر ترکیب اصلی جای گرفت. سرانجام علی‌رغم انجام یک بازی خوب مورد توجه قرار نگرفت. وی در سراسر آن فصل ۱۴ بار به میدان رفت. بزرگترین موفقیت دنیس سال بعد به‌دست آمد.
حضور در فینال جام برندگان
برکمپ این افتخار را داشت که به‌عنوان یار تعویضی در بازی فینال جام برندگان اروپای فصل ۱۹۸۷ مقابل لوکوموتیو لاپیزیک آلمان قرار بگیرد. دیداری که در نهایت با برتری آژاکس و کسب جام توسط این تیم توأم شد. این بار بازی خوب وی مورد توجه مربی قرار گرفت. دنیس برای هواداران یادآور مارکو فان باستن دیگر بود. کم‌کم جای او در ترکیب اصلی تثبیت می‌شد. آژاکس تمام زندگی این جوان بود. در یک اولین فصولی که برکمپ مرد اول خط حمله آژاکس نام گرفت، تیم لیگ هلند را فتح کرد. این اتفاق در سال ۱۹۹۰ رخ داد یعنی سال جام‌جهانی. حضور افسانه‌هائی چون گولیت، ریکارد و فان باستن جائی برای وی جهت حضور در تیم ملی باقی نمی‌گذاشت. قهرمان یورو ۸۸ در حالی که یکی از گزینه‌های اصلی فتح جام بود در مرحله دوم با شکست از آلمان منفور به خانه بازگشت. برکمپ از پای تلویزیون چشم به ساق‌های طلائی اسطوره‌های خود داشت، اما با آن بلائی که بر سر نارنجی‌پوشان آمد مجبور به اشک ریختن شد.دنیس نمی‌توانست توقف کند. یک فصل بی‌هیجان در دفترچه خاطرات وی ثبت شد تا اینکه سال جادوئی ۱۹۹۲ از راه رسید. تیم آژاکس با هنرنمائی برکمپ جام یوفا را بالای سر برد. این همه تلاش و کوشش عاقبت نتیجه داد. مربی تیم ملی هلند او را برای حضور در یورو ۹۲ انتخاب کرد.
ماجرای تیم ملی و علاقه به اینتر
دنیس ۲ سال زودتر یعنی در سال ۱۹۹۰ با بازی مقابل ایتالیا طعم پوشیدن پیراهن تیم ملی را برای اولین بار تجربه نمود، با این حال اولین تورنمنت بزرگ وی با تیم ملی یورو ۹۲ بود. مردم از مردی سخن می‌گفتند که آمده بود با تکرار خاطرات فان باستن از قهرمانی هلند در دوره گذشته دفاع کند. هلند از گروه خود بالا آمد، اما در بازی ضربدری جهت رسیدن به فینال مغلوب آلمان شدند آن هم در ضربات پنالتی. دنیس کم‌کم با شکست نیز آشنا می‌شد و یاد می‌گرفت فوتبال به مانند زندگی پرفراز و نشیبش با تلخی‌های بسیار و خوشحالی‌های اندکی را توأم است، اما چرا زندگی دنیس دستخوش تلاطم شد؟مرگ در هواپیما و ترس ابدی
دنیس پس از آنکه خواهرش در یک سانحه هوائی فوت کرد، هرگز حاضر نشد سوار هواپیما شود. این موضوع به‌عنوان یک تراژدی بزرگ در زندگی وی باقی ماند. دنیس حاضر بود از تیم ملی خداحافظی کند، اما با هواپیما به محل انجام مسابقه نرود! فارغ از مسائل حاشیه‌ای یک اتفاق خوب در تابستان سال ۱۹۹۳ مسیر حرفه‌ای او را تغییر داد. او و ”ویم یونگ“ همتیمی‌اش با پیشنهاد اینتر مواجه شده و راهی نرآتزروی شدند. اولین تجربه دنیس در خارج از کشور سراسر موفقیت‌آمیز نبود.دنیس همراه با اینتر در سال ۱۹۹۴ جام یوفا را فتح کرد. این دومین باری بود که دنیس یوفا را فتح کرد. این دومین باری بود که دنیس طعم فتح قهرمانی در این رقابت‌ها را می‌چشید. محیط ایتالیا چندان مطبوع طبع وی نبود. دنیس مشکلات زیادی برای هماهنگ کردن خود با فوتبال تدافعی و بدون روح ایتالیا داشت. تازه این تنها مشکل وی نبود. برکمپ از زبان ایتالیائی کوچکترین اطلاعی نداشت. هنگام برگزاری کنفرانس‌های مطبوعاتی همواره چند تن از هم‌تیمی‌های او در کنارش بودند تا از لحاظ ادای درست جملات دنیس مشکلی احساس نکند!
برکمپ در آژاکس طی ۲۳۹ بازی ۱۲۲ گل به ثمر رسانده بود، اما در فوتبال ایتالیا ۵۰ بار در میادین ظاهر شد و فقط ۱۱ گل به ثمر رساند. این آمار به هیچ‌وجه جالب توجه به نظر نمی‌رسید. سقوط برکمپ با شتاب زیادی پیگیری می‌شد. در این میان یک راه نجات به‌وجود امد. برکمپ ناخوش در جام‌‌جهانی ۱۹۹۴ همراه با تیم ملی هلند بود. لاله‌های نارنجی با کوچکترین مشکلی به مرحله یک‌چهارم نهائی رسیدند، اما آنجا یک طی بازی دیدنی ۳ بر ۲ مغلوب برزیل شدند. دنیس حسرت بزرگ خود را همچنان در دل داشت. تا اینکه آرسنال و ”بروس راچ“ به ناراحتی‌های وی خاتمه دادند.
حضور در آرسنال، اوج موفقیت
پس از سپری کردن ۲ فصل فاجعه‌بار در ایتالیا، دنیس با پیشنهاد آرسنال مواجه شده و به این تیم پیوست. سرمربی وقت توپچی‌ها ”بوروس راچ“ نام داشت. این شخص چندان روی نیمکت دوام نیاورد و جای خود را به آرسن ونگر داد. دقیقاً از همین زمان بود که دوران شکوفائی دنیس خیلی دیر، اما تابناک، شکل واقعی به خود گرفت. ژوئن ۱۹۹۶ زمان امضاء قرارداد دنیس با آرسنالی‌ها بود. برخلاف ایتالیا، او خیلی زود خود را با سبک فوتبال جزیره وفق داد. هرچند در ۸ بازی ابتدائی خود برای آرسنال هیچ گلی به ثمر نرساند. انگلیسی‌ها برخلاف ایتالیائی‌ها صبر کردن و سپس نتیجه گرفتن را خوب بلد بودند. آنها روی دنیس سرمایه‌گذاری کرده و نتیجه مطلوب را بردند. گام‌های دنیس آهسته، اما استوار بود. آمار او کم‌کم رشد کرد. وی در خط حمله زوج ایان رایت برترین گلزن تاریخ باشگاه بود. همکاری خوب این ۲ نفر آرسنال را رو به جلو حرکت می‌داد. دنیس چندی بعد چنان درخشید که مردان بزرگ جزیره اعتراف کردند یکی از بهترین بازیکنان خارجی تاریخ جزیره در ترکیب آرسنال قرار دارد. از جمله تحسین‌کنندگان دنیس، آلن‌شیرر بزرگ بود. هنگامی که آرسن‌ونگر در سپتامبر ۱۹۹۶ پای به هایبری گذاشت، دنیس برکمپ دگرگون شد. وی بعدها تحت‌نظر این فرانسوی و تاکتیک نشاط‌بخشش، بهترین بازی‌ها را ارائه داد. چیزی که تعجب کارشناسان را به‌دنبال داشت. دنیس از یک ناکامی ملی دیگر بازمی‌گشت.هلند باز هم پشت سد پنالتی‌ها گیر افتاد. این بار فرانسه در مرحله یک‌چهارم نهائی از آنها مغلوبی بزرگ ساخت. دنیس نهایت تلاش خود را انجام داد، اما واقعاً نمی‌توانست یک‌تنه جلوی تمام اتفاقات منفی را سد کند با این حال در آرسنال به خوبی نقش اول را اجراء می‌کرد. در دومین فصل حضور کامل ونگر در آرسنال، باشگاه به موفقیتی بزرگ رسید. آنها برای اولین بار پس از قهرمانی حماسی فصل ۱۹۹۱، لیگ را فتح کردند و به‌علاوه جام حذفی را نیز به کلکسیون افتخارات تیم محبوب لندن افزودند. هر چند که برکمپ به‌خاطر آسیب‌دیدگی بازی فینال جام حذفی را از دست داد.
مرد سال فوتبال انگلستان
دنیس صاحب یک افتخار بزرگ شخصی نیز شد. اتحادیه فوتبال انگلستان او را به‌عنوان مرد سال فوتبال جزیره انتخاب کرد. این جایزه کمترین پاداشی بود که به پاس زحمات فراوان دنیس به وی اعطاء شد. در فصل ۱۹۹۸، دنیس یک نام درخشان نه تنها برای فوتبال انگلستان که در سراسر اروپا بود. جام‌جهانی ۱۹۹۸ در پیش بود. تعریف و تمجید بیش از حد رسانه‌های وطنی، دنیس هوشیار را به یاد اولین تورنمنتش در یورو ۹۲ انداخت که با فان باستن قابل قیاس دانسته شد. او می‌دانست تنها با دوری از این حواشی و انجام بازی‌های خوب می‌تواند هلند را به مدارج بالائی برساند. هلند با تساوی مقابل بلژیک، زدن ۵ گل به کره‌جنوبی و تساوی ۲ بر ۲ مقابل مکزیک به‌عنوان تیم اول از گروه خود بالا آمد. در مرحله دوم شوت داودیدز، یوگسلاوی را در آخرین دقایق مغلوب ساخت، اما هنرنمائی دنیس در مرحله یک‌چهارم نهائی مقابل آرژانتین رقم خورد.نبرد ۲ تیم تا دقیقه ۸۹ با تساوی یک بر یک دنبال می‌شد که در این دقیقه دنیس بین ۲ مدافع آرژانتینی صاحب توپ شد. ضربه به توپ چرمی وارد آورد و سپس با یک حرکت ۲ مدافع حریف را از جریان بازی خارج ساخت. وی در یک زاویه بسته در حالی که جهت تابش آفتاب درست مقابل چشمانش با ضربه‌ای دیدنی توپ را به طاق دروازه حریف کوبید. خوشحالی پس از گل وی که با گرفتن ۲ دست روی صورت انجام گرفت، نشان‌دهنده شادی بی‌حد و حصر و بیرون انداختن تمام ناکامی‌های گذشته بود. هلند با هلندی بدون پر (لقبی که به جهت ترسیدن از پرواز با هواپیما، به وی اعطاء شده است) به مرحله یک‌چهارم نهائی جام‌جهانی ۸ سال پیش یعنی برزیل بود. هلند در دقایق پایانی از شکست رهید، اما یاران برکمپ در ضربات پنالتی کم آورده و در نهایت دیدار رده‌بندی را نیز با بی‌انگیزگی خاصی از دست دادند. برکمپ به باشگاه خود بازگشت، اما آنجا نیز اقتدار ویژه منچستریونایتد کمتر به برکمپ اجازه خودنمائی می‌داد. با گذشت زمان و روی کار آمدن جوانان مستعد جایگاه برکمپ که به جهت بالا رفتن سن، آن بازیکن همیشگی نبود اشغال شد، اما هرگاه پای به میدان می‌گذاشت با آن دریبل‌های ناگهانی و شوت‌های مرگ‌آور هوادارانش را به وجد می‌آورد.
پایان قصه
هلند میزبان پرامید یورو ۲۰۰۰ حتی با وجود درخشش برکمپ در مرحله نیمه‌نهائی پشت دیوار دفاعی ایتالیا ناکام ماند. ۲ سال بعد نام این تیم در زمره ۳۲ منتخب راه یافته به جام‌جهانی ۲۰۰۲ دیده نشد تا ناکامی‌های ملی برکمپ تکمیل شود. افتخارات وی محدوده به عرصه باشگاهی می‌شد که از جمله آن می‌توان به ۲ قهرمانی لیگ برتر در فصول ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ اشاره کرد. گل زیبائی از برکمپ در خاطره مانده است. آن صحنه که پشت به دروازه با یک حرکت سریع چرخشی ۲ بازیکن حریف را به زیبائی جا گذاشت و سپس با ضربه‌ای تمام‌کننده گل حیاتی تیمش را به ثمر رساند. برکمپ مرد ترسوی صورت یختی است که با کمک ساق‌های پرتوان خود خروار خروار هیجان می‌آفریند و با لرزاندن تور دروازه، شجاعت گلزنی و عشق به برنده بودن را برای هوادارانش معنا می‌کند.
الهام از نام خواهر
برکمپ پس از یورو ۲۰۰۰ از عرصه بازی‌های ملی کناره‌گیری کرد. عدم حضور وی در بازی‌های مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۰۲، علت حذف ناباورانه هلند معرفی می‌شود. دنیس با زدن ۳۷ گل در ۷۹ بازی ملی و دومین گلزن برتر تاریخ فوتبال هلند نام گرفت. وی هم‌اکنون یک سال دیگر تحت قرارداد آرسنال است. فصلی که با خداحافظی از هایبری و خاطره‌انگیز توأم شده است. برکمپ تاکنون ۱۱۸ گل برای توپچی‌ها به ثمر رسانده که باشگاه در ابتکاری جالب ۱۰۰ گل ابتدای او و آنری را در قالب یک (DVD) به هواداران عرصه کرده است. برکمپ به جهت دوری از حواشی فوتبال و علاقه به هواداران، نزد آنها با لقب ”خدا“ی فوتبال شناخته می‌شود. دنیس که نامش الهام گرفته از اسم خواهرش ”دنیسی“ است از سوی ونگر یکی از بهترین‌ خارجی‌های تاریخ لیگ برتر نام گرفته، از طرف آنری یک الگو خطاب شده و فان باستن وی را مدل کوچک خود و البته درگیر با بدشانسی‌های خودش می‌داند. دنیس با ۵/۷ میلیون یورو به آرسنال پیوست، اما هم‌اکنون علی‌رغم نیمکت‌نشینی، ارزش بی‌حدی دارد.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی