تجارت الکترونیکی و ایجاد اشتغال

بنابر گزارشی از بانك جهانی كه در اكتبر سال ۲۰۰۲ منتشر شد در خاورمیانه می بایستی طی ۱۰ سال آینده، ۵ میلیون شغل در سال ایجاد شود تا فقط از افزایش نرخ بیكاری جلوگیری نماید
● «ایجاد شغلهای نوین»
انقلاب سوم تحت نام انقلاب الكترونیك شروع شده است و امواج قدرتمند آن موانع و عوامل مقاوم و بازدارنده را در هم می كوبد، هیچ عنصری قادر به سد انتشار امواج كوبنده الكترونها نیست منتها یك راه برای مهار آن وجود دارد و آ ن عبارت است از استفاده از امواج و سوار موج شدن. یكی از نتایج این برخورد با تكنولوژی نوین و ایجاد مشاغل جدید به خصوص در بخش خدمات می باشد، تجارت الكترونیكی راه را برای كارآفرینی در ابعاد بسیار وسیع هموار كرده است(ساخت، تولید، طراحی و نگهداری) و اكنون به عنوان یك ویژگی مورد تأیید زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جهان جلوه گر شده است. بنابراین سیاست های نیرومند دولتی یا هدف تاثیر بر جامعه اطلاعاتی آینده به همراه سرمایه گذاری كلان در امر پژوهش و توسعه، پرورش، آموزش ICT و تحقیقات در ارتباط با اینترنت یك ضرورت ناگزیر است. برای رسیدن به این مقصود در كشورهایی كه پذیرش این فناوری در آنها كندتر بوده است، اتكا به نیروهای جوان و پویا می تواند سرعت به كارگیری اینترنت را افزایش دهد. گرایش فزاینده نسل جوان به سمت استفاده از كامپیوتر، اینترنت و تجارت الكترونیك، باعث می شودكه میلیون ها دستگاه كامپیوتر توسط آنها خریداری شود كه نتیجه چنین تقاضایی رونق تولید و توزیع سخت افزارها و نرم افزارهای كامپیوتری است و اساتید فن برای آموزش افراد علاقه مند به این حوزه مجبورند هزاران مؤسسه و مدرسه آموزش تجارت الكترونیك را تأسیس نمایند. این افراد آموزش دیده با هدف خودكار سازی هر چه بیشتر فرایند های خدماتی با استفاده از فن آوری های وب بازارهای جهانی را هدف قرار می دهند. وب صرفاً برای كسانی كه از فناوری آن سرد در می آورند مورد استفاده نیست، زنان، مردان، كودكان كشورهای مختلف با مذاهب و ملیتهای گوناگون همگی صف كشیده اند تا از این بازار جهانی خرید كنند. بنابراین برای این كه سهمی از این بازار عظیم را به خود اختصاص دهیم باید آمادگی كامل داشته باشیم.
هر كشوری كه این امواج را زودتر دریافت كند و آن را به كار گیرد،از رقباجلو افتاده و سهمی از بازار جهانی را به خود اختصاص می دهد. اقتصاد قرن ۲۱ در دست طراحان و متخصصین تجارت الكترونیكی و سازندگان آن قرار دارد، اگر از این فرصت طلایی استفاده نكنیم قطعاً به لحاظ اقتصادی عقب خواهیم ماند و بیكاری و تورم هر روز مانند خوره اندامهای جامعه را می بلعد به طوری كه پس از یك دهه ، مشكلات عدیده ای از قبیل فقر، افسردگی، بیماری های فیزیكی و روانی و عوامل پلید ضد انسانی جامعه را به سمت سقوط اقتصادی، اجتماعی اخلاقی، صنعتی و... سوق خواهد داد.
● مبارزه با نرخ بیكاری در كشور
بر اساس آمار و ارقام منتشره در داخل و خارج (آمارهای ILO) ایران در حال حاضر حدود ۳/۱۷ میلیون نفر نیروی كار دارد كه همه این نیروها دارای شغل نیستند. به طوری كه بین ۱۵% -۱۴% نرخ بیكاری در كشور وجود دارد و اگر بیكاران پنهان را به آن اضافه كنیم رقمی بالاتر از رقم فعلی را نشان خواهد داد.
برای پایین آوردن نرخ بیكاری راه حلهای متفاوتی از طرف متخصصین و اقتصاددانان پیشنهاد شده است كه اولین و مهمترین آنها سرمایه گذاری در تولید است. دوم استفاده از تجارب سایر كشورها بر عنوان یك راهنما و الگوهای تجربه شده مورد توجه است. بر اساس گزارشات (LIO) چین از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۷ بیش از ۱۶۰ میلیون فرصت شغلی ایجاد كرده، در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰كشورهایی چون، هنگ كنگ، كره جنوبی، سنگاپور، مالزی با تولید و توزیع انواع نرم افزارهای الكترونیكی مشكل بیكاری خود را حل كرده اند و به اشتغال نسبتاً كاملی دست یافته اند. سوم ایجاد ثبات و امنیت سرمایه گذاری برای تولیدكنندگان داخلی، سرمایه گذاران خارجی و بكارگیری شیوه های نوین تولید، توزیع كالاها و خدمات است. در این باره عدم وجود تعریف روشن و واضح قوانین در امر تجارب الكترونیكی باعث می شود كه افراد كمتر برای انجام سرمایه گذاری و كارهای بازرگانی از طریق كامپیوتر تمایل نشان دهند، لذا توجه مسئولین در قانونمند كردن تجارت الكترونیك و شاخه های فرعی این تجارت (بازاریابی الكترونیكی) باعث می شود كه علاقه مندان به خرید با اشتیاق و تمایل بیشتری به سمت تجارت الكترونیك روی آورند، علاوه بر این افراد غیر مسئول یا ناآگاه به این طریق قدرت دخالت و مانع تراشی را از دست می دهند.
بد نیست بدانید صادرات كشور چین درسال گذشته ۴۰۰ میلیارد دلار بوده كه ۳۰۰میلیارد دلار آن مربوط به صادرات ۵۰۰ شركت بزرگ خارجی كه در كشور چین سرمایه گذاری كرده اند بوده است در واقع سه چهارم صادرات چین، مربوط به شركت های خارجی است. در صورتی كه سهم ایران از تجارت جهانی در دو دهه اخیر از ۴۹ صدم درصد در سال ۱۹۸۰ به ۳۴ صدم درصد در سال ۲۰۰۰ و به ۴۵ صدم درصد در سال ۲۰۰۲ تنزل كرده است. از این رو لازم است تا رسیدن به یك وضعیت مطلوب و یا قابل قبول به طور جدی فعال شویم و از فرصت ها به نحو بهینه استفاده كنیم، برای حضور جدی در عرصه جهانی باید كالاها و خدمات را با قیمت و كیفیت بهتر عرضه كنیم ودر برنامه عرضه از قدرت و توانمندی برخوردار شویم. لذا از طریق تجارت الكترونیك می توان سهم ایران را در بازارهای جهانی از طریق توسعه صادرات غیرنفتی رونق داده و اقتصاد كشور را از اقتصاد تك محصولی به سمت یك اقتصاد پویا سوق دهیم، برای رسیدن به این هدف وجود بازاریان حرفه ای كه توان حضور در بازارهای مختلف را داشته باشند الزامی است.
● آموزش
ظرفیت پیشرفت جوامع در محیطی امن و آزاد، بستگی به سطح دانش آنها دارد. هر اندازه دانش افراد كشور بیشتر باشد، خلاقیت، نوآوری، ابتكار و اشتغال در آن كشور بیشتر می باشد. ضمن اینكه آموزش در بطن خود اشتغال زا می باشد، توجه به گسترش استفاده ویادگیری كامپیوتر، اینترنت و تجارت الكترونیكی باعث می شود كه در خانواده ها كودكان به این ابزار علاقه مند شده و در آینده بتوانند از این وسیله به نحو احسن در شكوفایی اقتصاد خانواده و كشور تأثیر بگذارند، برای درك بهتر این موضوع به ذكر یك نمونه برجسته بسنده می كنم. حضور شركت هایی كه در زمینه صادرات و واردات، از روش های مختلف بازاریابی در فروش كالاها و خدمات خود به مشتریانشان در ایران و جهان استفاده می كنند، باعث شده تعداد زیادی از افراد طبقه متوسط بدون شغل یا تحصیل كرده كه به لحاظ وضعیت اقتصادی نامناسب عملاً نقش خود را فراموش كرده اند (البته به اجبار) جذب این فعالیتهای اقتصادی شوند. البته تعدادی از افراد كه تصور می كنند اشكالاتی بر این نوع فعالیت ها وجود دارد بیشتر بر روی نكات منفی این روش ها انگشت می گذارند، بدون آنكه نكات مثبت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و امنیتی آن را متذكر شوند.
شركت های معتبر خارجی كه از طریق اینترنت برای فروش كالاهای خود استفاده می كنند خواسته یا ناخواسته منشاء اثرات مثبتی كه قطعاً مهم و پویاتر از مسئله اقتصادی است در كشورهای در حال توسعه خواهند شد. اثراتی چون، ایجاد انگیزه و میل رغبت فزاینده به فعالیت های اقتصادی در جوانان افزایش رشد تجارت، افزایش رفاه زندگی مردم طبقه پایین جامعه، افزایش فرصت های جدید شغلی(كارآفرینی نسل جدید در دراز مدت).
امكان ارائه خدمات و محصولات در سطح جهانی، جلوگیری از اتلاف وقت و كاهش ترددهای بی مورد، دسترسی سریع به اطلاعات و مهمتر ازهمه فعال كردن نیروهای خنثی و پژمرده وبی تحرك اجتماع با ایجاد انگیزه های مالی و پرداخت پورسانت مناسب در برابر بازاریابی، البته باید خاطر نشان كنم كه باید جهت دهی این فعالیت ها به سمت تولید در مراحل بعدی توسط مسئولین و متخصصین ایجاد شود، كه بهترین شیوه برای كار برقراری ارتباط با اقشار جامعه و استفاده از ابزار محاوره ای برای گفت و گو با آنان است.
در پایان متذكر می شویم كه فارغ التحصیلان و دانش جویان ومدیران كار آفرین كشورمان می توانند با دقت در الگوهایی كه اینچنین انگیزشی در افراد جامعه ایجاد می كنند بهره برده و با الگوبرداری صحیح تولیدكنندگان داخلی را برای عرضه تولیداتشان به كشورهای نیازمند این محصولات یاری نمایند.
منابع:
۱- مجموعه مقالات همایش فن آوری در اشتغال- جهاد دانشگاهی تهران
۲- موج سوم نویسنده اروین تافلر- ترجمه شهین دخت خوارزمی
۳- تجارت الكترونیكی: مترجم خسرومعصومی پور عطایی
۴- كنكاشی در تجارت الكترونیك: وزارت بازرگانی، معاونت برنامه ریزی و بررسیهای اقتصادی

رضا ابراهیمی نژاد

منبع : پایگاه اطلاع رسانی ITanalyze