پیرمردی با دکترای قهرمانی

«سر الکساندر چاپمن فرگوسن» مربی اسکاتلندی و نام آشنای فوتبال جهان، چهارشنبه هفته گذشته موفق شد به جرگه مربیان فاتح چمپیونزلیگ بپیوندد که توانسته اند دو بار تیم تحت امر خود را به این افتخار برسانند، او با داشتن ۶۶ سال سن همچون جوانان ۲۰ ساله در کنار زمین احساسات و هیجانات درونی اش را بروز می دهد و البته که دیدن چهره فرگی بدون جویدن آدامس غیر قابل تصور است!
وی متولد ۳۱ دسامبر ۱۹۴۱ در محله «گوان» گلاسکو اسکاتلند است. پدرش «الکساندر بیتون فرگوسن» یک کارگر تراشکار کارخانه کشتی سازی بود و مادرش «الیزابت هاردی». الکساندر پسر، در سال ۱۹۶۶ با خانم «کتی هلدینگ» ازدواج کرد که ماحصل این ازدواج سه فرزند پسر به نامهای مارک (۱۹۶۸) فرزند اول خانواده و دارن و جیسون (۱۹۷۲) که اولی مربی تیم «پتربورگ یونایتد» و دومی مدیرفنی یک شرکت است.
سرالکس فرگوسن در حال حاضر به همراه همسرش در شهرک «ویلمسلو چیشر» - منطقه ای در شمال شهر منچستر- زندگی می کنند.
اما افتخارات این مربی بزرگ به اندازه ای زیاد هست که بتوان از او به عنوان یکی از پنج مربی برتر قرن فوتبال یاد کرد. کسب ۲۹ جام مختلف طی ۲۲سال، تنها با پیراهن منچستریونایتد و ۹ قهرمانی با تیمهای اسکاتلندی نشان دهنده عظمت و شکوه فکری فرگوسن است. ناگفته نماند که فرگی در سالهای جوانی به عنوان یک مهاجم در تیمهای مختلف اسکاتلندی از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۷۴ در مجموع ۳۲۷ بازی انجام داد و ۱۶۷گل را در کارنامه اش به ثبت رساند.
● فرگوسن به روایت تاریخ
▪ سال ۱۹۵۷: به صورت پاره وقت شاگرد کارخانه آچارسازی گلاسکو بود و به عنوان یک بازیکن آماتور به تیم کوئینز پارک رنجرز پیوست.
▪ سال ۱۹۶۰: به صورت پاره وقت به تیم سنت جانستون ملحق شد.
▪ سال ۱۹۶۴: آچارسازی را رها کرد و به عضویت تیم دانفرملین درآمد و دوران اوج او با این تیم رقم خورد، جایی که موفق شد در ۸۸ بازی ۶۶ گل را به ثمر برساند و نام خود را به عنوان مهاجمی گلزن مطرح سازد.
▪ سال ۱۹۶۷: با ۶۵ هزار پوند به رنجرز پیوست، اما در دو فصل تنها ۲۵گل برای این تیم به ثمر رساند.
▪ سال ۱۹۶۹: با ۲۰ هزار پوند به تیم فالکرک ملحق شد. در ۱۰۳ بازی تنها ۳۷گل زد.
▪ سال ۱۹۷۳: آخرین فصل حضور فرگوسن در دنیای بازیگری بود که برای یک فصل به تیم ایریونایتد رفت و در ۲۴ بازی ۹گل به ثمر رساند.
▪ سال ۱۹۷۴: در ماه سپتامبر به عنوان مربی ایست استرلینگ منصوب شد، اما سه ماه بعد از سنت میرن سر درآورد!
▪ سال ۱۹۷۸: از سنت میرن اخراج شد. همان سال سران آبردین، فرگی را به جانشینی بیلی مک نیل برای هدایت تیمشان معرفی کردند.
▪ سال ۱۹۸۰: با قهرمانی در لیگ اسکاتلند همراه آبردین اولین افتخار مربیگری اش را کسب کرد.
این اولین بار طی پانزده سال گذشته بود که تیمی به جز سلتیک و گلاسکو، قهرمان لیگ اسکاتلند می شد به همین خاطر هواداران آبردین به فرگوسن لقب «فرگی قدرتمند» دادند.
▪ سال ۱۹۸۲: آبردین با پیروزی چهار بر یک برابر ولوز قهرمان جام حذفی اسکاتلند شد.
▪ سال ۱۹۸۳: آبردین با شکست یک بر صفر رنجرز مجدداً فاتح جام حذفی شد و در جام برندگان جام اروپا با شکست دادن غولهایی همچون تاتنهام و بایرن مونیخ به فینال رسید و در گوتبرگ موفق شد رئال مادرید را دو بر یک مغلوب سازد تا فرگی برای اولین بار بر بام اروپا بایستد.
▪ سال۱۹۸۴: آبردین با پیروزی دو بر یک مقابل سلتیک قهرمان جام حذفی و سپس لیگ اسکاتلند شد. آلکس فرگوسن نشان افتخار امپراتوری بریتانیا را دریافت کرد.
▪ سال ۱۹۸۵: در پی مرگ جک استین سرمربی وقت تیم ملی اسکاتلند در خلال بازی مقدماتی با ولز ، فرگوسن مربی موقت تیم ملی اسکاتلند شد.
▪ سال ۱۹۸۶: اسکاتلند در همان دور اول از جام جهانی حذف شد. این تیم در ایام مربیگری فرگوسن سه پیروزی، چهار مساوی و سه باخت کسب کرد و هشت گل به ثمر رساند و پنج گل دریافت کرد. در ۶ نوامبر، فرگوسن آبردین را رها کرد تا به عنوان جانشین «ران اتکینسون» معزول، هدایت منچستر یونایتد را به دست بگیرد.
▪ سال ۱۹۹۰: اولین جام خود در اولدترافورد را با پیروزی یک بر صفر مقابل کریستال پالاس در دیدار تکراری فینال جام حذفی به دست آورد.
▪ سال ۱۹۹۱: منچستر یونایتد در روتردام دو بر یک از سد بارسلونا گذشت تا جام برندگان جام را به دست آورد.
▪ سال۱۹۹۲: با پیروزی منچستر یونایتد مقابل ستاره سرخ بلگراد سوپر جام اروپا به اولدترافورد آمد. همچنین با پیروزی یک بر صفر منچستر یونایتد مقابل ناتینگهام فارست این تیم برای اولین بار جام اتحادیه را در دوره مربیگری فرگوسن به دست آورد اما رؤیای منچستر برای قهرمانی لیگ برتر با قهرمانی لیدز یونایتد در آخرین هفته بر باد رفت.
▪ سال ۱۹۹۳: انتظار ۲۶ ساله منچستر برای قهرمانی لیگ برتر خاتمه یافت. فرگوسن ماه ژانویه با خرید روی کین از ناتینگهام فارست با قیمت ۳/۷۵ میلیون پوند، رکورد نقل و انتقالات انگلستان را شکست.
▪ سال ۱۹۹۴: منچستر یونایتد چهارمین تیم قرن و ششمین تیم در کل تاریخ فوتبال انگلستان شد که در یک فصل، قهرمانی در جام حذفی و لیگ برتر را با هم جشن می گرفت. شیاطین سرخ در فینال جام حذفی چلسی را چهار بر صفر شکست دادند.
▪ سال ۱۹۹۵: منچستر در لیگ پس از بلکبرن نایب قهرمان شد و جام حذفی را به اورتون واگذار کرد. دوباره فرگوسن با خرید اندی کول از نیوکاسل با قیمت ۶ میلیون پوند رکورد نقل و انتقالات را جا به جا کرد.
▪ سال ۱۹۹۶: منچستر یونایتد اولین تیم تاریخ فوتبال انگلستان شد که موفق شد دو بار هر دو جام لیگ و حذفی را فتح کند. شاگردان فرگوسن در لیگ برتر از نیوکاسل سبقت گرفتند و در جام حذفی لیورپول را یک بر صفر شکست دادند.
▪ سال ۱۹۹۷: فرگوسن می توانست با تصاحب جام قهرمانان اروپا نام خود را همتراز «سرمتیو باسبی» فقید ببیند، اما منچستر در مرحله نیمه نهایی به دورتموند باخت.
▪ سال ۱۹۹۸: فرگوسن و منچستر بدترین فصل تاریخ را بدون کسب جام پشت سر گذاشتند. هر دو جام برتر و حذفی را آرسنال ربود و موناکو در مرحله یک چهارم نهایی منچستر را حذف کرد. فرگوسن برای تقویت خط دفاعی تیمش یاپ استام را با قیمت ۱۰ و نیم میلیون پوند از آیندهوون خرید تا بار دیگر رکورد نقل و انتقالات را بشکند.
▪ سال ۱۹۹۹: فرگوسن شکوهمند ترین فصل تاریخ منچستر یونایتد را با تصاحب سه جام چمپیونزلیگ، حذفی و لیگ برتر رقم زد. این مربی در ماه می قراردادی امضا کرد که تا سال ۲۰۰۲ در منچستر باقی بماند. در ۱۱ ژوئن در مراسم جشن تولد ملکه الیزابت دوم، نشان «شوالیه» را دریافت کرد. در ۱۱ اکتبر مراسم و مسابقه ای به مناسبت گرامیداشت حضور موفق او در اولدترافورد با حضور ستارگان وقت و اسبق منچستر برگزار شد. در ۳۰ نوامبر منچستر با پیروزی یک بر صفر مقابل پالمیراس روی تک گل روی کین جام تویوتا را فتح کرد تا اولین تیم انگلیسی باشد که این جام بین قاره ای را به خانه می برد. در ماه دسامبر فرگوسن به عنوان بهترین مربی سال جهان جایزه ویژه بی بی سی را دریافت کرد و تیمش به عنوان بهترین تیم سال شناخته شد.
▪ سال ۲۰۰۰: فرگوسن در این فصل منچستر را به ششمین قهرمانی اش در لیگ برتر با اختلاف ۱۸ امتیازی نسبت به آرسنال رهنمون کرد. در هشت می اعلام کرد که پس از انقضای مربیگری اش در سال ۲۰۰۲ منچستر را تنها می گذارد، اما همچنان می خواهد در اداره باشگاه نقش داشته باشد.
▪ سال ۲۰۰۱: پس از تنها یک خرید عمده، فابین بارتز دروازه بان فرانسوی تیم فرگوسن به استیلای خویش بر فوتبال انگلستان ادامه داد و هفتمین قهرمانی لیگ را در ۹ سال اخیر با اختلاف ۱۵ امتیازی کسب کرد. فرگوسن همچنین اولین مربی ای شد که با یک تیم انگلیسی فاتح سه جام متوالی لیگ می شود. در ۱۸ می فرگوسن اعلام کرد که پس از دوره مربیگری اش به طور کامل منچستر یونایتد را ترک خواهد کرد، اما در ۱۳ ژوئیه یک روز پس از خرید خوان سباستین ورون با مبلغ ۲۸ میلیون پوند از لاتزیو با شکستن مجدد رکورد نقل و انتقالات، باشگاه منچستر اعلام کرد فرگوسن پس از اتمام قراردادش با این تیم در ماه می سال ۲۰۰۲ به عنوان مشاور و سفیر به مدت پنج سال در اولدترافورد باقی خواهد ماند.
▪ سال ۲۰۰۲: ۲۷ فوریه فرگوسن قراردادش را به مدت سه سال دیگر و تا سال ۲۰۰۵ تمدید کرد منچستر در این سال لیگ برتر را به آرسنال داد ، در جام قهرمانان اروپا مغلوب لورکوزن شد و در جام حذفی نیز حذف شد.
▪ سال ۲۰۰۳: در ماه می منچستر یونایتد در فینال جام حذفی مغلوب لیورپول شد، اما در لیگ برتر با پشت سر گذاشتن آرسنال برای هفتمین بار قهرمان لیگ برتر انگلستان شد. همچنین منچستر در جام اتحادیه با شکست از لیورپول در دیدار فینال با نتیجه دو بر صفر به عنوان نایب قهرمانی این جام رسید.
▪ سال ۲۰۰۴: در این سال منچستر یونایتد در آغاز، جام خیریه را به خانه برد. اما در لیگ برتر این بار پس از تیم های آرسنال و چلسی در رده سوم ایستاد. در جام حذفی نیز در بازی فینال ۳ بر صفر میلوال را برد و قهرمان شد. در لیگ قهرمانان اروپا در یک هشتم نهایی مغلوب پورتو با مربیگری خوزه مورینیو شد و از گردونه مسابقات حذف شد.
▪ سال ۲۰۰۵: آغاز فشارها بر فرگوسن بود. منچستر در لیگ برتر پس از چلسی و آرسنال سوم شد و در جام اتحادیه حذف شد و در جام حذفی در فینال مغلوب آرسنال شد و سرانجام در لیگ قهرمانان اروپا در مرحله یک هشتم نهایی مقابل میلان حذف شد.
▪ سال ۲۰۰۶: قهرمان جام اتحادیه انگلستان شد و در لیگ برتر دوم شد.
▪ سال ۲۰۰۷: قهرمان لیگ برتر انگلستان شد.
▪ سال ۲۰۰۸: منچستر یونایتد به مانند سال ۱۹۹۹ همزمان قهرمان دو جام لیگ برتر انگلستان و لیگ قهرمانان اروپا شد تا فرگوسن پرافتخار ترین مربی تاریخ باشگاه منچستریونایتد شود.
سرالکساندر چاپمن فرگوسن در مجموع از یک ژوئن ۱۹۷۴ که به جرگه مربیان پیوست، تاکنون ۱۲۱۰ بازی بر روی نیمکت تیمهای مختلف نشسته که حاصل آن ۷۰۲برد، ۲۲۱ باخت و ۲۸۷ تساوی با میانگین ۵۸ /۲پیروزی بوده است.

مرتضی روشنی

منبع : روزنامه قدس