بهترین راه تبلیغ

به عمل کار برآید- به سخندانی نیست (سعدی)
مسلمانان با عملکرد خود می‌توانند به معنای واقعی دین اسلام، شیعه و ولایت فقیه دست پیدا کنند و حقیقت دین اسلام را به اطرافیان و جهانیان نشان دهند. لزومی ندارد دین اسلام و مذهب شیعه را برای دیگران تعریف کنیم و توضیح دهیم بلکه بهتر است با عملکرد خود معرف دین و مذهبمان باشیم. همان‌طور که پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)، اهل بیت(ع) و امام راحل(ره) دین اسلام و مذهب شیعه را با عملکرد خود به جهانیان نشان دادند. اگر بخواهیم از عدالت، اخلاص، اخلاق و توحید سخن بگوییم باید در عمل به آنها بپردازیم تا دیگران از حاصل عملکرد ما بهره‌مند شوند. یعنی دین اسلام را در عمل باید تبلیغ کرد نه در شعار دادن. این نام مثل خطی است که به تنهایی ارزشی ندارد، اما همین خط در محدوده عملکرد یک نقاش، در گستره یک تابلوی نقاشی ارزش و معنا پیدا می‌کند. پس با توجه به این اصل می‌توان گفت:‌عمل کردن به دین اسلام، به قرآن و عدالت بزرگترین و تاثیرگذارترین راه برای معرفی آن به دیگران است. این شیوه از بهترین انواع تبلیغ به حساب می‌آید. امام صادق(ع) می‌فرماید: “مردم را به سوی حق دعوت کنید اما نه با گفتارتان بلکه به وسیله عملتان تا پرهیزگاری و کوشش، نماز ونیکی را در شما ببینند که این است حقیقت دعوت و تبلیغ.”(۱)
مبادا روزگاری فرا رسد که از اسلام و شیعه فقط نامش و از قرآن‌ فقط کاغذ و نوشته‌هایش باقی بماند.
دنیای امروز ایجاب می‌کند که دین اسلام با روش و عمل نشان داده شود و مبادا خدای ناکرده از نام اسلام برای رسیدن به قدرت و منافع دنیوی استفاده شود.
پیامبر اعظم (ص) می‌فرماید:
“بگویم بدترین مردم کیست؟‌همان‌که تنها غذا می‌خورد و به کسی چیزی نمی‌دهد و تنها سفر می‌کند و بنده خویش را می‌زند. اینک می‌خواهی بگویم بدتر از او کیست؟ همان که از شرش می‌ترسند و به خیرش امید نمی‌برند. حال می‌خواهی بگویم از این بدتر کیست؟! همان‌که آخرت خویش را به دنیا می‌فروشد. می‌خواهی بگویم چه کسی از این نیز بدتر است؟! آن کس که دین را وسیله‌ای کرده است برای خوردن دنیا.”(۲)
زیبایی حقیقی و جذابیت دین اسلام در روش و عملکرد است که آشکار می‌گردد، نه در گفتارها و نوشتارها یا پلاکاردها، لذا مسلمان‌ها باید در عمل، زیبایی و جذابیت اسلام را نشان دهند نه با کلماتی به ظاهر زیبا.
شعار دادن و تبلیغ محض به دین اسلام ضربه می‌زند و به مرور زمان گفته‌ها و نوشته‌ها معنای حقیقی خود را از دست می‌دهند. مبادا روزی فرا رسد که قبول آن هم برای مردم دشوار گردد و از دین اسلام و شیعه دیگر حقیقتی باقی نماند و معنا و مشی آن به افسانه تبدیل شود. پس با اعمال شایسته است که دین اسلام پابرجا می‌ماند. در حالی که با اعمال ناپسند، دین ضربه می‌بیند و حتی به فراموشی سپرده می‌شود. امروزه مشاهده می‌شود خیلی‌ها فقط به تبلیغ ظاهری در دین اسلام می‌پردازند که با سکوت کردن در مقابل چنین تفکرات و کنش‌هایی حقیقت عمل کشته می‌شود.
دین بدون عمل همانند زمین وسیعی است که در آن چاه آبی وجود دارد، ولی خشک است زیرا کسی نیست که در آن زمین کار کند و آن را به کشتزار یا باغی تبدیل نماید.
لذا این زمین، خشک و بدون محصول است، حال هرچه تبلیغ کنیم و بگوییم اینجا کشتزار یا باغ است کسی حرفمان را باور نمی‌کند و نمی‌پذیرد زیرا جز زمین خشک چیز دیگری مشاهده نمی‌شود. این تبلیغ به ضد تبلیغ تبدیل می‌شود.
حضرت علی(ع) می‌فرماید:‌”اسلام را طوری تعریف کنم که دیگری قبل از من تعریف نکرده باشد: اسلام زیر بار رفتن است و زیر بار رفتن، یقین است و یقین، تصدیق است و تصدیق، اقرار است و اقرار، انجام است و انجام همان عمل است.”(۳)
ارائه راهکارها و روش تبلیغ در دین
دین اسلام را باید با عمل به آن، به دیگران آموزش داد. برای مثال اگر پدری هر روز صبح برای نماز بلند شود و نماز صبح را به جای آورد، از دروغ، مال حرام، غیبت، تهمت، غرور و شهوت آن اعمالی که دین اسلام نهی می‌کند، بپرهیزد فرزندش در خانواده اعمال پدر را می‌بیند و به او ایمان می‌آورد. در حقیقت فرزند به پدر ایمان نمی‌آورد، او به دین اسلام ایمان می‌آورد ولی از راه غیرمستقیم. در این حالت پدر می‌تواند فرزند را به همان اعمال تشویق کند و با عمل مکرر خود فرزندش را تربیت نماید. در حقیقت پدر الگویی برای فرزند خود شده است.
اگر معلم یک دبستان را در نظر بگیریم، او با روش‌ها و کردارها و اعمال خود می‌تواند دین اسلام را به خوبی به شاگردانش معرفی کند. شاگردانش را به درستکاری، اخلاق خوب و دوری از مال حرام و پرهیز از غیبت تشویق نماید.
در سطح کلان جامعه نیز باید الگوهایی مناسب و شایسته برای مردم ارائه گردد تا افراد ضمن تخلق به رفتار شایسته و دین مدارانه، بتوانند خود نیز در آینده الگوهای مفیدی برای تداوم راه شناخت اسلام و ایجاد زمینه‌ای برای تعالی جامعه اسلامی باشند.
حضرت علی(ع) می‌فرماید:‌ “کسی که خود را تعلیم دهد و تربیت کند از نظر احترام از آموزگار و تربیت کننده مردم سزاوارتر است.”(۴)

ثارالله محمدعلی بخارایی
پی‌نوشتها:
۱- وسائل، ج۱، ص ۱۹۴
۲- نهج‌الفصاحه، ص ۲۸۴، سخن ۲۷۵۱ (ح ۴۶۴)
۳- نهج‌البلاغه خطبه ۱۲۰، ص ۸۹۷
۴- نهج‌البلاغه خطبه ۷۱، ص ۸۷۲

منبع : روزنامه رسالت