چرا از اصلا‌حات می‌ترسند؟

هنگامی که دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش به پایان می‌رسید، عده کمی باقی مانده بودند که همچنان از تصمیم‌های او در حوزه سیاست خارجی حمایت می‌کردند. تحلیلگران روزنامه‌های مهم تقریبا به اتفاق معتقد بودند که دوران بوش دوران نخوت و بی‌کفایتی بوده است. روزنامه واشنگتن‌پست همان روزها در سرمقاله‌اش نوشت: <اشتباه اصلی آقای بوش سیاه و سفید دیدن حوزه‌های خاکستری سیاست خارجی و امنیت ملی بود.> حتی ریچارد پرل، مرشد نومحافظه‌کاران اخیرا اعتراف کرد که <بوش تقریبا در اجرای یک سیاست خارجی و دفاعی موثر شکست خورد.> پس از پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری این امیدها به وجود آمد که جانشین بوش نگاه ایدئولوژی‌محور او را نخواهد داشت اگر چه حتی واشنگتن‌پست هم هشدار داد که <درست کردن هر آنچه بوش انجام داده اصلا‌ ساده نخواهد بود.> در واقع با وجود آنکه اوباما در ۵۰ روز اول دولتش با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم کرده، او حرکت‌های قابل توجهی را با هدف تغییر جهت سیاست خارجی آمریکا انجام داده است. اوباما تعطیلی زندان گوانتانامو و پایان هرگونه دستور رسمی برای شکنجه زندانیان را اعلا‌م کرده است. او اولین مصاحبه‌اش به عنوان رئیس‌جمهور را با یک شبکه تلویزیونی عربی انجام داد و در آن از اهمیت احترام در مواجهه با جهان اسلا‌م حرف زد. این سخنان اوباما باعث واکنش مثبت روزنامه‌نگاران و سیاستمداران عرب‌زبانی شد که پیش از این به‌شدت به ایالا‌ت‌متحده حمله می‌کردند. ‌
هیلا‌ری کلینتون هم در هفته‌های اول حضورش در وزارت خارجه فرسنگ‌ها بیشتر از وزرای قبلی به این سو و آن سوی جهان پرواز کرد و هم گفت‌وگوهایی حساس انجام داد و هم در مذاکراتی نمادین شرکت کرد. دولت جدید سیگنال‌هایی فرستاده مبنی‌بر اینکه می‌خواهد با رژیم‌هایی نظیر سوریه و ایران مذاکره کند. کلینتون تایید کرده که ایالا‌ت‌متحده با وجود اختلا‌ف با چین بر سر حقوق بشر، با پکن در مورد بحران اقتصادی، مساله انرژی و محیط زیست همکاری خواهد کرد. هیلا‌ری به علا‌وه از دورنمای روابطی سازنده‌تر با روسیه حرف زده است. اوباما هم تاکید کرده نسبت به مذاکره احتمالی با عناصری از طالبان با هدف منزوی کردن افراط‌گرایان تندروتر نگاهی مثبت دارد. ‌
اینها گام‌هایی اولیه و کوچک هستند اما همه در مسیری درست قرار دارند و این شایسته ستایش است اما گروهی نه فقط از این تغییر رویکرد حمایت نکرده‌اند که نگرانی و وحشت خود را از سیاست‌های جدید اوباما پنهان نکرده‌اند. من از <تشکیلا‌ت واشنگتن> حرف می‌زنم. واکنش‌های هیجانی محافظه‌کاران به اوباما در طول هفته‌های اخیر را می‌توان با خیال راحت مضحکانه قلمداد کرد. دو هفته بعد از آغاز دوره ریاست‌جمهوری اوباما، چارلز کراتامر تعدادی از اظهارات و اقدامات مقامات روس را فهرست کرد و مدعی شد که آنها <تحریکاتی گستاخانه>‌اند که اوباما نتوانسته با آنها مقابله کند. به گفته کراتامر <دیپلماسی بی‌حال> اوباما همین حالا‌ هم باعث بروز فجایعی در سراسر جهان شده است. به عوان مثال دولت پاکستان که با سوءاستفاده از سستی واشنگتن <دره سوات را تسلیم طالبان کرده است.> و البته کراتامر این واقعیت را نادیده می‌گیرد که اسلا‌م آباد در طول سه سال گذشته - در دوران بوش - چندین توافقنامه با نیروهای طالبان امضا کرده که در بسیاری موارد نتایج ضعیف‌تری داشته‌اند. ‌
تعداد دیگری از تحلیلگران میانه‌رو‌تر امور امنیتی هم در این نگرانی‌ها شریک‌اند. لسلی گلب، نویسنده کتاب هوشمندانه <قوانین قدرت- > که اخیرا منتشر شده - می‌گوید سخنان هیلا‌ری در مورد سابقه حقوق بشری چین درست بود اما نباید آن را در میان خبرنگاران بیان می‌کرد. پیتر برجن تحلیلگر سی‌ان‌ان هم تاکید می‌کند که <در حال حاضر توافق با طالبان بی‌ثباتی در افغانستان را تشدید می‌کند.> گلب با ناراحتی می‌نویسد: <اینها تغییر به‌خاطر تغییر است.>
به روابط ما با روسیه دقت کنید. تشکیلا‌ت واشنگتن - یک صدا - معتقد است که برنامه اتمی ایران بزرگ‌ترین چالش دولت جدید آمریکا است. شماری از آنها معتقدند که اوباما این مساله را جدی نمی‌گیرد اما آنها اشتباه می‌کنند. او به دنبال اعمال تحریم‌های موثر است؛ زمینه‌های گفت‌وگو با ایرانیان را بررسی می‌کند و مذاکره با روسیه در این مورد را آغاز کرده است. تنها قدرت خارجی ای که می‌تواند بر ایرانیان تاثیر بگذارد روسیه است که رآکتور اتمی آنها را می‌سازد و سوخت آن را تامین می‌کند. مذاکراه با روسیه بر سر ایران سودمند است. نه؟
از دید خیلی‌ها نه. واشنگتن‌پست نگران آن است که اوباما تسلیم قدرت روسیه شود. گناه اوباما این بود که در نامه‌ای به رئیس‌جمهور روسیه از مسکو خواست برای کاهش تهدید موشکی ایران با آمریکا همکاری کند تا ایالا‌ت‌متحده به استقرار سیستم دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک نیازی نداشته باشد. این کاملا‌ منطقی است. فراموش نکنیم که اصلا‌ یک سیستم دفاع موشکی در برابر ایران، به قول یک متخصص در فایننشال‌تایمز، <اصلا‌ جواب نمی‌دهد، چون اصلا‌ چنین تهدیدی وجود ندارد و این پول دور ریختن است.>
مشکل سیاست خارجی آمریکا فقط مربوط به بوش نیست، تشکیلا‌ت واشنگتن با تداوم هژمونی آمریکا احساس راحتی می‌کند و به همین خاطر تلا‌ش برای مصالحه و مذاکره را خیانتی بزرگ می‌داند. از دید آنها تنها راه سر و کله زدن با دیگر کشورها دستور دادن و مطالبات حداکثری است. این سیاست خارجی نیست؛ این سیاست امپریالیستی است و فکر نمی‌کنم در دنیای کنونی این سیاست جواب بدهد. ‌

فرید زکریا‌
ترجمه: کاوه شجاعی
سردبیر نسخه بین‌المللی هفته‌نامه نیوزویک

منبع : روزنامه اعتماد ملی