شمع شبستان حرم

یكی از علل توفیق ادیان نسبت به مكاتب فلسفی، در همگانی شدن و ماندگاری، احتمالا در این نكته نهفته است كه ادیان علاوه بر بینش برای بشر «الگو» نیز ارائه می كنند. الگویی كه حس مقایسه او را راضی و كار غلبه بر تردید را بر او آسان می سازد. تلفیق موفقانه عینیت و ذهنیت یا اندیشه و عمل، كاری است كه ادیان بزرگ، موفق به انجام آن می شوند و به نظر می رسد هر دینی كه در این تلفیق توفیقی بیشتر یابد، گسترش و ماندگاری بیشتری خواهد داشت.
از مهم ترین برتری های اسلام دینی كه طبق آمارهای رسمی جهانی هر روز فراگیرتر می شود این است كه این دین، علاوه بر ارائه فرد الگو، برای اولین بار در تاریخ ادیان «خانواده الگو» برای بشر ارائه داده است. ارائه این الگو برای انسان سرشته با زندگی اجتماعی و خانوادگی، به اندازه صدها متن و كتاب ارزشمند و كارگشاست، زیرا تصویر و تجسیم مجموعه ای از روابط متعالی در قالب رفتارهای افراد یك خانواده بی همتا (اهل البیت) و به نمودار كشیدن ارتباط ها و نقش های ظریف این افراد در سازمان خانواده و كل جامعه، از عهده هیچ متن و بیانی برنمی آمد.
هریك از افراد این خانواده در جای خود نقش مهم و گاه بدیل ناپذیری دارند و همانند یك منظومه، همدیگر را تكمیل می كنند، اما نقش حضرت زهرا (س) در این منظومه از جهات بسیار منحصر به فرد است. او در این منظومه، همزمان هم نقش فرزندی را ایفا كرده است ،هم نقش مادری را و هم نقش همسری را و از جهات مختلف برای نیمی از بشر می تواند الگویی تمام عیار باشد. درواقع نقش حضرت زهرا (س) به عنوان دختر، همسر و مادر نمونه، برای هر اصلاح اجتماعی پایدار همانند نقش یك پیامبر است. پیامبر برای نیمی از جامعه انسانی كه به رغم مشتركات انسانی به جهات طبیعی نمی توانند بین خود و یك مرد هرچند فرهیخته مقایسه ای برقرار كنند. این نیمه می خواهند دختری را، همسری را و مادری را بیاموزند و طبیعی است كه خویشتن را در آینه «زن برتر» ارزیابی می كنند.
این زن برتر كسی است كه پیامبر، این روح دریایی و بیكران او را «مادرپدر» خوانده است. در میان عرب ها «كنیه» رسم رایجی است و كنیه حضرت زهرا همین جمله بوده است؛ یعنی «ام ابیها» ، مادر یعنی بازسازی عاطفی و لنگرگاه روحی، سكونت، اطمینان و پناه. پیامبر بارها این جمله را درباره زهرا به كار برده بود: «فداها ابوها؛ پدرش به فدایش باد» و شنیده نشده است كه درباره كسی دیگر امثال این تعبیرات را به كار برده باشد. تمام رفتار پیامبر دایر مدار ارزش ها بوده است : «و ما ینطق عن الهوی؛ از روی خواسته های نفسانی سخن نمی گوید» . ارزش هایی در این زن بوده است كه رابطه او را با پیامبر بسیار فراتر از رابطه مرسوم می برده است. ایثار او در راه دعوت پیامبر و تجهیز سردار فداكار اسلام برای استقرار و ریشه گرفتن این دعوت و خانه داری پرمشقت آن روزگار به خصوص برای زنی چون او با انبوهی از گرفتاری ها، ساده زیستی و تقوای بی مانند او، روشن بینی و صبر او در برابر این همه مسئولیت ها و مهربانی او، شایسته چنان ستایش هایی است كه از عهده هیچ زبان و بیانی برنمی آید.

محمد جمعه ذكی

منبع : روزنامه همشهری