۲۱ سال؛ چهار درصد

۲۱ سال پیش در عصرگاه روز هفتم تیر سال ۶۶ شهر مرزی و کردنشین سردشت مورد آماج حملات شیمیایی با گاز خردل و تاول زا قرار گرفت. در زمانی که مردمان شهر دارای تجربیات زیادی در هر دو حملات گاه و بیگاه هوایی بودند، به هیچ وجه تجربه و انتظار حمله شیمیایی با آن ابعاد را نداشتند.
آشنا نبودن مردم در مورد نحوه مواجهه با سلاح های شیمیایی، فقدان مراکز درمانی و تجهیزات دارویی، ناآشنایی مردم با تبعات و آثار گاز خردل، نبود اطلاع رسانی سازمان ها و ارگان های مسوول، اصابت بمب ها به بازار شهر، مناطق پررفت و آمد و مبادی ورودی و خروجی شهر، پناه گرفتن مردم در پناهگاه های موجود و... همه و همه باعث افزایش مصدومان و قربانیان و وخامت اوضاع جسمی، سلامتی، روحی و روانی مجروحان شده است که روز به روز تشدید می شود.
نکته یی که مورد غفلت و بی توجهی مقامات و دستگاه های مسوول وقت و سال های بعد از بمباران در سطح شهر، استان و کلان کشور واقع شده، نبود پاسخگویی و رسیدگی به درخواست ها و وضعیت مصدومان، مجروحان، بازماندگان و شهدا است. در حالی که تعارضات و تناقضات موجود فی مابین مجروحان و قربانیان واقعی پس از گذشت ۲۱ سال از واقعه و ۲۰ سال از اتمام جنگ در کنار ضرورت رسیدگی و توجه به جنگ زدگان فاقد وجاهت است.
به محض وقوع بمباران با لحاظ ابعاد فاجعه و تعداد بی شمار مصدومان، بسیاری از آنان در مراکز درمانی شهرها و استان های همجوار یا در شهرهای بزرگ مانند تهران و مابقی نیز در منازل خود یا مراکز درمانی داخل شهر که فاقد امکانات و تجهیزات ابتدایی لازم بوده، تحت مداوا قرار گرفتند. به عنوان مثال سالن ورزشی شهر تنها نقاهتگاه و مرکز درمانی زمان مذکور بود، آن هم بدون پزشک. لذا تشدید وخامت وضعیت جسمانی مصدومان و شناسایی نشدن بسیاری از متوفیان که به وضوح در اثر استشمام و اصابت گاز خردل درگذشته اند، بلاتردید است.
الف) پزشکان و متخصصان بازدیدکننده از سردشت آمار مصدومان و شهدا را بیش از هشت هزار نفر اعلام کرده اند و این امر به تایید بالاترین مقام اجرایی کشور هم رسیده است.
ب) یک ماه پس از وقوع حادثه آمار و مشخصات ۴۶۰۰ نفر از مجروحان که وضعیت جسمانی آنها بسیار وخیم بوده به کارشناسان بین المللی مراجعه کننده به سردشت ارائه شده است.
ج) استانداری محترم استان آذربایجان غربی یک سال پس از وقوع حادثه آمار شهدا و مجروحان واقعه را بیش از ۱۰ هزار نفر اعلام کرده است.
در کنار واقعیت های آماری مشاهدات انجمن و مردم به شرح زیر است؛
الف) تا سال های منتهی به سال ۸۰ تعداد افراد تحت پوشش و شناخته شده به عنوان قربانی و مصدوم بمباران شیمیایی سردشت حدود ۴۰۰ نفر بوده که از این تعداد ۹۰ نفر به عنوان جانباز بالای ۲۵ درصد از کمک های مادی و دارویی و تسهیلات بنیاد جانبازان وقت برخوردار بوده اند.
ب) پس از پیگیری های معتمدان محلی و مصدومان واقعی و انجمن متبوع صاحب این قلم و فعالیت کمیسیون های پزشکی و پس از گذشت حدود هفت سال، افراد تحت پوشش به ۱۳۵۰ نفر رسیده که از این تعداد کمتر از ۴۰۰ نفر جانباز بالای ۲۵ درصد شناخته شده و ۹۵۰ نفر باقی مانده به دلیل اینکه مجروحیت آنها به نظر اعضای کمیسیون های پزشکی کمتر از ۲۵ درصد تعیین شده محروم از حمایت و کمک های قانونی هستند.
ماحصل امر این است که اگر مجروحان و شهدای بمباران را براساس نظر پزشکان، حداقل هشت هزار نفر بدانیم و اینکه در حال حاضر کمتر از ۴۰۰ نفر برخوردار از کمک های قانونی بنیاد شهید و امور ایثارگران هستند در این صورت تنها ارگان مسوول در این زمینه (بنیاد شهید و امور ایثارگران) صرفاً خود را در مقابل چهار درصد از عزیزان مصدوم شیمیایی پاسخگو می داند .
در زمان تشکیل کمیسیون های پزشکی تعیین درصد جانبازی مدعیان مصدومیت، این انجمن ایرادات و اشکالات وارده به نحوه ثبت نام افراد و تشکیل کمیسیون ها به طور مکتوب و مستدل به استحضار مقامات مربوطه رسانده و راهکارهای رفع آنها نیز ارائه شده. مضاف بر آن روش های عملی و صحیح شناسایی نیز طرح شده اما به رغم مردمی و غیردولتی بودن انجمن و اینکه اعضای آن تماماً از مصدومان شیمیایی هستند به هیچ یک از نظرات کارشناسی و موشکافانه توجه نکرده اند.
از نظر حقوقی و پزشکی آیا سندی گویاتر از وضعیت فعلی مصدومان شیمیایی، تصاویر آنها در زمان بمباران یا معالجه در مراکز درمانی، گواهی های پزشکی مختلف صادره از پزشکان معالج در طول ۲۱ سال گذشته و شهادت نزدیکان و بستگان درخصوص حضور آنها در مکان مورد اصابت بمب های حاوی گاز خردل و تاول زا می تواند بیانگر مصدومیت آنها و ضرورت تحت حمایت قرار گرفتن به وسیله کمک های بنیاد شهید و امور ایثارگران باشد؟ مگر نه آن است که این افراد در اثر جنگ تحمیلی و ناخواسته متعاقب تعدیات و تجاوزات کشور خارجی در مامن و مسکن خود دچار این حادثه شده اند ؟ چه بسا اگر رشادت ها و مجاهدات مرزنشینان در دفاع از تمامیت ارضی کشور نبود سرنوشت جنگ در اثر زیاده خواهی های حکومت بعث به گونه یی دیگر رقم می خورد.
امید است بعد از ۲۱ سال ترتیبی اتخاذ شود که مابقی عمر پر درد و رنج مصدومان با دغدغه های کمتری سپری شود؛ به آن امید.

عثمان مزین

منبع : روزنامه اعتماد