توبه از گناه کلیدی از درمان

بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده­اید از رحمت خداوند نومید نشوید که خداوند گناهان را می­آمرزد خداوند آمرزنده و مهربان است. (۱)
شخصی را در نظر بگیرید که بر اثر خطاهایی که انجام داده، احساس گناه کرده، از دست خود عصبانی است و خود را با دیگران مقایسه و احساس حقارت می­کند. از طرف دیگر بارها شنیده و خود شاهد بوده که باید تاوان پس دهد و در اثر این اعتقاد به شدت احساس اضطراب می­کند. واضح است که این فرد بیش از همیشه نیاز به پناهگاهی مطمئن دارد. اما احساس گناه ارتباط او را با خداوند ( امن­ترین پناهگاه) قطع کرده است ...همۀ این تجربیات ناهماهنگ مقدمۀ ابتلا شخص به بیماریهای روحی و جسمی متعدد می­شود.
بدیهی است هر انسانی در معرض ارتکاب گناه و خطا قرار دارد. گناهان و خطاها، تبعات گوناگونی دارد که می­توان در یک نگاه کلی آن را به دو دسته تقسیم کرد.
● تبعات پنهان گناهان:
گناه، دعاهای انسان را بی اثر می­کند زیرا ارتباط انسان را با بعد خلاق الهی­اش قطع کرده و لذت و آرامش نیایش را که هر انسانی سخت به آن نیازمند است از او می­گیرد و خلا ایجاد شده جایگزینی ندارد.
باز گردید که روح شما پاک است این پاکی را آلوده نکنید که شما را ترک می کند. (۲)
● تبعات آشکار گناهان:
نمونه­ آن بیماریهایی است که شخص گناهکار به آن مبتلا می­شود.
ای بیماران پرهیز کنید از آنچه مرگ شما در آن است از گناهان بپرهیزید.. (۳)
زمانیکه فردی مرتکب گناهی می­شود و نافرمانی حق می­کند، بر خلاف فطرتش عمل کرده است. در واقع گناه ظلمی است که انسان به خود میکند. این حرکت متعارض با سرشت طبیعی­اش، او را در معرض احساس گناه، اضطراب و ناامیدی قرار داد ه، ریشه و علت بیماریهای بسیاری در فرد می­شود.
بیماری­ها علل مختلفی دارند و بیماری­های بسیاری نتیجه گناهان و شرارت­ها و بدیهای انسانند . ... ( ۴)
البته گناه تنها یکی از علل ایجاد بیماری است و بسیاری از افراد خوب و متعالی از جمله پیامبران و اولیاء حق نیز در مقاطعی از زندگی رنج بیماری را تجربه نموده­اند .
اما اگر بیمار، خودش دریابد که ریشه بیماری­اش گناه بوده، برای درمان در ابتدا باید اضطراب ناشی از گناه را که ریشه­ی بیماری اوست درمان کند و آرامش، استقرار و امنیت از دست رفته را باز یابد.
همانطور که ذکر شد گناه نافرمانی خداست و لازمه رهایی از آن رجوع دوباره به فرمان برداری از خدا است.همان که توبه نامیده می­شود. اعتقاد به اینکه خداوند متعال، توبه پذیر و آمرزنده گناهان است و هرگز خلف وعده نمی کند، انسان را به توبه و استغفار و پرهیز از گناه ترغیب و او را به مغفرت و رضایت الهی امیدوار و تشویق می­کند. هنگامی که فرد، خالصانه توبه کند و به طاعت و عبادت خداوند ملتزم شود، خاطرش آسوده و نفسش آرام می­گیرد و در نتیجه، احساس گناهی که سبب نگرانی، اضطراب و نهایتاً بیماری او شده است، از بین می­رود.
خداوند متعال در قران کریم می­فرمایند: توبه کننده از گناه مانند کسی است که گناهی ندارد ( ۵)
در ادامه مطلب بیشتر درباره توبه و بازگشت به حضور الهی سخن خواهیم گفت .
در بخش بالا درباره گناهان و تبعات ظاهری و باطنی آنها صحبت کردیم حال که طبیعت انسان به گونه­ای است که گاهی دچار گناه می­شود تکلیف چیست؟ نا امیدی؟ و­رود به حیطه­های گناه آلود دیگر؟ و یا بازگشت به زندگی سالم و حضور شفابخش الهی؟ در دین مبین اسلام چنانچه فردی دچار گناه شد راه بازگشت و توبه بر او باز است اما این بازگشت شرایطی دارد که به برخی از آنها در این مبحث اشاره می­کنیم. پیداست که همانطور که گناه تبعات منفی آشکار و پنهانی بر روح و جسم دارد توبه و بازگشت از گناه نیز می­تواند راهی برای دریافت نور و برکت و شفا باشد.
● شرایط توبه :
▪ پشیمانی قلبی
در آیه ۸ سوره­ی تحریم در قران کریم صفت نصوح را آورده است. در تفسیر گفته­اند یعنی توبه­ای که خالصانه برای رضای خداست.
این مهم به دست نمی­آید مگر آنکه انسان زشتی و عیب کار خود را ببیند و پشیمان شود. از حضرت علی (ع) روایت شده است که: بزرگترین گناه آدمی عدم آگاهی او از عیوب خویش است.
▪ پوزش خواهی:
گناهان خود را نزد خداوند به زبان آورده و آمرزش بطلبید. تضرع راستین موجب رهایی از گناه است.(البته باید توجه داشته باشیم بیان گناه نزد بندگان دیگر خدا توصیه نمی­شود و خود گناه محسوب می­شود)
▪ برکنده شدن گناه با عمل خود:
پشیمانی کافی نیست بلکه باید به عمل بیانجامد و به جد و جهد از گناه فاصله بگیرد.
▪ پیامبر (ص) در معنی توبه نصوح می­فرمایند :
اینکه توبه کننده توبه­ای کند و از آن پس به سوی هیچ گناهی باز نگردد چنانکه شیری که از پستان دوشیده می­شود به آن باز نگردد.
● حقیقت توبه :
▪ بزرگ داشتن گناه :
حقیقت توبه آن است که انسان گناه خود را بزرگ داند چرا که هر گناهی نافرمانی­است و هر نافرمانی، گناهی بزرگ. تا بزرگی نافرمانی را نبینیم برای بازگشت عزم جزم نمی­کنیم. ملاک کبیره یا صغیره بودن گناه را فقط خدا می­داند. آنچه برای انسان سودمند است بزرگ شمردن گناهان است.
▪ حضرت علی (ع) می­فرمایند :
بزرگترین گناه ان است که صاحبش آن را کوچک شمارد.
ناچیز شمردن توبه فرد:
ناچیز شمردن توبه باعث مراقبت از توبه میشود. در توبه نباید دچار غرور شد و باید دانست که توبه و پذیرش آن، رحمت حق است. هر کس به توبه خود مغرور و دیگران را به جهت گناهشان تحقیر کند به گناه کبیره خود بینی دچار شده است.
▪ طلب عفو و بخشش از انسانها :
انسان باید از هر کس که در حق او ستمی روا داشته پوزش خواسته و در عمل در صدد جبران گناه خود برآید.
● نتایج توبه :
▪ حسن استفاده از توبه (کیمیای توبه) :
در این توبه فرد به نقاط ضعف خود که مجاری ورود برای فریب و لغزاندنش است پی می­برد و به مراقبت از خود می­پردازد. بدنبال این توبه است که باب محبت و توجه الهی را گشوده و در واقع گناه سکوی پرتاب فرد می­شود.
یک لحظه داغم میکشی
یک دم به باغم میکشی
پیش چراغم میکشی
تا وا شود چشمان من
● سوء استفاده از توبه :
در این توبه فرد توبه را مجوز گناه خود می­داند و در گناهان خود غرق می­شود.
سبحه بر کف، توبه بر لب، دل پر از شوق گناه
معصیت را خنده می­آید ز استغفار ما
واضح است آن توبه­ای باعث درمان بیماری ناشی از گناه می­شود که خالص و راستین باشد. در واقع کسی که در اثر گناهان بیمار می­شود بروز علائم برای او حکم زنگ خطری دارد که از مسیر حقیقی منحرف شده است و فرد تا پیام بیماری را دریافت نکند و با توبه حقیقی در صدد جبران بر نیاید، هر چند از روشهای متعارف پزشکی استفاده کند، برای او سودی ندارد حتی اگر علائم ظاهری بیماری از بین برود درمان حقیقی صورت نگرفته است و چه بسا شدیدتر از قبل، از جای دیگر بروز کند چرا که بیماری حکم آموزگاری را دارد که تا شاگرد درس را نیاموزد باقی می­ماند. به امید آنکه تمامی درسهای آموختنی­مان را بیاموزیم و مشمول رحمت الهی قرار گیریم که به درگاه او ناامیدی راه ندارد.
آری باب توجه و محبت الهی برای توبه کنندگان حقیقی باز است.
ای توبه کنندگان بشارت خداوند بر شما که بخشوده شده­اید و بدانید که درود خداوند و سلام ملکوتیان هم اینک بر شماست.

۱- (زمر آیه ۵۳)
۲- تعالیم عمومی ا. م
۳- تعالیم عمومی ا. م
۴- برگرفته از تعالیم درمان هماهنگ
۵- سوره نور آیه ۳۱
منابع:
راه و رسم منزلها( شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری) دکتر علی شیخ الاسلامی
نشان از بی­نشانها مولف: علی مقدادی اصفهانی
جریان هدایت الهی
شرح و تفسیر : دکتر . ا

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا