مالدیو

جمهورى مالديو در جنوب‌غربى هند و غرب سرى‌لانکا در اقيانوس هند واقع است. اين کشور از ۲۶ آتول (جزيره مرجانى حلقه‌اى شکل که تقريباً يا کاملاً به دور تالائى کشيده شده است) که حدود ۱۲۰۰ جزيرهٔ سطح پائين پراکنده را در يک فاصله شمال ـ جنوب ۸۰۰ کيلومترى دربر مى‌گيرد. تشکيل شده است. جمعيت کل کشور، در حدود ۲۰۰،۰۰۰ نفر است که حدود ۵۰،۰۰۰ نفر در پايتخت مال زندگى مى‌کنند. جامعهٔ آن اسلامى است، و آداب و ارزش‌هاى مذهبى به شدت حفظ شده‌اند. مردم به يک زبان محلى تکلم مى‌کنند. منابع طبيعى محدود هستند و اقتصاد عمادتاً مبتنى بر ماهيگيرى و جهانگردى است.

براى جهانگردان جاذبه‌هاى اصلى مالديو آب ‌و هواى گرم، استوائى و آفتابي، مناظر زيباى جزيره و سرگرمى‌هاى مرتبط با ساحل وسيع و محيط‌ زيست دريائى هستند. غواصى با لوله و کپسول هوا به‌خصوص محبوبيت دارد. جهانگردى در مالديو در ۱۹۷۳ آغاز شد، وقتى‌که دو تفريحگاه به روى جهانگردان گشوده شد و حدود ۱۰۰۰ جهانگرد از اين جزيره‌ها بازديد کردند. در ۱۹۹۰، تقريباً ۲۰۰،۰۰۰ جهانگرد وارد مالديو شدند، بازارهاى توريستى با کيفيت است بيشتر ارتقاء سطوح کيفيتي، انجام گرفته است.

به‌علت محدوديت منابع مالى محلي، هرگاه لازم باشد دولت سرمايه‌گذارى خارجى را ترغيب مى‌کند. با توسعه کشور، به‌خصوص بخش جهانگردي، سرمايه محلى بيشترى براى سرمايه‌گذارى موجود خواهد بود.

کشور مالديو شکلى مناسب از جهانگردى را توسعه داده است که مناسب محيط جزاير کوچک آن هست، هيچ‌گونه آثار جدى زيست‌محيطى و اجتماعى ـ فرهنگى توليد نمى‌کند، فوايد اقتصادى زيادى به‌وجود مى‌آورد، و رضايت و توقعات جهانگردان را برآورده مى‌سازد توجه به اين نکته جالب است که اين امر با تعهد، ابتکار و اعمال مقررات سخت در يک دورهٔ زمانى توسط دولت متحقق شده است. موفقيت، بر سياست دولت و نه بر يک طرح خاص جهانگردي، مبتنى بوده است. فنونى را که دولت مالديو در ايجاد جهانگردى مناسب به‌کار برده است، آن فنونى هستند که برنامه‌ريزان جهانگردى معمولاً در طرح‌هاى خود براى مقصدهاى جزيره‌اى استفاده مى‌کنند.

بسيارى از استانداردهاى مناسب زيست‌محيطى حاضر در مالديو از تجربه کردن شيوه‌هاى مختلف ناشى شده‌اند ـ کنار گذاشتن شيوه‌هائى که نامناسب به‌نظر مى‌رسيدند، و اتخاذ و پالايش شيوه‌هائى که مناسب به‌نظر مى‌آمدند. در سال‌هاى اخير يک اقدام عاقلانه، بهتر کردن تفريحگاه‌هاى قديم‌تر و اطمينان يافتن از استانداردهاى کيفيتى خوب تفريحگاه‌هاى جديد بوده است. بدين‌ترتيب کشور مالديو به يک مقصد 'مرغوب' مبدل شده است. با توجه به فشارى که هم از جانب توسعه کلى و هم از سوى جهانگردى بر جلوگيرى از تخريب بيشتر اين سيستم بايد ادامه يابد.

بيشتر اثربخشى شيوهٔ مزبور در مالديو ناشى از داشتن يک ادارهٔ جهانگردى لايق دولتى بوده که توانسته است ارتباط کارى خوبى ميان بخش عمومى و خصوصى ايجاد کند. اين همکارى بخش عمومى ـ خصوصى از نوع همکارى‌هائى است که در مديريت جهانگردى معاصر تشويق مى‌شود. موفقيت جهانگردى مالديو مديون عواملى ديگر نيز بوده است ـ يک حکومت مرکزى قوي، جمعيت متجانس يا مجموعه‌اى از ارزش‌هاى واحد مذهبي، و کنترل زمين توسط دولت.

در مورد عوامل اجتماعى ـ فرهنگي، جدائى بسيارى از مردان کارگر از خانواده‌ها و اجتماعات آنان، موضوعى کم‌اهميت است. با وجود اين، کارکنان اجازه دارند در ايام ماه مبارک رمضان به روستاهاى موطن خويش بروند (کارگران خارجى براى اين دوره استخدام مى‌شوند). دولت سرگرم بررسى امکانات ايجاد اجتماعات کاملاً جديد در جزاير غيرمسکونى نزديک تفريحگاه‌ها است که در آنجا کارگران بتوانند با خانوادهٔ خود زندگى کنند و با قايق به محل کار رفت‌وآمد نمايند. به‌علاوه، موضوعى که بايد در آينده بررسى شود اين است که آيا، در چارچوب ارزش‌هاى اسلامي، زنان بيشترى تشويق به‌کار در تفريحگاه‌ها بشوند يا خير.

ميزان و حدود واردات کالا براى مصرف در جهانگردى مسئله‌اى اقتصادى است. تلاش‌هائى به‌منظور توليد اقلام بيشترى از کالا در کشور به‌عمل آمده است، ولى مالديو محدود بوده، صنايع توليدى اندکى دارد. محتمل نيست که جايگزينى کامل واردات امکان‌پذير باشد يا وجود اين، حتى با حجم زياد واردات، جهانگردى هنوز منافع زيادى براى جامعه به همراه دارد.

دولت مى‌داند که به زودى ناگزير خواهد بود تصميم بگيرد که آيا جهانگردى در آينده بايد گسترش پيدا کند يا نه و به چه اندازه. دولت خواهان حفظ يک اقتصاد متنوع مبتنى بر جهانگردى و شيلات است. به‌علاوه نمى‌خواهد مهاجرت کارگران خارجى بيشترى را به کشور تشويق کند. چنانچه جهانگردى به اندازه‌اى توسعه يابد که ذخيره کارگر محلى را به ضرر فعاليت‌هاى ماهيگيرى به اتمام برساند، اقتصاد بيش از حد به يک بخش اقتصادى واحد وابسته خواهد شد.