جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
قنات قصبه گناباد قدیمی ترین قنات جهان
قنات قصبه گناباد بعنوان یکی از پدیده های شگفت انگیز دست ساخته انسان در طول تاریخ و نمادی از هم نوایی بشر با طبیعت توجه بسیاری از مورخان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است . این قنات از میانه ارضی کوی شرقی گناباد از محلی معروف به « برج علی ضامن » در داخل رسوب های ریزدانه آغاز شده و از هفت کانال متصل به هم شکل گرفته است . بر اساس آخرین مطالعات طول این قنات ۳۳۱۱۳ متر و تعداد چاه های آن متجاوز از ۴۷۰ حلقه و عمق مادر چاه آن نیز حدوداً ۲۸۰ تا ۳۰۰ متر است . ناصر خسرو قبادیانی نخستین کسی است که در سفر نامه اش به توصیف این قنات پرداخته و عمق چاه آن را هفتصد گز و طول آن چهار فرسنگ ذکر نموده و آن را نیز به کیخسرو نسبت داده است . ظاهرا وی از کنار طولانی ترین رشته انشعابی این قنات به نام دولاب نو عبور نموده است . فضای داخلی قنات دارای کانالها و تونلها اعجاب انگیزی است که با بررسی های انجام یافته بر روی آن حفره هایی مشخص شده است . ظاهرا این قسمتها برای قرار دادن چراغ و پیه سوز و وسایل روشنایی به کار می رفته است در حال حاضر میزان آبدهی این قنات ۱۵۰ لیتر در ثانیه است . قطعه سفالهای پراکنده در اطراف دهانه چاه حاکی از این است که رشته قصبه در واقع کانال اولیه اصلی قنات گناباد بوده که در زمان هخامنشیان حفر شده و در پی آن رشته های دیگر در مواقع خشکسالی ایجاد شده است.
با این توصیف و با توجه به عمق چاهها و طول قنوات می توان به مهارت و استادی ایرانیان چیره دست پی برد که چگونه از قرنها پیش قادر بودند با وسایل خیلی ساده و ابتدایی شیب آب زیر زمینی و طراز زمین را در عمق چند صد متری از زیر زمین طوری حساب کنند که آب پس از طی کیلومترها در نقطه محاسبه شده به سطح زمین برسد و به قول مقنی ها « آفتابی » شود. یعنی از تاریکی خارج و در معرض آفتاب و روشنایی قرار گیرد.
حقیقتاً که قدیمی ترین قنات جهان پدیده ای شگفت انگیز است که در شهری کویری، آبی زلال در اعماق ۳۰۰ متری زمین در رگهای خشک و تشنه کویر جریان دارد.
قنات قصبه سه ورودی دارد. جایی که اکنون مظهر قنات است و با بتون مسیری حدود ۷۰۰ متر ساخته شده است تا به جریان اصلی قنات برسد. دوم مظهر قبلی آن که اکنون خشک است و مسیری به اندازه همان تونل سیمانی ایجاد شده است که خشک اما کاملا دست نخورده و طبیعی است. این مسیر همان مسیری است که قرار است توسط سازمان میراث فرهنگی برای بازدید توریست ها آماده شود. اما ورودی سوم ،تقاطع تونل سیمانی و تونل خشک است جایی که آب قنات بعد از عبور از اعماق ۳۰۰ متری زمین و طی راهی طولانی تغییر مسیر داده است و وارد تونل مصنوعی می شود. راهی هم به سمت تونل خشک ادامه دارد.
برای رفتن به داخل قنات از پله های گلی قدیمی پایین رفتیم آن پایین دنیای عجیبی بود تاریکی مطلق طول مسیررا فرا گرفته بود با نور چراغ قوه ای که همراه داشتیم فقط جلوی پایمان را می دیدیم شبیه یک غار طبیعی بود با دیوار های خاکی که ریشه های درختان به دیواره ها پیچ خورده بودند . نسیم خنکی روح را جلا می داد صدایی جز صدای آب شنیده نمی شد باید از داخل آب می گذشتیم متاسفانه ما موفق نشدیم تا آخر مسیر را طی کنیم . تجربه بی نظیری بود. امیدوارم این اثر به یاد گار مانده از پیشینیان با تلاش های مسئولین مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
نیلوفر فکور شرقی
شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی خراسان رضوی
منبع : مطالب ارسال شده
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه روسیه مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
هلال احمر یسنا بارش باران آتش سوزی قوه قضاییه پلیس تهران سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش سازمان هواشناسی دستگیری
حقوق بازنشستگان قیمت خودرو بانک مرکزی قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران تورم
فضای مجازی سریال نمایشگاه کتاب تلویزیون مسعود اسکویی عفاف و حجاب سینما سینمای ایران دفاع مقدس موسیقی
رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین حماس جنگ غزه اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس ایالات متحده آمریکا یمن
استقلال فوتبال علی خطیر سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بایرن مونیخ باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی تلفن همراه گوگل اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون کبد چرب بیمه بیماری قلبی دیابت کاهش وزن داروخانه رابطه جنسی