هری پاتر و شکستن تصورات

وقتی داستان های هری پاتر را شروع به خواندن کردم که بیشتر سرگرم تفریحات دیگر بودم و کتاب های درسی را هم به سختی باز می کردم، ولی کتاب های هری پاتر چنان جذابیتی داشت که زمین گذاشتن آن غیرممکن بود؛ باور کردن دنیای دیگری که تصورات به واقعیت تبدیل می شد، دنیایی سرشار از روحیات زنده انسانی تا حدی که به راحتی می توان مطابق شخصیت فردی جانشین شخصیت ها شد.
در مجموعه کتاب های هری پاتر که آغاز آن با هری پاتر و سنگ جادو است همواره تراژدی مبارزه پیوسته سیاهی و سفیدی که طرح و هسته اصلی داستان به شمار می آید از ابعاد گوناگون بررسی شده است.
در کتاب های بعدی قدم به قدم داستان کامل تر شده و در نهایت در کتاب آخر نویسنده به جمع بندی و نتیجه گیری هر چه بهتر از داستان می پردازد، برای مثال در کتاب دوم سعی نویسنده برای نمایش دادن قالب اصلی داستان در تلاش سه شخصیت فعال کتاب یعنی هری پاتر - هرمیون گرنجر - رون ویزلی برای کشف واقعیت و نجات دادن شخصیت تسخیر شده توسط دنیا سیاه متجلی می شود. در کتاب سوم قلم نویسنده بر آن است که نشان دهد دوستی و دشمنی، اعتماد و بی اعتمادی همواره مرز کوتاهی دارد. در هری پاتر و جام آتش سیر منطقی و شگفت انگیزی که از کتاب سوم نتیجه شده به قدرت گیری دنیای سیاه می انجامد. بار دیگر قرار گرفتن در مبارزه ناخواسته و شجاعانه مقابله کردن با پیشامد های تلخ در عین فداکاری از جمله ارزش هایی است که خانم رولینگ با قلمی توانمند به نگارش آن پرداخته است.
در کتاب پنجم یعنی هری پاتر و محفل ققنوس نویسنده به شرح ترس از روبه رو شدن با واقعیت که منجر به از دست دادن قدرت می شود می پردازد و در مقابل این واقعیت را نیز در نظر دارد که آدمی می تواند برای دفاع کردن از عقاید خود موقعیت خود را به خطر بیندازد. در ادامه این کتاب نویسنده به نتایج زیانبار غرور و تزلزل شخصیت اصلی کتاب یعنی هری که همواره در داستان به عنوان شخصیتی شجاع و پایدار معرفی شده می پردازد و در انتها روال همیشگی به وقوع پیوسته و واقعیت به همگان آشکار می شود.
در هری پاتر و شاهزاده دورگه این بار حوادث با سرعت بیشتر اتفاق می افتد.
در این کتاب موضوع ریشه دار شدن تاریکی ها و پلیدی ها مطرح می شود که این خود عاملی برای سخت تر شدن مبارزه علیه آنها است. به علاوه در این مرحله ضمن سخت تر شدن مبارزه شخصیت های حمایتگر هری نیز به واسطه خیانت افراد مورد اعتمادشان از بین می روند و این بار نویسنده قهرمان داستانش را در شرایطی سخت تر می آزماید.
در کتاب هفتم یعنی کتاب آخر که به جمع بندی داستان و وقایع شش کتاب قبلی پرداخته تمامی نکات مبهم داستان مشخص می شود. در جریان کتاب هول و هراس و فشار موج می زند و مقاومت شخصیت های مختلف در کتاب مشهود است. نکته جالب توجه در این کتاب تمام شدن سری کتاب های هری پاتر با از بین رفتن سیاهی و پلیدی و از بین بردن باور پذیر بودن داستان است. از آنجایی که مجموعه کتاب های هری پاتر خوانندگانی در رده های سنی مختلف دارد بر همین اساس نویسنده کتاب را به نحوی به اتمام می رساند که بار اخلاق مثبتی را یدک بکشد.
در ادامه بررسی کتاب به نکات اخلاقی و بسیار مثبتی بر می خوریم که قلم نویسنده آن را به زیبایی در شرایط مختلف به رخ می کشد، مثل نتایج مثبت فعالیت های گروهی که نویسنده در جای جای کتاب به وضوح به شرح آن می پردازد یا می توان به رعایت نیازها و غرایز انسانی موجود در سنین مختلف اشاره کرد که نویسنده کتاب با مهارتی خاص به توصیف آن می پردازد. در این میان آنچه که بر جذابیت داستان می افزاید علاوه بر موضوع شگفت انگیز آن پیوستگی و یکدست بودن و نظم حاکم بر داستان است که خواننده را به خواندن ادامه داستان ترغیب می کند. باید توجه داشت که در میان این نکات مثبت نقطه ضعف هایی هم در میان نوشته های خانم رولینگ به چشم می خورد که در این باره می توان به تکمیل نکردن وضعیت زندگی شخصیت های مهم اشاره کرد که این عامل به نوبه خود از شدت تاثیرگذاری پایان داستان در ذهن خواننده می کاهد. البته از آنجا که رویدادها و وقایع کتاب هفتم و در کل مجموعه کتاب ها بسیار زیاد بوده است برای جمع بندی آن کتابی چند صد صفحه یی نیاز است که باید در نظر گرفت. خانم رولینگ به خاطر احتمال در نظر گرفتن خسته شدن خوانندگان در انتهای داستان به اتمامی این چنین اجمالی رضایت می دهد و سعی می کند با مرگ دیگر شخصیت هایی که در نظر خوانندگان بسیار دوست داشتنی هستند مبارزه یی پرهزینه یی برای موفقیت نشان دهد. نکته دیگر در این کتاب که بسیار مهم به نظر می رسد شکستن تصورات در مورد دو شخصیت کلیدی است که از نقاط قوت داستان و قلم نویسنده به شمار می آید که چگونه تمامی کتاب ها و وقایع را به یکدیگر مرتبط می سازد. مجموعه هفت گانه هری پاتر نشانگر این امر است که حتی کودکان و نوجوانان امریکایی که بیشتر وقت خود را برای بازی های کامپیوتری می گذرانند نیز می توانند کتابخوان باشند و هدف اصلی نویسنده نیز همواره همین بوده است.

مریم بختیاری

منبع : روزنامه اعتماد