ایران دومین مصرف کننده طلا و جواهر در جهان!

ایرانی‌ها از اولین اقوامی بودند که سکه ضرب می‌کردند و در این کار از سایرین نوآورتر بودند. اولین سکه ایرانی در زمان داریوش اول هخامنشی ضرب گردید و روی آن تصویر شاه به هیأت کمانداری پارسی دیده می‌شد که به نشان نیایش خدای بزرگ (اهورامزدا) زانوزده و در حال کشیدن زه کمان است.
نحوه ضرب سکه در ایران باستان جالب است. قطعاتی از طلا و نقره را با وزن معین در بین سر سکه قرار می‌دادند و با چکش، ضربه‌های محکم حساب شده‌ای بر آن وارد می‌کردند تا فلز تبدیل به سکه شود. سپس نوشته‌های مورد نظر را به‌طور معکوس بر سکه حک می‌کردند.
گاه به مناسبت پیروزی‌ها و جشن‌های مختلف سکه‌هائی با عنوان مدال و یاد بود ضرب می‌شد. گفتنی است، سکه بنا به شرایط ضرب آن می‌تواند وسیله‌ای برای شناخت فرهنگ و تاریخ باشد، کما این که بسیاری از رویدادهای تاریخی نیز به همت کارشناسان سکه و تاریخ شناسان ثبت شده است. سکه می‌تواند از غلبه شاهی بر شاه دیگر، پیروزی، شکست، جشن‌های مختلف و سیاست‌ها و روش‌های حکومتی فرمانروایان خبر دهد.
اما علاوه بر جنبه تاریخی و ارزش فرهنگی و به‌رغم چاپ انواع اسکناس‌ها و چک پول‌ها، سکه هنوز هم کارائی فراوانی در میان مردم و اقشار مختلف دارد. برخی افراد خرید و نگهداری سکه را نوعی پس‌انداز می‌دانند و هر از چندی سکه‌ای می‌خرند و در گوشه‌ای حفظ می‌کنند تا در روز مبادا بتواند دستگیرشان باشد.
گاهی اهمیت سکه بیشتر می‌شود، به ویژه هنگام ثبت و تعیین میزان مهریه که تعداد سکه و چند و چون آن در فرهنگ‌های مختلف جامعه بارهای معنائی متفاوتی را به همراه دارد و بعضی اوقات تبعات و جنجال‌های باور نکردنی به وجود می‌آورد. اما اصلی‌ترین موضوع در مورد سکه که باید با توجه و دقت بیشتری با آن برخورد کرد. تقلبی یا غیر تقلبی بودن آن است. در ادامه نظر برخی از صابح نظران این صنف درباره نوسانات غیر قابل پیش‌بینی بازار سکه و طلا از نظر علاقه‌مندان می‌گذرد.
● صنف طلا و جواهر می‌تواند بزرگترین صادر کننده غیر نفتی باشد.
حسین نیای نوری، عضو با سابقه طلا و جواهر که از سال ۱۳۳۳ تا به امروز (قریب ۵۲ سال) در زمینه جواهر سازی و جواهر فروشی مشغول به فعالیت بوده است، درباره وضعیت بازار طلا می‌گوید:
”بازار طلا وضعیت چندان مناسبی ندارد. ما هنرمندان خیلی خوبی در کشور داریم ولی امکاناتی که باید ارگان‌های ذی‌ربط در اختیار آنها قرار دهند بسیار کم است. به صنف طلا و جواهر خیلی کم وام اعطا می‌شود. مشکل اساسی این صنف در زمینه صادرات و واردات است و مسأله دیگر این که در صورت حل مشکلات گمرکی، خیلی از مسایل ما هم رفع خواهد شد“.
وی درباره مشکلات فعلی تولید کنندگان طلا می‌گوید: ”این صنف چیزی در حدود نوزده میلیارد تومان مالیات می‌دهد. اگر دولت به این صنف توجه بیشتری داشته باشد و به سازندگان و کارخانه‌دارها تسهیلات بیشتری بدهد ما می‌توانیم بعد از نفت بزرگترین صادر کننده باشیم“.
وی درباره حمایت دولت از این صنف معتقد است: اگر وام‌هائی که مورد نیاز است به اعضاء پرداخت شود قطعاً تا حد زیادی به این افراد کمک خواهد شد. همچنین اگر دولت، تسهیلاتی را در اختیار این صنف قرار دهد بسیاری از مشکلات مالی و اقتصادی صنف ما حل شده و کمک قابل توجهی نیز به اقتصاد مملکت خواهد شد.
بسیاری از اعضا، کارگاه‌های کوچک دارند و توان مالی آنها طوری نیست که بتوانند مراکز تجاری بزرگ بخرند. بعضی از آنها حتی ناچارند در خانه‌های خود فعالیت کنند و نمی‌توانند جواز بگیرند. این افراد فقط نیاز به کمک دولت دارند و دولت می‌تواند مجتمعی را در اختیار این اعضاء قرار دهد تا بتوانند بدون سرقفلی در آنجا به‌کار خود ادامه دهند.
● ایران دومین کشور مصرف کننده طلا و جواهر است
محمد آزاد، رئیس شورای اصناف، نیز با بیان این که مصرف طلا نسبت به سرانه آن بالا است افزود: ایران دومین کشور مصرف کننده طلا و جواهر در دنیا به‌شمار می‌رود ولی متأسفانه در عرصه صادرات از قافله جهانی عقب افتاده است. به گفته وی، استفاده از طلا و جواهر تنها مربوط به مصرف خانگی نیست بلکه در تمامی صنایع دستی کشور از جمله در مراکز مذهبی ما دیده می‌شود که در هیچ کجای دنیا مصرفی وجود ندارد.
آزاد تأکید می‌کند: باید جهت رشد و توسعه صادرات این صنف، برای واردات ماشین‌آلات امکاناتی فراهم شود و اگر بتوانیم دستاورد این صنعت را با استاندارد بالا هماهنگ کنیم بهترین بازار طلا و جواهر و نیز صادرات آن را خواهیم داشت.
رئیس شورای اصناف تصریح کرد: سهم کمتر از یک درصد در صادرات طلا هیچ مشکلی از صنف طلا و جواهر حل نخواهد کرد چرا که طلا می‌تواند رقم خوبی از صادرات را به خود اختصاص دهد. به گفته آزاد، صنعت طلا و جواهر سرمایه‌ای معادل ده هزار میلیارد تومان را در چرخه اقتصادی کشور به‌کار گرفته است. کوروش گوهر بین، رئیس اتحادیه صنف سازندگان و فروشندگان طلا، جواهر، نقره و سکه نیز گفت: صادرات طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران در سال ۸۱ بالغ بر ۱/۱ میلیون دلار، در سال ۸۲ معادل ۷/۲۸ میلیون دلار، در سال ۸۳ بالغ بر ۶۰ میلیون دلار، در سال ۸۴ بالغ بر ۱۲۷ میلیون دلار و در ۹ ماهه اول سال ۸۵ بیش از ۵۷ میلیون دلار بوده است.
گوهر بین عنوان کرد: ۸۰ درصد از صادرات طلا و جواهر ایران به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است. در حال حاضر ترکیه، ایتالیا، تایلند و اخیراً کشور چین (که درصد حضور گسترده در این بازار جهانی است)، میدان رقابت را برای تولید کنندگان ایرانی محدود کرده‌اند و با این شرایط، نگرانی‌ ما بی‌دلیل نخواهد بود چرا که امکان دارد همین سهم اندک در بازار جهانی را از دست بدهیم.
وی گفت: تولید طلا و جواهر و صادرات آن شرایط خاص خود را می‌طلبد و باید این عزم جدی و اراده قوی در درجه اول میان این صنف و مسؤولان کشور ایجاد شود که برای نوسازی این صنعت و رقابتی کردن آن با دیگر کشورها، در بسیاری از روش‌ها، ایده‌ها، قوانین و مقررات بازنگری صورت گیرد.
وی در ادامه عنوان کرد: خواست اعضای صنف از مسؤولان، برداشتن تجمیع عوارض چهار درصد از واردات شمش طلا و نگین‌های قیمتی مشابه ارز وارداتی به کشور، فراهم کردن تسهیلات لازم در زمینه واردات ماشین‌آلات و ابزار و لوازم برای نوسازی آنها و ابزارآلات است.

محسن شمشیری

منبع : ماهنامه اقتصاد خانواده