توفان مغناطیسی

● ناهنجاریهای مغناطیسی:
در زمین نواحی ای وجود دارند که در آنجا مولفه های مغناطیسی به طور ناگهانی تغییر می کنند و مقادیری به خود می گیرند که با مقادیر مربوط به محل های مجاور تفاوت فاحشی دارند. این نواحی ، نواحی با ناهنجارهای مغناطیسی نامیده می شود. در اغلب موارد ناهنجاری مغناطیسی ناشی از فشار توده بزرگی از سنگ آهن های مغناطیسی در زیر سطح زمین است. به این دلیل مطالعه ناهنجاری های مغناطیسی اطلاعات با ارزشی در مورد وجود و محل مخازن و سنگ های مغناطیسی ارائه می دهند.
● مغناطیس سنجی در کاوش منابع معدنی:
یکی از بزرگترین و بهترین مطالعات در مورد ناهنجاری های مغناطیسی شوروی سابق در ناهنجاری مغناطیسی کورسک ( (kurs توسط گروهی از فیزیکدانان روسی به سرپرستی لازارف (La-zarev) انجام گرفته و در آنجا مخازن سنگ عظیمی کشف شده است.تحلیل دقیق میدان مغناطیسی زمین وسیله توانمندی برای بررسی ذخایر معدنی زمین است. در حال حاضر جستجوی مغناطیس سنجی ، روش ژئوفیزیکی مهم و گسترده ای است که برای اکتشافات معدنی به کار می رود.
مولفه های میدان مغناطیسی زمین در هر نقطه کره زمین با مرور زمان به آرامی تغییر می کند. بعضی از رصد خانه های مغناطیسی اروپایی اطلاعات جمع آوری شده در ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال اخیر را در اختیار دارند. این اطلاعات تصور روشنی را در مورد قانون این تغییرات کند ( قانون سده ای میدان مغناطیسی زمین ) ارائه می دهند. ولی افزون بر تغییر سده ای میدان مغناطیسی زمین ، مولفه های میدان مغناطیسی زمین تغییرات دوره ای جزئی در ضمن روز و سال نیز دارند. این تغییرات روزانه و سالانه مولفه های میدان مغناطیسی زمین مرسومند و معمولا کوچک هستند.
● آشفتگی مغناطیس:
تمام این تغییرات دوره ای در میدان مغناطیس تا اندازه ای آرام صورت می گیرد. ولی ، گاهی میدان مغناطیسی زمین در مدت چند ساعت تغییرات ناگهانی و زیادی پیدا می کند. این پدیده توفان مغناطیسی یا آشفتگی مغناطیسی نامیده می شود. توفان مغناطیسی معمولا از ۶ تا ۱۲ ساعت طول می کشد، و پس از آن مولفه های مغناطیسی زمین به تدریج مقادیر معلوم خود را به دست می آورند. در مواقع اعتدال «اعتدال بهاری یا اعتدال پاییزی) توفان های مغناطیسی بیشتر از سایر دوره های سال مشاهده می شود.
● دوره تناوب توفان های مغناطیسی:
تعداد و شدت توفان های مغناطیسی از سالی نسبت به سال دیگر تغییر می کند. دوره های قله های توفان مغناطیسی در فاصله ۱۱.۵ سال تکرار می شوند. پس از هر قله ، تعداد توفان های مغناطیسی به تدریج کاهش می یابند و به مقدار مینیمم خود می رسند و دوباره تا مقدار قله زیاد می شوند.
تعدادی از پدیده های دیگر نیز شفق های قطبی ، لکه های خورشیدی ، بعضی پدیده های مربوط به انتشار امواج رادیویی و غیره) دارای دوره ۱۱.۵ سال هستند. امروزه می توان اظهار داشت که این تطابق ها تصادفی نیستند بلکه ارتباط ذاتی این پدیده ها را نشان می دهند.

منبع : آموزش و پرورش استان خراسان