دلیل اصلی بازگشت ناگهانی آوارگان به عراق

کارگزاری آوارگان سازمان ملل متحد در گزارشی درباره دلیل اصلی بازگشت آوارگان عراقی به کشور همچنان ناآرام خود نوشت پول یک سوم آوارگانی که که به سوریه فرار کرده اند در مدت ۳ ماه تمام خواهد شد.
گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور آوارگان که پس از بررسی موقعیت آوارگان عراقی در سوریه، لبنان و اردن تهیه شده نشان می دهد این افراد بیشتر نگران پول، تحصیل فرزندان خود و بی کاری هستند. سخنگوی سازمان ملل متحد گفت به نظر می رسد این نگرانی ها، نه بهتر شدن اوضاع امنیتی عراق، علت اصلی بازگشت هزاران عراقی است و با تمام شدن پس اندازها، مقامات امریکایی و سازمان ملل بیم دارند عده بیشتری مجبور به بازگشت به کشوری شوند که هنوز آمادگی پذیرش آنان را ندارند.
محمد ومید، مرد ۵۵ ساله ای با ۸ فرزند، که یکی از آنان به دست القاعده در عراق کشته شد، دسامبر ۲۰۰۶ از بغداد به سوریه گریخت. او که پس از تمام کردن پس انداز ۶۵۰۰ دلاری خود ماه گذشته به بغداد برگشت، گفت: برگشتیم برای این که چاره دیگری نداشتیم. دولت می خواهد همه برگردند اما می دانیم که امنیت هنوز شکننده است.
دولت عراق، که مشتاق است اعتبار کاهش خشونت را به حساب خود بگذارد، به کسانی که می خواهند برگردند اتوبوس رایگان می دهد، از کاروان اتوبوس های حامل آنان حمایت می کند و به هر خانواده ۸۰۰ دلار برای اسکان مجدد کمک می کند.
اما مقامات امریکایی و عراقی هشدار می دهند بازگشت عده زیادی از آوارگان ممکن است به خشونت فرقه ای بین شیعیان و اهل تسنن دامن بزند زیرا اعضای فرقه های رقیب خانه های بعضی از فراریان را تصرف کرده اند. حتی دولت عراق اذعان می کند نمی تواند مشکل بازگشت ناگهانی انبوه آوارگان را حل کند. "استرید وان جندرن استورت"، سخنگوی کمیساریای آوارگان سازمان ملل گفت در هفته های اخیر پول مردم تمام شده و احساس کرده اند لازم است برگردند.
گفته می شود نزدیک به ۲ میلیون عراقی از سال ۲۰۰۳ برای فرار از شورش اهل تسنن و خشونت فرقه ای به کشورهای عرب همسایه گریخته اند که بیشترشان به سوریه، اردن و لبنان رفتند. حدود ۲ میلیون نفر دیگر نیز در داخل کشور خود آواره شده اند. به گزارش کمیساریا علت فرار آنان قانع کننده است: ۵۷ درصد خانواده ها پس از تهدید مستقیم و ۵۳ درصد نیز پس از جان به در بردن از انفجاری ناچار به فرار شدند. اگرچه میزان خشونت در بغداد و حوالی آن به شدت کاهش یافته، حملات با خمپاره، بمب و تیراندازی هنوز از حوادث عادی روزانه است.
ارتش امریکا اعلام کرد ۲ نظامی این کشور روز جمعه در بغداد کشته شدند: یکی با شلیک گلوله و دیگری بر اثر انفجار بمبی که در جنوب این شهر در کنار جاده کار گذاشته شده بود.
اختلاف و تنش بین شیعیان عراق هم وجود دارد. هزاران نفر از پیروان مقتدا صدر روز جمعه در خیابان های بغداد به انفجار در العماره، از مواضع شیعیان در جنوب بغداد، اعتراض کردند زیرا احتمالا انفجارها کار یک گروه شیعه رقیب بود که برای کنترل منطقه نفت خیز العماره رقابت می کند اگرچه هیچ گروهی مسوولیت این حمله را به عهده نگرفت.
انفجار خودروهای بمب گذاری شده کار القاعده است اما القاعده تاکنون در العماره عملیاتی انجام نداده بود و منطقه استان میسان شاهد درگیری های خشونت آمیز بین گروه های شیعه رقیب از جمله ارتش مهدی صدر بوده است.
علی رغم توافق بین مقتدا صدر و عبدالعزیر الحکیم ، رهبر بزرگترین حزب شیعه عراق، برای همکاری ، تنش بین پیروان این دو باقی است.
معترضان در بغداد فریاد می زدند: عماره تحت نفوذ صدر باقی خواهد ماند چه عبدالعزیز بخواهد یا نخواهد.
نظرسنجی از آوارگان عراقی در سوریه (از ۷۵۴خانواده)، به وسیله کمیساریای آوارگان سازمان ملل، در لبنان (از ۱۰۲۰خانواده) به وسیله شورای آوارگان دانمارک و در اردن به وسیله یک بنیاد نروژی (که تعداد خانواده ها را اعلام نکرد)، انجام شد.
به گزارش سازمان ملل پول ۳۳ درصد آوارگان عراقی در سوریه در طول ۳ ماه تمام خواهد شد. در سوریه و لبنان فقط کمی بیش از نیمی از کودکان عراقی به مدرسه می روند اگرچه کودکان عراقی در سوریه و اردن امکان ادامه تحصیل دارند. استورت گفت شاید والدین به کار بچه ها نیاز دارند تا کمک خرج شان باشند یا می ترسند اگر بخواهند نام فرزندان خود را در مدارس دولتی بنویسند مشکل نداشتن روادید و گذرنامه آنان افشا شود.
ومید گفت هر ۶ پسرش، از جمله کوچکترین آنان که ۱۲ ساله است ، در سوریه کار می کردند و هیچ کدام به مدرسه نمی رفتند.
سازمان ملل از روز یکشنبه (۲۵ آذر) صدور کارت های خودپرداز بانک (ای تی ام) را به ۷ هزار خانواده آسیب پذیرتر عراقی در سوریه آغاز کرد. این خانواده ها شامل کسانی هستند که در عراق امنیت ندارند، قربانی خشونت شده اند، یا تک والدی هستند یا سالخورده اند. هر خانواده هر ماه تا ۲۰۰ دلار کمک نقدی، که معادل میانگین اجاره ماهانه بسیاری از آوارگان است، و کمک غذایی دریافت خواهد کرد.
برای ومید و خانواده اش این برنامه خیلی دیر شده است. او گفت اگر چنین حمایتی می شد من می ماندم چون امنیت در عراق کامل نیست. پسرم کشته شد، من هم ممکن است چنین سرنوشتی داشته باشم.

منبع: اسوشیتدپرس
مترجم: علی کسمایی

منبع : روزنامه جام‌جم