سه شنبه, ۲۴ مهر, ۱۴۰۳ / 15 October, 2024
مجله ویستا

انگلهای خارجی دام


انگلهای خارجی دام
انگلهای خارجی در تمام گونه های جانوری وجود داشته و خسارات فراوانی به دامها وارد می نمایند . این انگلها عمدتا به سه صورت به صنعت دامپروری خسارت وارد می كنند :‌
- كاهش بازدهی دامها به علت ایجاد بیماریهای پوستی ، كم خونی ،‌لاغری و كاهش رشد دامها .
- انتقال عوامل بیماریزا مانند بابزیوز در گوسفند ، تیلریوز در گاو ، بیماری ویروسی تب خونریزی دهنده كریمه ـ كنگو و انسفالیت ناشی از كنه .
- ایجاد خسارت به پوست و چرم و فرآورده های دامی و كاهش تولید گوشت .
انگلهای خارجی عمدتا شامل انواع كنه ، جرب ، شپش و انواع مگسها و لارو آنها هستند .
●كنه : (Tick)كنه از شاخه بند پایان و زیر شاخه شلیسراتها هستند . كنه ها دارای انواع یك میزبانه ،‌دو میزبانه و سه میزبانه هستند .كنه های ایكسودس ، هیالوما و بوافیلوس از خانواده كنه های ایكسودیده ( كنه های سخت ) بوده و عمدتا در نشخوار كنندگان ایجاد بیماری می كنند .كنه های ارگاس پریسكوس ( كنه مرغی ) از خانواده كنه های آرگاسیده ( كنه های سخت بوده و عمدتا در نسخوار كنندگان ایجاد بیماری می كنند .كنه های ارگاس پرسیكوس ( كنه مرغی ) از خانواده های كنه های آرگاسیده ( كنه های نرم ) هستند .كنه ها در انتقال بیماریهای تك یاخته های خونی مانند بابزیوز و تلیریوز در گوسفند و گاو و بیماریهای ویروسی مانند تب خونریزی دهنده كریمه ، كنگو و نیز بیماری اسپیروكتوز در دامها اهمیت خاصی دارند .
●كنترل : استفاده از انواع سموم حشره كش مانند كومافوس ، فن والریت ، پرمترین و فلومترین در مبارزه با این انگلها موثر می باشند .
●جرب : (Mite)جربها به ۴ دسته پسوروپتیك ، ساركوپتیك و دمودكتیك تقسیم می شوند جربها در داخل پوست یا روی پوست میزبان خود به صورت دائمی زندگی می كنند و فرم بالغ آنها دارای هشت پا بوده ، تخم مرغی شكل و سفید رنگ است و قطر آنها حدود ۵/۰ میلیمتر می باشد .جربها در حیوانات اهلی ایجاد انواع بیماریهای پوستی مانند درماتیت ، ریزش پشم پشم و مو ، خارش ، چروكیدگی و زخمهای پوستی می كنند .
▪روش مبارزه :‌حمام دادن دامها با سمومی مانند كومافوس . فوسمات و توكسافن و نیز حشره كشهای تزریقی سیستمیك ماند آیورمكتین موثر می باشد .
●شپش : (Lice)شپشها دو دو گروه عمده شپشهای خونخوار و شپشهای گزنده تقسیم می شوند . شپشهای خونخوار باعث بروز كم خونی در میزبانی شده و بیماریهای عفونی را منتقل می نمایند . این شپشها عمدتا در دامها دیده می شوند . شپشهای گزنده باعث بروز خارشهای پوستی و اذیت و آزار میزبان شده ، تحریك پوستی ، موریختگی ، ایجاد دلمه را سبب می شوند . این انگلها عمدتا در پرندگان دیده می شوند .
▪روش مبارزه :‌در درمان شپشها عمدتا از تركیبات ارگانوفسفره استفاده یم شود . استفاده از از سم به صورت پودر و یا پور ـ آن ( ریختن مستقیم ) موثرتر است .
●سایر انگلهای خارجی دامها :‌انواع میاز ، هیپودرما ، انواع كك ، انواع درماتومیتها ، انگلهای خارجی زنبور عسل مانند كنه واروا و غیره .
●انگلهای خارجی دام
انگلهای خارجی در تمام گونه های جانوری وجود داشته و خسارات فراوانی به دامها وارد می نمایند . این انگلها عمدتا به سه صورت به صنعت دامپروری خسارت وارد می كنند :‌
- كاهش بازدهی دامها به علت ایجاد بیماریهای پوستی ، كم خونی ،‌لاغری و كاهش رشد دامها .
- انتقال عوامل بیماریزا مانند بابزیوز در گوسفند ، تیلریوز در گاو ، بیماری ویروسی تب خونریزی دهنده كریمه ـ كنگو و انسفالیت ناشی از كنه .
- ایجاد خسارت به پوست و چرم و فرآورده های دامی و كاهش تولید گوشت .
انگلهای خارجی عمدتا شامل انواع كنه ، جرب ، شپش و انواع مگسها و لارو آنها هستند .
طكنه : (Tick)كنه از شاخه بند پایان و زیر شاخه شلیسراتها هستند . كنه ها دارای انواع یك میزبانه ،‌دو میزبانه و سه میزبانه هستند .كنه های ایكسودس ، هیالوما و بوافیلوس از خانواده كنه های ایكسودیده ( كنه های سخت ) بوده و عمدتا در نشخوار كنندگان ایجاد بیماری می كنند .كنه های ارگاس پریسكوس ( كنه مرغی ) از خانواده كنه های آرگاسیده ( كنه های سخت بوده و عمدتا در نسخوار كنندگان ایجاد بیماری می كنند .كنه های ارگاس پرسیكوس ( كنه مرغی ) از خانواده های كنه های آرگاسیده ( كنه های نرم ) هستند .كنه ها در انتقال بیماریهای تك یاخته های خونی مانند بابزیوز و تلیریوز در گوسفند و گاو و بیماریهای ویروسی مانند تب خونریزی دهنده كریمه ، كنگو و نیز بیماری اسپیروكتوز در دامها اهمیت خاصی دارند .
▪كنترل : استفاده از انواع سموم حشره كش مانند كومافوس ، فن والریت ، پرمترین و فلومترین در مبارزه با این انگلها موثر می باشند .
●جرب : (Mite)جربها به ۴ دسته پسوروپتیك ، ساركوپتیك و دمودكتیك تقسیم می شوند جربها در داخل پوست یا روی پوست میزبان خود به صورت دائمی زندگی می كنند و فرم بالغ آنها دارای هشت پا بوده ، تخم مرغی شكل و سفید رنگ است و قطر آنها حدود ۵/۰ میلیمتر می باشد .جربها در حیوانات اهلی ایجاد انواع بیماریهای پوستی مانند درماتیت ، ریزش پشم پشم و مو ، خارش ، چروكیدگی و زخمهای پوستی می كنند .
▪روش مبارزه :‌حمام دادن دامها با سمومی مانند كومافوس . فوسمات و توكسافن و نیز حشره كشهای تزریقی سیستمیك ماند آیورمكتین موثر می باشد .
●شپش : (Lice)شپشها دو دو گروه عمده شپشهای خونخوار و شپشهای گزنده تقسیم می شوند . شپشهای خونخوار باعث بروز كم خونی در میزبانی شده و بیماریهای عفونی را منتقل می نمایند . این شپشها عمدتا در دامها دیده می شوند . شپشهای گزنده باعث بروز خارشهای پوستی و اذیت و آزار میزبان شده ، تحریك پوستی ، موریختگی ، ایجاد دلمه را سبب می شوند . این انگلها عمدتا در پرندگان دیده می شوند .
▪روش مبارزه :‌در درمان شپشها عمدتا از تركیبات ارگانوفسفره استفاده یم شود . استفاده از از سم به صورت پودر و یا پور ـ آن ( ریختن مستقیم ) موثرتر است .
●سایر انگلهای خارجی دامها :‌انواع میاز ، هیپودرما ، انواع كك ، انواع درماتومیتها ، انگلهای خارجی زنبور عسل مانند كنه واروا و غیره .