زندگی بدون دود

تهران را شاید بیشتر دارالخلیفه یا مرکز سیاسی کشور دانست با جمعیتی نزدیک به ۱۶ میلیون در روز با خیابان­های مملو از ماشین با آسمانی خاکستری که دیر زمانیست به دلیل کثرت ماشین­هایش آبی را به خود ندیده است تصویر تهران شاید کمی بیشتر با برج آزادی و گاها با دماوند تداعی شود شهری شلوغ با ترافیکی کشنده و ماشین­های رنگ وا رنگ و مردمانی بی­تفاوت با ساختمان­های بلند و برج­های سفید و فارغ از اینکه در این شهر زندگی به قدمت قرن­های دور جاری است فارغ از اینکه چشم­اندازهای زیبای برای زیستن در گوشه گوشه این شهر وجود دارد که دور از چشم ساکنانش زندگی می­کند.
● بازگشت به طبیعت
در کنار این شهر بزرگ با تمام کارخانجات کوچک و بزرگش با تمام آلودگی­های زیست­محیطی­اش تهران جاذبه­های طبیعی بسیاری نیز دارد که تراکم بیشتر آن در قسمت شمالی و در میان کوه­های بلند سلسه جبال البرز باشد طبیعتی بکر که هنوز بسیاری از مردمان این شهر به سمت آن نرفته اند و برایشان ناشناخته است.
● بام ایران
قله دماوند بلندترین قله ایران با ارتفاع ۵۶۷۱ متر مورد توجه بسیاری از کوهنوردان داخلی و خارجی است دوماوند آتشفشانی خاموش است که حدود ۱۰۰ هزار سال پیش آخرین فعالیت خود را انجام داده و به خوابی عمیق رفته است که یادگار آن رویداد دور سنگ­ها گوگردار، تکه­های گوگرد خالص و دریاچه­ای به شعاع ۱۰۰ متر و عمق ۳۰ متر در قله مخروطی شکل آن است که به جهت وزش باد تیغه­های یخی روی دریاچه درست شده است.
هر چند صعود به این قله بلند با وجود تمام سختی­هایش لذت بخش از اما پایین­تر از قله در دامنه آن نیز طبیعت جاری است دامنه پر از شقایق آن در اردیبهشت و خرداد، چشمه آب گرم لاریجان، غار استک، دشت ورارو، غار گل زرد و جاذبه­های دیگر که می­تواند یک روز لذت­بخش بودن در کنار طبیعت را به ارمغان بیاورد
● پارک ملی لار
دشت لار نیز در میان سلسله جبال البرز که جز بزرگترین دره­های ایران محسوب می­شود در ۷۰ کیلومتری شرق تهران در جاده هراز قرار گرفته که برای رسیدن به آن باید دو راهی پلور را به سمت چپ رفت.
دشت لار با وجود چشمه­های متعدد به به سرزمین هزار چشمه مشهور است که البته با توجه به هوای کاملا متغییر آن به لار دیوانه هم مشهور است. لار در بیش از ۳۰ سال پیش و با مساحتی حدود ۲۸ هزار هکتار تبدیل به پارک ملی شد و محیط بانان سازمان محیط زیست به پاسداری از آن پرداختند. لار مکانی مناسب برای راهپیمایی و دریاچه آن البته در صورت صدور اجازه توسط سازمان حفاظت از محیط زیست موقعیتی خوب برای شنا و ماهیگیری است. همچنین لار بهترین مکان برای بام ایران و عکاسی از آن است البته اگر ابرهای دور دماوند اجازه این کار را بدهند.
لار زیستگاه جانورانی چون خرس، گراز، گرگ، روباه، پلنگ، عقاب طلایی، قوچ و میش، کبک و انواع مار از جمله افعی البرزی است همچنین این دشت با پوشش گیاهی متنوع، بسیاری از گیاهان دارویی و صنعتی را در خود پرورش می­دهد.
لار در بهار سرتاسر پوشیده از شقایق است ولی در تابستان خبری از شقایق نیست اما دشت تا شهریور ماه سبز است بنابراین در سرتاسر تابستان برای سفرهای یک روزه و دور روزه مناسب است. هر چند دشت از امکانات رفاهی برخوردار نیست اما در جنوب آن امامزاده­ای به نام اسماعیل وجود دارد که می­تواند امکانات محدودی را در اختیار مسافران قرار دهد و برای شب ماندن در این دست بهترین گزینه همان چادر زدن نزدیک امامزاده است البته با اجازه سازمان محیط زیست پارک
● دریاچه­های تار و هویر
در ۱۷ کیلومتری شهر دماوند به سمت شرق بعد از روستای چنار جاده خاکی و ناهمواری وجود دارد که با گردنه­های متعدد نمای تماشای قله دماوند را می­شود دید و در اینجا دریاچه­های تار و هویر قرار دارند. این دو دریاچه در نزدیکی هم قرار دارند تا ر از هویر بزرگ­تر است اما هیچ پوشش جنگلی ندارد اما چشم انداز زیبای دریاچه محصور در کوه­ها چیزی فوق­العاده را به تصویر می­کشند.
هویر نصف تار است دره هویر سرسبز و پردرخت است که چشمه ها و برکه های فراوانی در آن است که می­تواند از آن لذت برد.
دریاچه تار را می­تواند یک روزه رفت و برگشت گر چه شب در کنار دریاچه و در چادر خوابیدن می­تواند شبی دلپذیر را با سکوتی سحر آمیز به ارمغان آورد و احساس بودن در طبیعی کوهستان و در دل کوه­ها و دره­های دماوند احساس زیبای است.
● تنگه واشی
تنگه واشی منطقه ای پرگردشگری در نزدیکی روستای جلیزند در اطراف فیروزکوه است که برای رفتن به آن باید از جاده فرعی به غرب فیروزکوه پیچید که پس از ۵۰ کیلو متر به معبری باریک ختم می­شود. این تنگه علاوه بر دارا بودن پوشش صخره­ای بلند و زیبا، آبشار (به نام ساواشی) و پوشش گیاهی رودخانه­ای نیز دارد که البته به خاطر استفاده نادرست گردشگران اطراف و داخل آن مملو از زباله است.
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبایش آثار تاریخی نیز دارد یکی از سه کتبه­ی معروف فتحعلی شاه در این تنگه حکاکی شده است (دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهرری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده است) کتیبه تنگه واشی دارای ابعاد شش در هفت متر است، بزرگ­ترین نقش برجسته آن نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه حدود ۱۸۵ سال سن دارد و به گونه­ی در دل کوه حک شده است که از بارش برف و باران و تابش آفتاب در امان است هرچند که از دست گردشگران و یادگاری­های آنها در امان نبوده است.
● توچال بام تهران
قله توچال را از هر کجای تهران می توان دید تهران بزرگ در پهنه این کوه قرار گرفته و هر روز در دامنه این کوه بزرگتر و بزرگتر می شود.
قله توچال با ارتفاع حدود ۴ هزار متر و با وجود جان­پناه های متعددی که در البرز مرکزی میعادگاه اصلی کوهنوردان و ورزشکاران تهرانی ست.
توچال همچنین امکانات رفاهی متنوعی را نیز در اختیار بازدیدکنندگان از خود قرار می دهد که از آن جمله می­توان به تله کابین ۷۵۰۰ متری توچال که یکی از طولانی­ترین خطوط تله کابین پیوسته جهان محسوب می­شود اشاره کرد که در هفتمین ایستگاه ارتفاع آن به ۳ هزار و ۷۰۰ متر می رسد. این تله کابین که ساخت آن از ۵۳ تا ۵۷ طول کشید شامل ۳ خط اصلی تله کابین، سه خط تله سی­یژ و یک خط تله اسکی است که از جاذبه­های منحصر به فرد تهران محسوب می­شود. همچنین در بام تهران هتل توچال مرتفع­ترین هتل دنیا با نمای از چوب قرار دارد که به هر دو دامنه البرز تهران در دامنه جنوبی و روستاهای شمال و جاده چالوس در دامنه شمالی) مشرف است و در زمستان محصور در برف می­تواند خاطره زیبای را برای مهمان­ها خود به ارمغان بیاورد.
● رود بار قصران
بسیاری از اهالی تهران این منطقه را با روستاهای اوشان و فشم می­شناسند مننطقه رودبار قصران برای بسیاری از تهرانی­ها اقامتگاه ییلاق نشین یک روزه است که با آب . هوایی معتدل تب گرمای شهروندان تهرانی را در تابستان­های گرم فرو می­نشاند.
البته به­غیر آب و هوای ییلاقی آن مناطق قدیمی و دیدنی رودبار قصران عبارتند از آتشکده قصران، استودان، قلعه امامه، خاتون بارگاه و دره اسکولک نام برد که از این میان تمام آنها آتشکده قصران با توجه به قدمتی بیش از هزار ساله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است
● شهرستانک
در تنها دره شرقی غربی رشته کوه های البرز دهکده کوچکی با بیشینه تاریخی بسیار کهن به نام شهرستانک وجود دارد که به دلیل طول مدت تابش خورشید بهترین آب و هوای ییلاقی ایران را داراستو شهرستانک در ۶۳ کیلومتری شمال غربی کرج و ۱۰ کیلو متری دو آب بر سر راه کرج به چالوس قراردارد که خورشید از لحظه طلوع تا غروب در این دره لانه دارد.
به علت آب و هوای خوش این روستا ناصرالدین شاه قاجار ۱۲۰ سال قبل عمارتی در بلندترین نقطه آن بنا کرده است که در حال حاضر در حال مرمت و تعمیر است.
در شهرستانک یکی از قدیمی تریم آثار باستانی کوهستان­های اطراف کرج و تهران یه نام قلعه دختر وجود دارد این بنا نیز همان قلعه دختر فارس متعلق به دوره ساسانیان است و احتمالا قلعه یا آتشکده ای متعلق به ناهید (آناهیتا) فرشته موکل آب بوده است. این قلعه به بلندی های البرز مشرف است و ناهید هم خوانده می­شود.
البته منطقه رود بار قصران تنها ییلاق نشین مردم پایتخت نیست بلکه زمستان­ها نیز علاقمندان بسیاری به اسکی را نیز به سمت خود می­کشاند پیست اسکی شمشک که از سال ۱۳۳۹ با بسته شدن معدن زغال سنگ شمشک تاسیس شد و درکنار پیست­های آبعلی و دربندسر یکی از بهترین پیست­های اسکی کشور محسوب می­شود، البته تمام اینها بعد از پیست دیزین هستند.
پیست اسکی دیزین به­عنوان مهم­ترین پیست اسکی ایران و خاورمیانه و اولین بین­المللی ایران محسوب می­شود که به علت داشتن برف دائمی و آفتاب مناسب ازز معدود پیست­های اسکی جهان است که ۸ ماه از سال می­توان در آن اسکی کرد. این پیست در ۶۰ کیلو متری تهران در جاده چالوس و با داشتن دو هتل، ۱۹ کلبه و ۵ رستوران به همراه سه تله کابین، سه تله سی­یژ، هفت تله اسکی بشقابی و یک تله اسکی چکشی امکانات رفاهی مناسبی را در اختیار اسکی بازان می­گذارد.
● ریه­های تارخی تهران
شاید کمتر کسی بداند که تهران بزرگ با تمام معایب زیست محیطی و با تمام آلودگی­هایش دو پارک بزرگ و قدیمی دارد که به مثابه ریه­هایش کار می­کنند، دو منطقه­ی که یکی از قدیمترین مناطق حفاظت شده دنیا را در شرق خود دارد.
خجیر و سرخه حصار بعد از پارک ملی ایلوستون آمریکا قدیمی­ترین مناطق حفاظت شده دنیا هستند.
در سال ۱۱۷۴ پس از آنکه تهران به­عنوان پایتخت انتخاب شد اراضی شرق تهران در محدوده خجیر و سرخه حصار با مساحت تقریبی ۷۲ هزار هکتار از سال ۱۳۶۱ طبق مصوبه شواری عالی حفاظت محیط زیست از مناطق حفاظت شده محسوب می شوند.
پارک ملی خجیر در نزدیکی سرخه حصار و در ضلع شمالی روستای خجیر در انتهای اتوبان شهید بابایی قرار دارد این پارک زیبایی خود را مدیون دشت پهناور، رودخانه­ای پر آب و درختان کهنسال چنار و بید مجنون است. در این پارک تا کنون ۷۴۰ گونه گیاهی مختلف شناسایی شده است که از آن جمله می توان به سروکوهی، بنه، بادام کوهی، گونه های وحشی نخود، عدس، باقلا، یونجه و یولاف اشاره کرد که هنوز هم در خاک آن می رویند. در کنار این ۷۴۰ گونه گیاهی نیز ده ها گونه از پستانداران مانند قوچ و میش البرزی، کل و بز وحشی، آهو، گراز، پلنگ، کفتار، گرگ، روباه، تشی و بیش از ۱۱۰ گونه پرنده بومی یا مهاجر نظیر عقاب، لاشخور، اردک، واصیل و دارکوب اشاره کرد همچنین این پارک خزندگانی چون انواع متنوع مارها، سوسمارها . لاک پشت های بومی البرز در این پارک زندگی می کنند که به دلیل حفاظت از آنها محیطی امن برای این حیوانات محسوب می شود چرا که اطراف این پارک ها جز مناطق حفاظت شده اعلام شده است تا حفاظت از پارک های ملی دوچندان شود. ورود به خجیر نیاز به کسب مجوز دارد و حتی بومیان روستاهای اطراف هم با کارت شناسایی مخصوص در آن رفت و آمد می کنند بنابراین برای ورد نیاز به مجوز از محیط زیست است یا اینکه همراه تورهای موسسات طبیعت گردی همراه شوید.
به هر صورت هر چند قسمتی از پارک سرخه حصار برای استفاده همگان آزاد است اما پارک خجیر به دلیل وجود گونه های حیوانات وحشی و گیاهان باارزش تنها با اجازه از محیط زیست خواهد بود

منبع : اندیشه گستر سایپا