نگرانی دنیا و خونسردی آمریکا از سقوط دلار

در جریان بحران دلار در دهه ۱۹۷۰، جان كنالی وزیر خزانه‌داری وقت آمریكا خطاب به همتایان اروپایی خود گفت: <دلار پول ملی ماست، اما مشكل شما به حساب می‌آید.> این موضوع امروز بیش از گذشته حقیقت می‌یابد. واكنش دنیای خارج نسبت به كاهش اخیر ارزش دلار با آنچه در داخل آمریكا دیده می‌شود تفاوت زیادی دارد. مقامات ژاپنی و اروپایی مدتی است كه پشت پرده درباره مداخله در بازارهای ارز با هدف بالا بردن ارزش دلار رایزنی و مذاكره می‌كنند. اما تا وقتی ارزش دلار بیشتر از این سقوط نكند یا به حد بسیار پایینی نرسد، این رایزنی‌ها به عمل تبدیل نمی‌شود. بنابراین مصرف كنندگان آمریكایی همچنان با اكراه به سراغ خرید خودرو، اسباب‌بازی و سفر خارجی می‌روند.دلار آمریكا در ماه‌های اخیر به طور متوسط ۱۵ درصد در مقابل پول‌های شركای عمده تجاری واشنگتن كاهش یافته است. این سقوط، نارضایتی آشكار اروپا را برانگیخته چرا كه شركت‌های تجاری اروپایی نگران آن هستند كه صادراتشان كه با یوروی گران قیمت انجام می‌شود توان رقابتی خود را از دست بدهد. به این ترتیب رشد اقتصادی این منطقه نیز ممكن است متوقف شود.اما این نگرانی در چهره جان اسنو وزیر خزانه‌داری آمریكا دیده نمی‌شود. دولت هیچ حركتی انجام نداده كه نشانه استفاده از ذخیره ۸۲ میلیارد دلاری ارزی در حمایت و تقویت ارزش دلار باشد. حقیقت آن است كه كسی در واشنگتن به این موضوع اهمیت نمی‌دهد.سه دهه پیش بعضی خارجی‌ها سقوط ارزش دلار را نماد نزول جایگاه سیاسی و اقتصادی آمریكا می‌دانستند. امروز با توجه به ماجرای عراق، سقوط ارزش دلار نشانه گسترش و انتقال منابع آمریكا به خارج است. اما یك كارشناس مسائل مالی در دانشگاه ییل آمریكا می‌گوید: اینها همه بی معنی است. آنچه شاهد هستیم فقط تغییر وضعیت قیمت دلار است.بعضی، كاهش ارزش دلار را نشانه كوچك از، ازدست رفتن جایگاه آمریكا می‌دانند اما موضوعی نگران‌كننده‌تر از آن از دست رفتن اعتماد به دلار است. اعتماد بسیار مهم است. در ده سال گذشته آمریكا مكان خوبی برای سرمایه‌گذاری بوده است خارجی‌ها ۶ تریلیون دلار به بازارهای مالی آمریكا وارد كرده‌اند.این یك تریلیون دلار بیشتر از رشد تولید ناخالص داخلی آمریكا در آن دهه بوده است. سرمایه‌گذاران خارجی امیدوار بودند بازگشت سرمایه‌شان در آمریكا بیشتر از اروپا یا ژاپن باشد. تا سال گذشته این سیل سرمایه‌ عامل مهمی در تقویت دلار بود. اما با توجه به كسری بودجه رو به رشد و كسری ۶۲۰ میلیارد دلاری موازنه تجاری امسال، سرمایه‌گذاران خارجی درباره فرستادن پول‌هایشان به آمریكا احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند.این وضع باعث وارد آمدن فشار به بانك‌های مركزی خارجی برای وارد شدن و مداخله در این روند شده است.آیا آنها برای جلوگیری از افزایش ارزش پول‌های خود دلار بیشتر می‌خرند؟ یا دلارهایشان را می‌فروشند چون ارزش آن در حال سقوط است؟ بعضی شركای همیشگی آمریكا تصمیم گرفته‌‌اند به خسارت‌های دلار بیافزایند. كانادا، استرالیا و نیوزلند سهم دلار از ذخایر ارزی خود را به كمتر از ۵۰‌درصد كاهش داده‌اند.متوسط جهانی این رقم ۶۶‌درصد است. در حقیقت متحدان سنتی آمریكا دلار آمریكا را كنار گذاشته‌اند.در همین حال ژاپن و چین رقبای اقتصادی اصلی آسیا در دو تا سه سال گذشته تلاش خود را برای جلوگیری از افزایش ارزش پول خود شدت بخشیده‌اند.تا امروز ژاپن ۸۱۷ میلیارد دلار ارز كه بخش عمده آن به دلار است جمع كرده است.اما در بهار گذشته جمع‌آوری دلار را متوقف كردند و اجازه دادند كه ین افزایش یابد.چین دومین مركز ذخایر بین‌المللی با ۶۰۰ میلیارد دلار است. این كشور همچنان مشغول پایین نگاه داشتن ارزش یوان در مقابل دلار است، بنابراین به جمع‌آوری دلار ادامه می‌دهد. كشورهای بزرگ دنیا نمی‌توانند به راحتی كشورهای كوچك‌تر از قید دلار رها شوند. مثلا اگر بانك مركزی چین تصمیم به استفاده از مازاد دلاری خود برای خرید یورو برای ذخایرش بگیرد، ارزش دلار و ذخایر دلاری‌اش به سرعت كاهش می‌یابد. از سوی دیگر هیچ بازار سرمایه‌ای به اندازه بازار آمریكا بزرگ و سیال نیست. به‌همین دلیل چین و ژاپن در فروش دارایی‌های به دلار خود دچار مشكل می‌شوند. بازار یورو می‌تواند میلیاردها دلار تبادل دلاری را تحمل كند اما ده‌ها میلیارد را نمی‌تواند. بازار پولی ژاپن نسبتا كوچك است و بازگشتی به اندازه بازار آمریكا ندارد.به هر حال معلوم نیست كه اگر دارایی‌های به دلار كشورها دچار كاهش ارزش شود، بانك‌های مركزی آنها چندان نگران می‌شوند یا نه.اما اگر فشار بر دلار بیشتر شود و نرخ بهره در آمریكا را بالا ببرد، این بی‌تفاوتی‌ و خونسردی در آمریكا از بین می‌رود. آن وقت فدرال رزرو با حمایت وزارت خزانه داری آمریكا می‌تواند دیگر كشورها را دعوت كند تا برای نجات دلار فكرهایشان را روی هم بریزند.

كریستین ساینس مانیتور

منبع : خبرگزاری ایلنا