یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

بنیان گذاران انتفاضه در فلسطین


بنیان گذاران انتفاضه در فلسطین
طوفان قیام و جهادی که در فلسطین تحت عنوان “انتفاضه” غرش آغازیده و تداوم یافته ریشه در مبارزاتی دارد که از اواخر قرن نوزدهم با ورود استعمار و صهیونیسم به فلسطین شروع شده و تاکنون فراز و فرود بسیاری را پشت سر گذارده است. و در واقع از هنگامی که بختک صهیونیسم بواسطه استعمار به دامن فلسطین چسبیده، تاکنون که انتفاضه، عصر جدیدی در عرصه بحران فلسطین گشوده است، آتش انقلاب فلسطین هرگز خاموش نشده و نام و هویت فلسطین را در جان و ضمیر ملت فلسطین و مسلمانان جهان و نیز در پستوی اذهان مجامع بین المللی، زنده نگه داشته است.
اگرچه در این وادی همیشه بوده اند که کسانی که در مبارزات، طرق مسالمت جویانه و عافیت طلبانه را برگزینند اما مقاومت های ملت فلسطین در قبال اشغال سرزمین آن توسط بریتانیا، درگیریها و انقلاب براق سال ۱۹۲۹، جهاد و قیام عزالدین قسام در سال ۱۹۵۳، انقلاب سرتاسری ۱۹۳۶ و درگیریهای قهرمانانه ۱۹۴۸، و دیگر مبارزات گروهها، جنبش ها و توده مردم در دهه های پنجاه و شصت تا قیام های مکرر در دهه های هفتاد و هشتاد پشتوانه مستحکمی برای تداوم جهاد و انتفاضه و کارنامه ای درخشان برای انقلاب مقدس فلسطین فراهم آورده است.
انقلاب فلسطین را بطور کلی می توان در چهار مرحله مورد مطالعه قرار داد: اول دوره ای که از سال های اواخر قرن نوزدهم تا سال ۱۹۴۸ را در برمی گیرد و در آن ملت فلسطین، تقریبا” به تنهایی بار انقلاب را بدوش دارد، دوم؛ دوره ای که با تاسیس رژیم صهیونیستی و عربی شدن مسئله فلسطین آغاز و با چهار جنگ سال های ۱۹۴۸،۱۹۵۶،۱۹۶۷،۱۹۷۳ تداوم می یابد. سوم؛ مبارزه و مقاومت ملت فلسطین در مقطع ۱۹۸۷-۱۹۷۴ پس از شکست تجربه تلاش های کشورهای عربی در قبال اسراییل، با حضور گروههای چریکی و کماندویی فلسطین در قالب ساف متبلور گشت و چهارم؛ انتفاضه که از سال ۱۹۸۷ آغاز شده و هنوز ادامه دارد.
در واقع ملت فلسطین از همان آغاز به طرق مختلف به مقاومت و مبارزه با اشغالگران پرداخته و هیچ گاه درخت تناور انقلاب را تشنه نگذارده اند. جنبش و انقلاب فلسطین به تدریج تکامل یافته و پس از گذر از دوران مبارزات منفی و مسالمت جویانه تا سال ۱۹۲۹ به تدریج رادیکال شده و با قیام عزالدین قسام به جهاد علیه اشغالگران مبدل شده است.
عزالدین قسام پیشگام و پایه گذار جهاد در فلسطین است که هر چند به ظاهر تلاش او خیلی سریع به شکست انجامید. اما تداوم و تشدید جهاد در فلسطین طی شصت سالی که از شهادت وی می گذرد ثابت کرده است که از هر قطره خون قسام، صدها و شاید هزاران مبارز جهادگر، قد برافراشته اند و درختی که برای اولین بار توسط وی کاشته شد شاخ و برگی بسیار به بار آورده است. عزالدین قسام توانست هسته اولین گروههای پیکار و مبارزه مسلحانه با استراتژی مشخص سیاس نظامی را در فلسطین بنا نهاد و لذا شایسته عنوان “اولین پیشرو جهاد” در فلسطین است.
حسن البناء و سید قطب به عنوان دو متفکر و مبارز اسلامی که یکی با بنیانگذاری و دیگری با رهبری مترقیانه خود توانستند اخوان المسلمین را به جامعه اسلامی عرب هدیه کنند، مطرح هستند. هر چند حسن البناء به دلایل تاکتیکی در برخی جهت گیری های خود تجدید نظر کرد اما حاصل کار این دو تن را امروز می توان در قالب دو جنبش “حماس” و “جهاد اسلامی” مشاهده کرد که نقش به سزایی در رهبری مقاومت و انقلاب فلسطین، بخصوص انتفاضه، به عهده دارند. لذا حسن البناء و سید قطب را نیز باید در دریف پیشگامان جهاد فلسطین قرار دارد و نام و یادشان را زنده نگاه داشت.
منبع : روزنامه رسالت