ناخن‌ مصنوعی، تهدیدی برای سلامتی

این روزها آگهی‌های تبلیغاتی پر است از صفحات و باکس‌هایی که خوانندگان را به کاشت ناخن تشویق می‌کند. ناخن‌هایی که در آرایشگاه‌ها کاشته می‌شوند و بسیاری از پزشکان و متخصصان پوست و مو در مورد عوارض آن هشدار می‌دهند. اما به نظر می‌رسد تبلیغات جذب‌کننده در این خصوص بسیار بیشتر و گیراتر از هشدارهاست و همچنان بسیاری از مردم به دلیل ناآگاهی و یا بی‌توجهی به خطرات به کاشت ناخن روی می‌آورند.
● ناخن چیست؟
آنچه ما به عنوان ناخن از آن یاد می‌کنیم، صفحه ناخن(‌nail plate) است که در تمام طول عمرمان رشد می‌کند و دارای ساختمانی سفت و محکم است و روی یک بستر عروقی قرار دارد. در قسمت قدامی ناخن یک چین پوستی نرم به‌ نام چین ابتدایی به قسمت بالای ناخن چسبیده ‌است. چین‌های نرم طرفی ناخن هم در حاشیه اطراف ناخن هستند.
این چین‌ها، ساختمانی از جنس پوست دارند و لبه‌های طرفین ناخن را تشکیل می‌دهند. ناخن دارای لایه زایگری به نام ماتریکس (ریشه ناخن) است. این لایه عامل تولید مثل سلولی و رشد ناخن‌هاست و زیر پوست چین پشتی ناخن قرار دارد.
ناحیه سفیدی که در قسمت ابتدایی صفحه ناخن وجود دارد، ماهک یا لانولاست. این ناحیه در ناخن شست دست و پا مشخص‌تر است. ناخن از نوعی پروتئین به نام کراتین ساخته شده‌است که عامل سفتی آن است. این پروتئین در پوست و مو هم وجود دارد.
رشد ناخن در مردها تا سن ۱۹ سالگی بیشتر از خانم‌هاست و با افزایش سن این اختلاف کم‌کم کاهش پیدا می‌کند. رشد ناخن‌های دست در ماه در حدود ۹/۱-۴/۴ میلیمتر است که این مقدار به‌طور متوسط ۱/۰ میلیمتر در روز است. این در حالی است که انگشتان پا در حدود یک میلیمتر در ماه رشد می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد؛ فصول مختلف و بیماری‌های خفیف هم تاثیرات کمی روی رشد ناخن‌ها خواهند داشت. برخی از بیماری‌های شدید هم باعث ایجاد اختلالاتی در رشد ناخن‌ها می‌شوند.
● ناخن مصنوعی؟
کاشت ناخن یکی از پر طرفدارترین روش‌های زیبایی ناخن است که با گرم شدن هوا بازار آن هم گرم‌‌تر می‌شود. دربرخی از روش‌های کاشت ناخن‌های مصنوعی توسط وسیله‌ای دور حاشیه ناخن قرار می‌گیرند و محکم می‌شوند.
در این صورت صفحه ناخن کاملاً صاف شده و به اصطلاح حاشیه ناخن‌ها مانیکور می‌شوند و با موادی که حاوی فایبرگلاس است آن ناحیه را پر کرده و به اندازه دلخواه درمی‌آورند. از آنجا که ناخن‌ها دائما در حال رشد هستند بعد از مدت کوتاهی بین ناخن اصلی و ناخن مصنوعی فاصله‌ای ایجاد می‌شود که برای رفع آن باید به‌طور مرتب کاشت ناخن ترمیم شود.
ناخن‌های مصنوعی به دلیل اینکه روی ناخن طبیعی گذاشته می‌شوند توسط چسب‌های خاصی محکم می‌شوند. این ناخن‌ها دائماً باید تعویض شوند که همین امر می‌تواند باعث دردناک شدن ناخن‌ها شود.دکتر ناهید بهرامی، متخصص پوست و مو ضمن هشدار از عواقب کاشت ناخن می‌گوید: «آسیب به ناخن‌‌ها و نسوج اطراف آن و ابتلا به بیماری‌های قارچی در کنار احتمال تخریب ناخن‌ها از عوارض احتمالی کاشت ناخن است که گاهی بر حسب میزان تخریب ناخن درمان آن با دشواری همراه خواهد بود و گاهی درمان نسبی است».وی در ادامه می‌افزاید: «قارچ ناخن شایع‌ترین عارضه کاشت ناخن است که باعث ایجاد تورم، عفونت، التهاب و درد در ناحیه ناخن، زیر ناخن و اطراف نسوج آن می‌شود. گاهی این بیماری‌ها باعث تغییر رنگ و تغییر فرم ناخن‌ها می‌شوند».
● عوارض ناخن مصنوعی
در مورد ناخن‌های مصنوعی هم بعد از تمیز کردن سطح ناخن، این ناخن‌ها به اندازه ناخن اصلی بریده شده و سپس توسط چسب‌های مخصوصی چسبانده می‌شوند. این ناخن‌ها یا رنگی هستند و یا بعد از چسباندن توسط لاک‌های مختلفی به دلخواه رنگ می‌شوند.
ناخن‌های مصنوعی (ورقه‌های پلاستیکی) معمولاً سه، چهار روز بیشتر نباید باقی بمانند چون اولاً برخورد با مواد شوینده و مواد شیمیایی سبب جدا شدن آنها شده و ثانیاً تبخیر ترکیبات ناخن موجب جدا شدن آنها می‌شود که در صورت باقی ماندن صدماتی را برای ناخن‌ها به وجود می‌آورد.
یک متخصص پوست و مو در مورد ناخن‌های مصنوعی می‌گوید: «درماتیت (اگزمای تماسی) که به دلیل تحریک و آلرژی در پوست دور ناخن و در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود از مهم‌ترین عوارضی است که در اثر استفاده از این ناخن‌ها به وجود می‌آید. انیکولایزیس یا کندگی لبه آزاد ناخن از بستر هم یکی دیگر از عوارض کاشت ناخن است».
استفاده طولانی مدت از ناخن مصنوعی و کاشت آن باعث ناصافی، تغییر ناخن، خط خط شدن آن، شکنندگی و خرد شدن ناخن و در مواردی منجر به عوض شدن جهت و محور آن می‌شود. چسب‌هایی که برای استحکام ناخن‌های مصنوعی به کار می‌روند بعد از مدتی باعث عوارضی برای مصرف کنندگان می‌شود که از این عوارض می‌توان به خالی شدن ناخن‌های طبیعی، سوراخ شدن، چروکیده و شکننده و بد رنگ شدن آنها اشاره کرد که امکان باقی ماندن آن تا آخر عمر روی ناخن فرد وجود دارد. برای چسباندن ناخن از حلال‌های مختلفی استفاده می‌شود بنابراین به دلیل حل شدن لایه محافظ ناخن در ناخن مصنوعی، ناخن‌ها استحکام خود را از دست می‌دهند و حالت نرمی شکل پیدا می‌کنند و آسیب پذیرتر می‌شوند و میکروب‌ها خصوصاً عفونت‌های قارچی به راحتی وارد لایه زیرین ناخن می‌شود. همچنین برای ترمیم ناخن از مواد ضد قارچ استفاده می‌شود، که متأسفانه باعث سوزش پوست کنار ناخن می‌شود. براساس گزارشات به دست آمده افراد آرایشگری که کار کاشت ناخن را انجام می‌دهند به علت آزاد شدن سم سیانید و بخار ناشی از آن ممکن است دچار مسمومیت شوند.
● زیاد لاک نزنید
استفاده‌ بیش‌ از حد از لاک‌ ناخن‌ سلامت‌ ناخن‌ها را به‌ خطر می‌اندازد؛ و گاهی‌ شما را از رنگ‌ ناخن‌ها که‌ معیاری‌ برای‌ تشخیص‌ سلامتی‌ است،‌ غافل‌ می‌‌کند.
استفاده همیشگی از لاک هم خالی از ضرر نیست، دکتر بهرامی در این مورد می‌گوید: «گاهی استفاده دائم از لاک‌ها باعث تغییر رنگ ناخن‌ها می‌شود و گاهی هم این تغییر رنگ علامت یک بیماری داخلی است که لاک روی آن را می‌پوشاند و مانع از توجه ما به آن می‌شود».
وی یادآور می‌شود: «افزودن انواع ویتامینه‌ها و به کار بردن سایر فلزات و مواد در لاک‌ها باعث ایجاد آلرژی‌های مختلفی در افراد می‌شود. این در حالی است که اغلب مردم به سلامت ناخن‌های خود توجهی ندارند و گاهی برای پوشاندن بیماری ناخن خود که نازیبا شده‌است به استفاده از ناخن مصنوعی و کاشت آن رو می‌آورند که این امر باعث پیشرفت و حادتر شدن بیماری آنها می‌شود».
با تمام این معایب اگر اصرار دارید حتما از ناخن‌های مصنوعی استفاده کنید، حتما این ناخن‌ها را هر ۳ ماه یک بار بردارید و اجازه دهید ناخن‌های طبیعی شما استراحت کنند.
ضربه‌های ناشی از سوهان زدن بیش از حد ناخن در مانیکور و پدیکور نیز یکی از دلایل شکنندگی ناخن به شمار می‌روند. پدیکور و مانیکور بیش از حد و استفاده از سوهان ناخن برای تمیز کردن زیر ناخن‌ها باعث آسیب ناخن و ایجاد خطوط و لکه‌های سفید روی آن می‌شود.
تمیز کردن زیر ناخن با سوهان ناخن در دراز مدت همچنین ممکن است باعث جدا شدن ناخن از بستر زیرین خود شود که در این صورت به دلیل جریان هوا در زیر ناخن، ناخن تغییر رنگ می‌‌دهد و منجر به تخریب آن می‌‌شود.
استفاده زیاد از استون هم به عنوان ماده حل کننده لاک ناخن می‌‌تواند باعث تغییر رنگ ناخن و شکنندگی آن شود.
● چند توصیه
برای داشتن ناخن‌های سالم و زیبا باید به آنها توجه کرد و علاوه بر رعایت برنامه‌غذایی خوب و حاوی پروتئین و کلسیم نکات بهداشتی را به دقت در مورد آنها رعایت کرد. در اینجا چند نکته برای داشتن ناخن‌های سالم را یادآور می‌شویم؛
ناخن‌های خود را کوتاه نگهدارید چون ناخن‌های بلند بیشتر در معرض شکستگی هستند.
کوتیکول یا همان پوست‌های رویی اطراف و زیر ناخن مانع عفونت و صدمه دیدن ناخن‌ها می‌شوند، بنابراین توصیه می‌شود از گرفتن و صدمه زدن به آنها خودداری شود و هر روز با کرم و روغن اطراف ناخن‌ها را چرب کنید.
از شست‌وشوی زیاد با آب خودداری کنید چون شست‌وشوی زیاد با آب و قرار دادن مداوم دست در مجاورت آب ناخن‌ها را ضعیف و مستعد پوست پوست شدن می‌کند.
هرگز از ناخن به عنوان یک ابزار برای باز کردن در قوطی‌ها، محکم کردن در بطری‌های شیشه‌ای و... استفاده نکنید چون باعث شکستگی و ضعف آنها می‌شود.

شهرزاد عبدیه

منبع : روزنامه تهران امروز