چاقوی چند کاره!

خواسته یا ناخواسته همه ما در عصر فناوری اطلاعات باید از ارتباطات بهره‌مند شویم. یادم میاد اولین باری که یک موبایل را جلوی چشمهای خودم و درون دستانم دیدم با همان سیم‌کارت‌هایی که کاملا و بدون جدا شدن از بدنه کارت داخل موبایل گذاشته می‌شدند یعنی همان زمان‌هایی که موبایل‌ها همراه با سیم‌کارت بودند شاید بیش از ده سال از آن ماجرا نگذشته باشد آن موقع‌ها اگر کسی موبایل داشت انگار همه عالم را یکجا خریده بود. قبلا گمان عمومی این بود که فقط هرکسی پولدار هست از موبایل استفاده می‌کند اما الان گاهی اوقات مردم گمان می‌کنند اگر فلان شخص موبایل ندارد به خاطر این است که یا برای موبایلش منشی گرفت یا آن قدر پول دارد و مشغول شمردن آنهاست که فرصت سر خاراندن ندارد چه رسد به جواب دادن موبایل. بعضی‌ها معتقدند اولین خوبی موبایل در دسترس بودن آن است و برخی که همان بعضی را شامل می‌شوند معتقدند که اولین بدی موبایل در دسترس بودن آن است شاید هرکس برای خود دلیلی داشته باشد که از موبایل استفاده نکند اما خواهیم دانست که دلایل دیگری هم وجود دارد که ما از موبایل حداقل استفاده را داشته باشیم.
کم‌کم روزگار این طور رقم خورد که سیم‌کارت‌ها برای موبایل فروخته شدند. تازه آن موقع‌ها گوشی‌ها یا زغالی بودند یا گازوئیلی مثل امروز نفتی و گازی نشده‌ بودند. حافظه موبایل‌ها کم‌کم بالاتر رفت و موبایل‌ها با فناوری مادون قرمز یا «infrared» قادر به ارتباط از نوع نزدیک شدند. چند سال بعد با ورود ایرانسل به جمع اپراتورهای مخابراتی‌ و با ارزان شدن سیم‌کارت به واسطه تبلیغات وسیع و سیم‌کارت‌های اعتباری ایرانسل و همچنین تالیا هر آدم آسیب‌پذیری هم مجهز به یک دستگاه موبایل شد و تقریبا از همان زمان‌ها رسم ارزانتر بودن سیم‌کارت از گوشی مد شد.
رفته رفته هرکجا می‌نشستی انگار همه دور و بری‌ها موبایل‌دار شده بودند و یک دفعه بشر به این فکر فرو رفت که چه خوب است عیدها برای رفقا و فک و فامیل به جای عید دیدنی یک پیامک ناقابل نثار کرده و او را به خیر و جانش هم به سلامت. این طور بود که هرکس هر رفیقی و فامیلی که داشت یا نداشت در لیست ارسال پیامک خود اضافه کرد و با فشار دادن یک کلید کلی حال و احوال و روبوسی می‌کرد و از آن حوالی و حواشی بود که پیامک‌های تصویری هم بازار خودشان را پیدا کردند. گذشته از پیامک‌های تصویری سیل عظیمی از جک‌‌ها، جفنگ‌ها و چه بسا چرت و پرت‌ جات و از این قبیل به سمت گوشی‌ها سرازیر شد و راه خوبی هم بود که عده‌ای این وسط یک شنای حسابی کرده باشند و با شنا در آب گل‌‌آلود هم آشنا شوند که برخی هم اصطلاحا در فاضلاب‌های غیربهداشتی شنا کردند و آفت‌زده شدند. بگذریم از آمارهای نجومی از سیل فاضلاب‌های پیامکی. نمی‌دانم چطوری از راه‌اندازی سامانه اتصال به اینترنت یا (GPRS) و پیام چند رسانه‌ای (MMS) برایتان بگویم.
معلوم است به تیغ شخصی بودن موبایل و قابلیت دسترسی و جا به جایی آسان و استفاده از این خدمات در جای جای حوزه آنتن‌دهی و به تبع آن کاهش نظارت خانواده‌ها بر این مسئله، بحث به ناکجا آباد سیر خواهد کرد. بر کسی پوشیده نیست که در جهت نیل به ناکجا آباد و سرعت گرفتن در این مسیر، رایگان کردن این دو خوش‌خدمتی به خلق(MMS / GPRS) نقش غیرقابل انکاری داشته است. همین وسط‌ها یادم نیست حدودا کجا بود که فناوری بلوتوث با امکان ارسال سریع‌تر و ارتباط کامل‌بین دو گوشی همراه میسر شد و با اقبال و استقبال وسیعی روبرو گردید. عده‌ای هم کم‌کم با اعتیادی بودن این مسائل با تب شدید اعتیاد روبرو شدند. حداقل می‌توان قطع داشت که اینترنت )GPRS( با هدف سودآوری رایگان شد تا اعتیادآور شود ولی سامانه‌های پیامک و تماس با مادون قرمز و بلوتوث بدون هدف اعتیاد‌آور شدند.
تا انتها با ما همراه باشید تا فناوری‌ها هرکدام توضیح داده شود و ابتدا امکانات و بعد پیامدهای آن امکانات و ویژگی‌ها در قالبی طنز‌آمیز به محضر شریفتان ارائه شود.
● پیامک
SMS شاید بین ماها رسم این باشد که پیامک مثل سلام است و جواب دادن آن هم به تبع این شباهت و نگرش، واجب و لازم است . اما در اصل پیامک با هدف ارتباط متنی بین فردی و برای تعامل میان افراد اختراع و بنا شده است. این وسط عده‌ای شناگر ماهر (اعم از قورباغه، هشت‌پا، هشت دست، کورماهی، کرماهی،‌ خرماهی و ...) با زیر آبی رفتن به عمق این مسئله باعث ایجاد مشکلاتی شده‌اند که به آنها اشاره می‌شود.
و ابتدا ویژگی‌ها:
الف) قابلیت ارسال گروهی
ب) قابلیت ارسال ناشناس (برخی گوشی‌ها یا اپراتور‌ها این امکان را می‌دهند که شما با نام مستعار یا بدون نام پیامک ارسال کنید و البته این امکان کاربران برای اینترنت هم وجود دارد.)
▪ نتایج:
ـ استفاده برای شرکت‌های تبلیغاتی گروه‌های خبری، مسابقات، شایعه پراکنی‌ها، تخریب‌چی‌های شخصیت‌، مزاحمین اپراتوری خصوصی جهت اعلام اتمام مانده حساب و یا طرح‌های تشویقی و راه رفتن روی اعصاب.
ـ مزاحمت برای نوامیس و دوستان (به مقدار لازم)
ـ کلاهبرداری و کلاه‌گذاری بر سر بینوایان و در شیشه کردن خونشان
ـ از بین بردن وحدت ملی و مذهبی از طریق باگانگان و بیگانگان و نیز ارسال پیامک‌‌های کذب و دروغ
تهدیدهای جانی، مالی، ناموسی
ـ برهم زدن روابط دوستی، خانوادگی، فامیلی و ... از طریق اشخاص ثالث، رابع، خامس و ...
ـ به جیب زدن منافع کثیر توسط متولیان ناشناخته امور تبلیغات که اغلب آن طرف آب یا در وسط آب گل‌آلود مشغول آب‌تنی هستند.
ـ تهاجمات و شبیخون‌های ملی، مذهبی و فرهنگی در کشور توسط باندهای خلافکار و غلاف‌کار از شیطان‌پرست تا باگانگان و بیگانگان اعم از غربی و شرقی، جنوب غربی در پاره‌ای اوقات با مه رقیق صبحگاهی و غبار محلی
ـ سرقت اطلاعات خصوصی شامل عکس‌ها‌‌، گرافیک‌ها، ‌پیام‌های متنی، پیامک‌های تصویری، یادداشت‌ها، مخاطبان و یا سایر اطلاعات لازم برای هرگونه خرابکاری و دستکاری و پا کاری که دلتون بخواهد (اشتباه نشه که علاوه بر بلوتوث بالاخره این امکان برای پیامک‌ها هم به وجود آمد و کلیه عزیزان خلافکار و غلاف‌کار در جریان این خوش‌ خبری باشند.)
تا یادم نرفته این نکته رو بگم: همان طور که یک نکته علمی، اخلاقی، مذهبی و ... از شما منتقل شود و با نشر آن از شما به یادگار بماند برای شما باقیات الصالحات خواهد بود، ارسال یک پیام هم اگر مفید،‌علمی، اخلاقی، مذهبی و خلاصه صالح باشد (مثل حدیث، نکته اخلاقی، سخن علما، آیه قرآن، نکته بزرگان و یا حتی یک تجربه شخصی موفق) می‌تواند برای شما باقیات‌الصالحات باشد و بلکه یک سنت حسنه و صدقه جاریه از شما برجای بماند و در مقابل هم هست، یعنی اگر خدای نکرده دست شما دکمه ارسال یک پیام غیراخلاقی، غیرمذهبی،‌ توهین‌آمیز، غیرشرعی و یا عرفی را فشرد، قطع داشته باشید که اگر شخص دریافت کننده آن را برای شخص دیگری ارسال نماید این سنت سیئه‌ای از شما خواهد ماند و به قولی حتی اگر شما تولید کننده این پیام نباشید و تنها ناقل آن باشید یادتان نرود که سنت سیئه‌ای در کار است، باقیات السیئات برای شما نشود و رشته گناه و بدی را حتی‌الامکان قبل از اتصال قطع کنید.
به یاد داشته باشیم که دروغ حتی به شوخی هم دروغ است و البته با شوخی ترکیب شده و تشخیص قدری مشکل‌تر شده است. همین طور است در مورد گناهانی که از طریق این چاقوی دوکاره (موبایل) منتقل می‌شود که شناخت آنها به مراتب دشوار تر بوده و نیاز به تامل بیشتری دارد. از باب تذکر به برخی اشاره می‌کنیم: (غیبت، دروغ،‌ تهمت، اشاعه فحشا، سخن چینی، ریختن آبروی مومن، فحاشی، طعنه و زخم‌زبان، نیرنگ و فریب و هر آنچه که شما بتوانید به آن اضافه کنید)
ـ نکته: به دلیل اینکه در ارسال پیام با مخاطب رو در رو اصطلاحا(FACE TO FACE) نیستیم و شاید این یک مزیت خواهد بود تا برای انتقال بهتر پیام با فرصت و تامل بیشتری پیام خود را منتقل نماییم، روی آنها فکر کنیم و بعد ارسال کنیم. اما گاهی از اوقات حواسمان تنها به جواب دادن و به اصطلاح (Reply) پیام است و مخاطب را فراموش می‌کنیم یا حتی همان ارسال را هم فراموش می‌کنیم و این فراموشی را هنگامی در می‌یابیم که پیام برای شخصی ارسال شده و پیام دریافت شخص ثالث یا اصطلاحا )Deliver( شدن آن به گوشی ما می‌رسد یا گاهی جواب تذکر دهنده و یا بعضا تند و حاوی انزجار و عصبانیت شخص دریافت کننده را بعد از دقایقی پیرو پیام نسنجیده خود دریافت می‌کنیم.
پس بنابراین حواسمان باید خیلی جمع باشد که پیامی از دست ما فرار نکند و تمامی پیام‌ها را با تعقل و تامل ارسال کنیم و از روی احساسات بلکه از روی برداشت‌های آنی و نسنجیده ارسال نکنیم.
از دیگر مضرات یا عواقب پیامک می‌توان به کاهش روابط عاطفی و چهره به چهره(face to face) یا حداقل کلامی و میان فردی اشاره کرد، گرچه نفس تماس تلفنی خود به تنهایی کاهش این روابط را در پی خواهد داشت.
● بلوتوث:
از مزایای بلوتوث می‌توان به برد یا مسافت کوتاه اتصال آن اشاره کرد و لذا مضرات دریافت و ارسال از راه دور و از خارج مرزهای آبی و خاکی و هوایی را نخواهد داشت. اما به دلیل ارسال سریع‌تر اطلاعات از طریق آن و نیز تنوع پیام‌ها و محتواها و در دسترس بودن آن در مقایسه با سایر رقیبان اینفرارد و پیام متنی طرفداران و علاقه‌مندان خاص و بلکه بیشتری را به خود اختصاص داده است. بدیهی است گوشی‌های زغالی و از رده خارج خیال ما را از این بابت راحت می‌کنند و جای هیچ نگرانی برای آنها متصور نیست.
▪ قابلیت‌ها:
ـ قابلیت‌ تغییر نام و نشان و رنگ (بوقلمون‌وار)
ـ قابلیت ارسال با سرعت بیشتر در مقایسه با اینفرارد و پیامک مثلا برای ارسال ۲۰۰۰ خط از طریق
پیامک: حدودا ۳ سال از طریق اینفرارد: حدودا ۳ ساعت از طریق ـ بلوتوث: حدودا ۳ سوت یا کمتر، زمان لازم است.
ـ تنوع پیام اعم از آهنگ، فیلم،‌ عکس و بازی
● فناوری GPRS وMMS
این دو فناوری چون با سامانه اینترنت همراه هستند قطعا هرچه در مورد آن گفته شود یا معطوف‌ به مضرات اینترنت خواهد بود یا اینکه بعدا موجب فتح باب شده و بدآموزی دارد که به همین اندازه بسنده می‌کنیم. (و بلکه طرح در مباحث جداگانه‌ای را می‌طلبد)
۴Gprs ) یا سیستم موقعیت‌یاب جغرافیایی که به نظر می‌رسد هر آنچه گفته شود چندان مضرت به شمار نمی‌آید همین قدر که امکان یافتن موقعیت تلفن همراه در هر زمان و مکانی حتی بدون اجازه شما امکان دارد و نیز امکان جاسوسی هم از این طریق بعید به نظر نمی‌رسد.
● مکالمات تلفنی
از د ایره بحث ما تقریبا خارج است. اما به دلیل اینکه عده‌‌ای به دلیل اشعه‌های مضر و مختل کننده اعصاب و روان دچار سرطان و حتی فوت شده‌اند (احتمالا زیادی توی گوشی فوت کرده‌‌اند و بر اثر آن فوت کرده‌‌اند) بهتر آن است که کمتر با تلفن همراه تماس تلفنی برقرار شود و بیشتر از تلفن ثابت در این مورد استفاده شود.
● سیم‌کارت
امکان کپی‌برداری از سیم‌کارت و تخلیه شماره‌های تماس و پیام‌ها و همچنین امکان جاسوسی، مادامی که شما موبایل را خاموش نکرده‌اید یا حتی باتری را از آن جدا ننموده‌اید. نکته قابل توجه دیگر این است که اپراتورهایی که سیم کارت را بدون سند ارائه می‌کنند مورد علاقه شدید کلاهبرداران و متواریان هستند و این اخطار جدی و مهمی برای آنها به شمار می‌آ‌ید. نکته سیم‌کارت‌های سوخته را دور نریزید (روی سیم‌کارت‌های سوخته می‌توانید پیام و شماره تلفن ذخیره کنید حتی گوشی‌های زغالی و دودی را می‌توانید با آنها راه‌اندازی کنید.)
بنده حقیر در پایان از تمامی کسانی که به نحوی این مقاله را می‌خوانند تقاضا د ارم این چند کلام حرف از ته دل را به دوستان، اقوام، خانواده و خودشان تذکر بدهند شاید این مطالب تنها چکیده‌‌ای از واقعیت باشد حتما شما هم درحین خواندن این مقاله مطالب جدید یا قضایایی را در این موارد به خاطر آورده باشید که برای خود یا اطرافیان‌تان اتفاق افتاده باشد. لذا بحث کاملا جدی بود و مشکل واقعا بزرگ و امیدوارم خداوند عواقب ما را ختم به خیر بگرداند و از آفات و بلیات زمانه در امان بدارد الهی لا تکلنا الی انفسنها طرفه عین اجراً، خدایا ما را لحظه‌ای حتی به اندازه یک چشم به همزدن به خودمان وامگذار.

علی دهقان منشاوی

منبع : روزنامه رسالت