خطرات محل کار با کامپیوتر

این دفعه که سر کار حوصله تان از علافی سر رفت، یک نگاه دقیق به میز کامپیوترتان و صفحة مانیتورش بیندازید. یا کپه کاغذهای پیش رویتان را کمی بگردید. فنجان قهوه یا چای نیم خوردة کنار دستتان و تلفن آن طرف میز هم می تواند سوژه خوبی برای ارضای حس کنجکاوی شما باشد. لابد پیش خودتان می گویید این مکان های بیخود و بی مصرف را چرا به تان پیشنهاد می کنیم؟
اما باور کنید قضیه به این سادگی هم نیست. اتاق کار ظاهرا مرده و ساکن شما سرشار از زندگی است! از کرم های ریزی که زیر بارش پوست های مرده بدنتان جشن گرفته اند تا سوسک هایی که باقی ماندة ناهارتان را تمیز می کنند! و البته این حضور چندش ناک شان، نتایجی بس ناخوشایندتر به همراه دارد.
● یک گوشه پاک و خلوت؟
به گفتة یان بورجس، پژوهشگر مرکز تحقیقات حشرات ریوستون انگلیس، تکه های بدن حشرات و فضولاتشان، به شدت حساسیت زا است. او می گوید: عده زیادی از مردم، از ناراحتی های پوستی ای رنج می برند که به واسطة حشرات به وجود آمده است.
خب حالا متهم ردیف اول کجاست؟ بگذارید اول یک نگاهی به زیر پایمان بیندازیم تا آنترنوس فلاویپ را ببینیم؛ آقا یا خانم سوسک موکت، که معنی اسمش می شود خرس پشمالو. این موجود، چیزی حدود ۵/۳میلی متر طول دارد و در بین صدها تکة ریز پشمی پیچیده شده است. گرچه این خود سوسک موکت است که بلای جان قالی ها و فرش ها می شود، اما شفیرة کوچکش هم ابدا بی خطر نیست و سلامت شما را تهدید می کند. شفیره های آنترنوس فلاویپ در پاییز سر از تخم هایشان ـ که قبلا به طرز ماهرانه ای در هزارتوی فرش ها و قالی ها جاسازی شده بودند ـ در می آورند و راه به سوی دیوارها می کشند. ضمن انجام این کار، تکه تکه های پشم بدن این شفیره های خپل کوچولو از بدنشان جدا می شود و در هوا معلق می ماند و باعث به خارش افتادن بدن کسانی می شود که به آن حساسیت دارند.
از کف پایتان که کمی بالاتر بیایید، به صندلی ای می رسید که رویش نشسته اید. یک محیط نسبتا گرم و مرطوب که ساس ها و عنکبوت های ریز در آن، همزیستی نه چندان مسالمت آمیزشان را با شما پی می گیرند. این موجوداتِ نهایتا نیم میلی متری، از پوست های مردة بدن شما تغذیه می کنند و با وجودی که گازتان نمی گیرند و مستقیما خطری محسوب نمی شوند، اما فضولاتشان مملو از مواد حساسیت زای قوی است که یک راست به ریة شما می رود. امروزه ثابت شده که یکی از عوامل مهم بروز ناراحتی های تنفسی (آسم) همین آلودگی های ناشی از این موجودات ریز است.
نتایج تحقیقی که در سال ۹۳ در واتفورد انگلستان به سرپرستی گری راو (پژوهشگر کیفیت هوای خانگی) انجام شد، نشان می دهد که صندلی های اداری عموما توسط جانوران ریز آلاینده، به عنوان محل زندگی مورد استفاده قرار می گیرند. مطابق این تحقیق، زمانی که شما روی صندلی تان می نشینید، تلی از فضولات این جانوران به هوای اتاق پرتاب می شود.
و خود میز کارتان چطور؟ گرچه ممکن است شما به طور منظم به گردگیری و نظافت آن مشغول باشید، اما باز هم این اقدام جلوی هجوم حشرات آلوده را نمی گیرد. دیو مک لناچن مدیر فنی مرکز بهداشت رنتوکیل، به همة وسواسی هایی که خیال می کنند میز کارشان معبد تمیزی و پاکیزگی است، هشدار می دهد: ما از یک ادارة بی نهایت تمیز بازدید کردیم و مگس های کوچولویی را دیدیم که لابه لای کلیدهای کیبورد کله معلق می زدند! تازه این مگس ها در شکاف های گرم و نرم بین کلیدها تخم گذاری هم می کنند! نوزادان هم ظرف کمتر از سه چهار روز به دنیا می آیند! چه شود!
می بینید در چه دنیای کثیفی زندگی می کنیم؟ نه؟ قبول ندارید؟ پس اگر با وجود نتایج این همه تحقیق و پژوهش و حرف این چند تا آدم کاردرست، هنوز قانع نشده اید و فکر می کنید این حرف ها همه اش سوسول بازی است، این کاری را که می گوییم بکنید: کیبوردتان را برگردانید و چند بار خوب و حسابی تکانش دهید. چه می بینید؟ تکه های پوست و مو، خرده های نان، شکر و شاید حتی بدتر! یک غذای عالی برای مگس ها، ساس ها، کنه ها و کرم های ریز. حالتان چطور است؟
تازه جز این ها چیزهای دیگری هم هستند. یکی شان همین سوسک های سیاه و بزرگ و چندش ناک حمام. از همان ها که گرگور سامسای مسخ کافکا به شان بدل شده بود! این سوسک ها گرچه چندان حساسیت زا نیستند، اما ترشحات، فضولات و جسدهایشان کلکسیونی از عوامل بیماری زا به حساب می آید.
نگران شدید؟ اوضاع از این هم بدتراست! هنوز ذکری از باکتری ها به میان نیاورده ایم! موجوداتی که هر چقدر ریزتر باشند، خطرناک ترند!
چارلز جربا استاد میکروبیولوژی دانشگاه آریزونا اظهار نظر تکان دهنده ای دارد. او می گوید تعداد باکتری های روی میز کار هر فرد ۴۰۰ برابر تعداد باکتری های روی (گلاب به رویتان!) سنگ توالت است. (ببخشید دیگر! طرف استاد بوده که این را گفته!) او نتیجه گرفته که ادارات از آب ریزگاه های عمومی هم آلوده ترند! او در مورد یکی از تحقیقات اخیرش می گوید: آن چه را که من روی بعضی میزها دیدم، هیچ کدامتان باور نمی کنید! در انتهای هر روز کاری، یک دستکش پر از میکروب از روی میز جمع می کردیم!
● این اطراف چقدر کثیف است؟
پژوهش آخر جربا، آلوده ترین مکان های هر اداره را مشخص می کند. تیم تحقیقاتی او، به جمع آوری آلودگی ها از ادارات، خوابگاه ها و اتاق های جلسات مشابه در پنج شهر ایالات متحده پرداختند: آتلانتا، شیکاگو، نیویورک، سان فرانسیسکو و آریزونا. با وجود تفاوت موقعیت جغرافیایی نمونه های گردآوری شده، نتایج تقریبا مشابه بود.
بیشترین انباشت باکتری ها، روی دستگاه های تلفن دیده شد. تجربة شخصی مک لناچن هم به نوعی این مسأله را تأیید می کند: اخیرا که برای انجام کاری به منچستر رفته بودیم، شخصی را دیدیم که از پنج ماه پیش به خاطر عفونت گوش بیکار بود. پزشک این شخص اعتقاد داشت عفونت از طریق تلفن به گوش او منتقل شده است. بعد از تلفن، کلیدهای روشن و خاموش چراغ و ماوس های کامپیوتر در رتبه های بعدی آلودگی قرار گرفتند. در اتاق های جلسات نیز صندلی های راحتی به عنوان آلوده ترین چیزها شناخته شدند. البته دستگاه کنترل از راه دور پروژکتورها از لحاظ انباشت باکتری در رتبة اول قرار داشت!
با این حال، این آلودگی ها به خودی خود تهدید چندان جدی ای به حساب نمی آیند. مسأله وقتی مهم می شود که بدانیم شما بدون این که بخواهید، این قابلیت را دارید که این باکتری ها و ویروس ها را به تمام اداره منتقل کنید و نهایتا منجر به بیماری چند کارمند شوید! شاید همین نگرانی ها باعث شده که روی میز کار جربا، یک اسپری الکل به همراه کلی مادة ضدعفونی دیگر جلب نظر کند!
اما میزهای کار آلوده بدون حضور فنجان نیم خوردة قهوه کامل نمی شوند. جربا می گوید: قهوه، یک لایة بیولوژیکی کامل است و محیط ایده آلی برای پرورش باکتری ها حساب می شود. مطالعات او نشان می دهد که در فنجان های نیم خوردة قهوه، بین پنج هزار تا سیصدهزار باکتری وجود دارد. ۴۱ درصد فنجان هایی که در آشپزخانه های عمومی ادارات استفاده می شوند، آلوده به فضولات زیان آور هستند و حداکثر یک پنجم آن ها هم باکتری ای.کلی دارند که یک منبع بالقوة مسمومیت غذایی محسوب می شود. شست وشوی این فنجان ها با ماشین های ظرفشویی آلوده نیز به پخش و انتشار آن ها کمک می کند. همین ها باعث شده که خود جربا در محل کارش از فنجان های یک بار مصرف استفاده کند.
اما از فنجان های نیم خورده، فقط به خاطر باکتری ها نباید ترسید. لایه های بسیار نازک خزه در بعضی از این فنجان ها، به قدری ضخامت دارند که می توانند به محل زندگی و نمو هاگ های هوایی شوند. (منظور، دانه های قارچی است که از طریق هوا منتشر می شود.) این هاگ ها، برای افراد مبتلا به آسم، مشکلاتی را ایجاد می کنند.
پیتر تورن، استاد سم شناسی دانشگاه آیوا اعتقاد دارد رطوبت و کپک گل ها و گیاهان، به خصوص آن هایی که در گلدان های حصیری نگهداری می شوند، محل بسیار مناسبی برای تولید و انتشار هاگ های هوایی است. او با این حرفش در واقع به کسانی که فکر می کنند نگهداری گل و گیاه روی میز کارشان، به طراوت و شادابی محیط زیست کمک می کند، هشدار می دهد.
در کنار همة این ها، از پوشال های کولرهای آبی نیز نباید غافل شد. چرا که یک فضای مناسب برای رشد و نمو باکتری ها را در اختیارشان قرار می دهد.
شاید نتایج آخرین تحقیق تورن در مورد آلودگی های خانگی برای شما باورکردنی نباشد! او و تیمش، در تمام ۲۵۰۰ نمونه ای که از تخت ها، مبل ها و کف ۸۳۱ خانة ایالات متحده جمع آوری شده بود، اندوتوکسین باکتریال دیدند. ماده ای که بر اثر تجزیه یا تخریب دیوارة سلولی باکتری در هوا پراکنده می شود و در بروز بیماری آسم کاملا مؤثر است. تورن در پایان تحقیقش گفت که فکر نمی کند نتایج این مطالعه در ادارات هم تفاوت چندانی با نتیجة فعلی بکند.
● واقعا این قدر قضیه جدی است؟
اما اگر فکر می کنید که معنای همة این حرف ها و مطالعات و پژوهش ها این است که فقط باید در خانه بمانید یا نهایتا در محیط های به شدت استریلیزه شده باشید، بد نیست که نگاهی به کتاب آنتونی هیلتون بیندازید. (چون می دانیم کتابش را ندارید، خودمان به تان می گوییم!)
هیلتون، میکروبیولوژیست دانشگاه آستون در بیرمنگام است و اهمیت زیادی به این نمی دهد که روی میز کارش اسپری الکل یا یک دوجین مادة ضدعفونی بگذارد! او با حرف های جربا موافق نیست و هیچ وقت هم در فنجان یک بار مصرف قهوه نمی نوشد! چرا که معتقد است دهان انسان کلی میکروارگانیسم دارد. مردم هر روز باهمدیگر روبوسی می کنند و اصلا هم به این خاطر نمی میرند. ما میلیون ها سال در کنار میکروب ها با شادی و خوشی زندگی کرده ایم. وقتی خیلی هاشان برای ما هیچ ضرری ندارند، چرا باید برای کشتن شان این قدر مصر باشیم؟ او می گوید اگر این ها واقعا یک مشکل باشند، چرا همة کارمندان ادارات آسم ندارند یا از عفونت های باکتریال رنج نمی برند؟ البته هیلتون برای حرف هایش دلیل هم دارد و همین طور الکی حکم صادر نمی کند.
او تحقیقی بر روی باکتری های موجود در کیبورد ها انجام داده تا ببیند در بین آن ها اینتروباکتریاس پیدا می شود یا نه، تا اگر جوابش مثبت بود، به حقیقت وجود فضولات آلایندة مضر در آن ها گردن نهد. آن ها گرد و غبار اطراف هر کلید (از A تا Z) را جمع آوری کردند و همان طور که انتظار می رفت، دیدند که تعداد باکتری های اطراف کلید پرکاربردA بیشتر از باکتری های اطراف کلید کم کاربرد Z است. (۱۵۰ سلول در مقابل ۳۰ سلول) گرچه بیشتر این باکتری ها می توانستند باعث به وجود آمدن جوش های پوستی شوند، اما فقط ۳ درصد باکتری های اطراف کلید A به اینتروباکتریاس آلوده بودند! درجة این آلودگی و خطری که به واسطة آن سلامت شما را تهدید می کند، با زمانی که انگشت شست خود را می مکید، هیچ فرقی ندارد!
هم اکنون جربا در حال انجام پژوهشی است دربارة این که میزان آلودگی در چه ادارات و شرکت هایی بیشتر است.
● برای آراستن محیط کارمان، چه باید بکنیم؟
وقتی یکی به شدت راجع به آلودگی ها هشدار می دهد و می ترساندمان و دیگری می گوید جای نگرانی نیست، حرف کدام را باید جدی بگیریم؟ بیایید توصیة خود هیلتون را که اهل بی خیالی است، بخوانیم: فرض نکنید بقیه به اندازة شما به بهداشت اهمیت می دهند؛ به خصوص اگر از وسایل مشترک استفاده می کنید. تصور کنید که همة دور و بری هایتان آدم های کثیفی هستند. فارغ از این که چه کاری انجام داده اید، حتما قبل از غذا خوردن دست هایتان را بشویید.
پیتر تورن هم در عین حال که ما را از غذا خوردن در پای میز کار بر حذر می دارد، برای بهبود شرایط فعلی از شرکت ها و ادارات می خواهد که برای نظافت و پاکیزگی، خست به خرج ندهند و پول خرج کنند. البته خودش هم موافق است که حرف زدن دربارة این توصیه ها، به مراتب آسان تر از عمل کردن به شان است. وقتی آخر هفته ها میز کار یک بیولوژیست (با وسواس بسیار در همراه داشتن اسپری الکل و مواد ضدعفونی و فنجان های یک بار مصرف) به اعتراف خودش تبدیل به یک فاجعه می شود، دیگر از بقیه چه انتظاری دارید؟

منبع : شبکه اطلاع رسانی اندیمشک