چه عواملی در افزایش سرعت کامپیوتر – رایانه ما موثر خواهد بود ؟

در بسیاری از تبلیغ‌ها، بر روی سرعت پردازنده‌ی یک کامپیوتر تأکید می‌شود. چنین آگهی‌هایی مانند تبلیغ ‌یک ماشین است که کاملاً بر روی موتور ماشین تأکید کرده و به سرعت آن می‌پردازند و درباره‌ی عملکرد سایر قسمت‌های آن اطلاعات زیادی ارائه نمی‌دهند. همانطور که عملکرد کلی یک ماشین دربرگیرنده‌ی عملکرد تمام اجزای سازنده‌ی آن مانند جعبه دنده، وزن، آیرودینامیک بودن، قدرت و غیره است؛ سرعت یک PC نیز به فن‌آوری‌های گوناگونی بستگی دارد که بسیاری از مردم به آنها توجه نمی‌کنند.
البته سرعت پردازشگر بسیار مهم است اما نباید این بخش از کامپیوتر سایر مشخصات و اجزای آن را تحت شعاع قرار دهد، خصوصاً وقتی که کامپیوتر خودتان را با کامپیوتر کس دیگری مقایسه می‌کنید. برای مثال شاید به تازگی کامپیوتری با پردازشگر Mhz۹۳۳ خریده باشید؛ اما با وجود جدید بودن کامپیوترتان، سرعت اجرای بازی‌ها در آن در مقایسه با سرعت اجرای برنامه‌ها در کامپیوتر دوستتان با پردازشگر Mhz۵۰۰ ، کم است.
در اینجا به برخی از نقص‌های ممکن در اجزای PC که می‌توانند بر سرعت آن تأثیر بگذارند، اشاره می‌کنیم. پس از مطالعه‌ی این مطالب درخواهید یافت که برای داشتن یک PC با سرعت بالا لزومی ندارد که پردازشگر آن آخرین مدل موجود باشد. اگر احساس می‌کنید که PC سرعت لازم را ندارد، می‌توانید تنها با ارتقاء برخی از اجزای آن؛ سرعتش را افزایش دهید. البته در بسیاری موارد این کار با مشکلات زیادی همراه است. قبل از استفاده از نسخه‌های سریع‌تر یک جزء کامپیوتری بایست بدانید که چه نوع اجزا و فن‌آوری‌هایی با یکدیگر بهتر کار می‌کنند و ارتقاء چه اجزایی آسان و چه اجزایی سخت است.
● پردازشگر مرکزی کامپیوتر CPU
CPU قلب هر کامپیوتری محسوب می‌شود و در سرعت یک PC نقش به سزایی دارد. البته هنگام تهیه‌ی PC نیز، اولین جزیی است که مشتاقان سرعت به آن توجه می‌کنند. افرادی که از برنامه‌های بازی استفاده می‌کنند، بیش از دیگران به کارت تصویر و کارت‌های صوتی علاقه‌نشان می‌دهند چرا که این کارت‌ها می‌توانند عمل پردازش صدا و گرافیک پیشرفته را انجام داده و در آن صورت CPU می‌تواند به اجرای موتور اصلی بازی‌و کنترل موارد هوشمندانه و فکری آن بپردازد.
یک پردازشگر استاندارد Mhz۵۰۰ می‌تواند ۵۰۰ میلیون دور در ثانیه بگردد، در حالی که سرعت CPU های جدید یک گیگاهرتزی به یک بیلیون دور در ثانیه می‌رسد.
گرچه تعداد دور در ثانیه یکی از جنبه‌های عملکردی CPU به شمار می‌رود اما شما می‌بایست پهنا و سرعت‌گذرگاه، مقدار حافظه‌ی پنهانی مورد استفاده و معماری کلی پردازنده‌اتان را نیز، در نظر بگیرید.
پردازشگر اطلاعاتی را که به دفعات برای دستیابی از آنها استفاده می‌شود در مکانی از حافظه‌ی پنهانی که بر روی CPU و یا در جایی بسیار نزدیک به آن قرار دارد، می‌گذارد. هنگام انتخاب CPU به سرعتِ حافظه‌ی پنهانی آن دقت کنید. حافظه‌های پنهانی که سرعتشان با سرعت CPU یکسان است، بسیار کارآمدتر از حافظه‌هایی هستند که سرعت آنها نصف سرعت CPU است. همچنین حافظه‌های پنهانی که بر روی CPU قرار دارند- که به آنها حافظه‌ی پنهانی On-die گفته می‌شود- سریع‌تر از حافظه‌های پنهانی خارجی عمل می‌کنند. بنابراین یک CPU ایده‌آل دارای حافظه پنهانی‌ای است که بر روی خودش قرار گرفته و سرعتش با سرعت خود CPU برابر باشد. فرمان‌های خاصی وجود دارند که باعث افزایش عملکرد CPU می‌شوند. از جمله‌ی این فرمان‌ها می‌توان به مجموعه دستوراتMMX شرکت اینتل اشاره کرد. وقتی از نرم‌افزاری استفاده کنید که با دستورات جدیدMMX سازگار هستند، پردازشگر MMXبه راحتی دستورات قدیمی را کنار می‌گذارد و از دستورات جدید استفاده می‌کند.
همچنین شما می‌توانید CPUخود را ارتقاء دهید اما معمولاً این کار ارزش سرمایه‌گذاری ندارد. چون CPUها خیلی گران هستند. خصوصاً وقتی که به تنهایی خریداری شوند و حتی گاهی می‌توانید با پولی که برای خرید یک CPU جدید صرف می‌کنید، یک کامپیوتر کامل تهیه نمایید (جدیدترینCPU ها حدود ۱۰۰۰ دلار قیمت دارند). به هنگام تعویض پردازشگر قدیمی با پردازشگر جدید، می‌بایست درباره‌ی عوامل متغیری مانند سرعت، رابط‌ها، ولتاژ و دیگر عوامل تحقیق کنید و از میزان پشتیبانی برد اصلی‌اتان اطلاع داشته باشید.
CPUها در آینده‌ای نزدیک دچار تغییرات چشمگیری خواهند شد. شرکت‌هایIntel و AMD در نظر دارند نسل جدیدی از پردازنده‌ها را که دارای معماری داخلی جدید و سایر ویژگی‌های پیشرفته هستند، وارد بازار نمایند و به همین دلیل پردازشگری بنام Thunderbird که شرکت AMD قصد دارد ارایه دهد با این که از نظر سرعت با پردازشگر دیگر این شرکت یعنی Athlon یکسان است (سرعت این پردازشگر GHZ۱ می‌باشد) اما به علت داشتن ویژگی‌های پیشرفته‌تر، سریع‌تر عمل می‌کند.
● گذرگاه‌ها – پورت port
PCهای معمولی دارای گذرگاه‌های بسیاری هستند، از گذرگاه کارت تصویر گرفته تا گذرگاه مربوط به شیار کارت‌های گسترده. این گذرگاه‌ها مجرایی برای اتصالات داخلی به شمار رفته و می‌توانند به طور جدی بر عملکرد PC مؤثر باشند. گذرگاه اصلی System Bus (گذرگاه سیستم) یا FSB نامیده می‌شود. درحقیقت این گذرگاه حافظه‌ی PC را به CPUوصل می‌کند. هرچه گذرگاه‌های سیستم بهتر باشند به همان نسبت افزایش سرعت بیشتری خواهیم داشت. یکی از ویژگی‌هایی که گذرگاه‌ها بر اساس آن با هم مقایسه می‌شوندBand Width (پهنای باند) است. عدد پهنای باند بر حسب مگابایت در ثانیه (MBPS) بیان می‌شود.
▪ سرعت گذرگاه
سرعت گذرگاه که برحسب مگاهرتز(Mhz) بیان می‌شود، از جمله ویژگی‌هایی است که در ارتباط با گذرگاه سیستم با آن مواجه می‌شوید. پنتیوم‌های قدیمی‌تر از گذرگاه سیستمی استفاده می‌کنند که سرعت آن Mhz۶۶ می‌باشد. اما سیستم‌های جدیدتر از گذرگاه MHz ۱۰۰ و یا Mhz۱۳۳ استفاده می‌کنند و البته بزودی گذرگاه‌هایی باسرعت‌های بیشتر نیز وارد بازار خواهند شد. بعضی از گذرگاه‌ها مانند گذرگاه تصویری AGP می‌توانند دو یا چهار دستور را در هر ثانیه بفرستند که همین امر موجب می‌شود، سرعت اجرای یک برنامه‌ی کاربردی به هنگام استفاده از این فن‌آوری دو یا چهار برابر شود.
▪ پهنای گذرگاه
پهنای گذرگاه تعداد بیتی است که یک گذرگاه در هر ثانیه می‌تواند آدرس‌دهی کند. در یک مقایسه می‌‌توان به این نتیجه رسید که افزایش پهنای گذرگاه مانند افزودن خطوط بیشتر به یک آزاد راه است و افزایش سرعت گذرگاه مانند افزایش سرعت مجاز در یک آزاد راه می‌باشد. همان‌طور که در یک آزاد راه امکان دارد از تمام خطوط استفاده نشود و یا ماشین‌ها با‌آخرین سرعت مجاز حرکت نکنند، در یک سیستم هم همواره از تمام پهنای گذرگاه و یا نهایت سرعت گذرگاه استفاده نمی‌شود، ولی وجود پهنای گذرگاه بیشتر و سرعت بالاتر موجب می‌شود وقتی میزان استفاده از گذرگاه افزایش می‌یابد، ترافیک داده‌ای پدید نیاید. برای مثال اگر شما از گذرگاه ۶۴ بیتی استفاده می‌کنید این بدان معنا نیست که CPU اتان نیز ۶۴ بیتی باشد (اکثر PCها از CPU های ۳۲ بیتی استفاده می‌کنند).
برای محاسبه‌ی پهنای باند یک گذرگاه ابتدا پهنای گذرگاه (Bus Width) را بر هشت تقسیم کرده، سپس در عدد سرعت گذرگاه ضرب نمایید. حاصل تقریباً پهنای باند گذرگاه را بر حسب MBPS نشان می‌دهد. برای مثال اگر شما از یک گذرگاه ۶۴بیتی استفاده می‌کنید که سرعت اجرای‌آن Mhz ۱۳۳ است، در آن صورت پهنای باندی حدودMBPS۱۰۶۴ خواهید داشت. با توجه به مطالب بالا متوجه می‌شوید که پهنای باند به پهنای گذرگاه و سرعت آن بستگی دارد. برای مثال در دو سیستم که دارای گذرگاه یکسانی هستند اما سرعتشان متفاوت است، پهنای باند سیستمی بیشتر است که سرعتش بیشتر باشد.
برای افزایش سرعت گذرگاه‌های سیستم لازم است برد اصلی جدیدی را نصب کنید و پس از نصب یک برد جدید، لازم است که اجزای دیگر آن را ارتقاء دهید که البته در چنین مواردی به نظر می‌رسد تهیه‌ی یک کامپیوتر جدید با صرفه‌تر باشد.
● حافظه رام RAM
RAM یکی از اجزایی است که با هزینه‌ای نه چندان زیاد می‌توان آن را ارتقاء داد و به این ترتیب به طور چشمگیری عملکرد سیستم را بهبود بخشید. معروف‌ترین نوع حافظه‌ای که امروزه در PCها استفاده می‌شودSDRAM نام دارد. این حافظه با دو سرعت متفاوت و در دو مدل PC۱۰۰ و PC۱۳۳ در بازار موجود است. نوع SDRAM PC۱۰۰دارای سرعت Mhz ۱۰۰ بوده و سرعت نوع SDRAM PC۱۰۰ برابر با Mhz۱۳۳ می‌باشد. هر دوی این RAMها دارای گذرگاه‌های ۶۴ بیتی هستند. به این ترتیب پهنای باند در RAMهای PC۱۰۰ حدوداً MBPS۸۰۰ و در RAMهایPC۱۳۳ حدود MBPS۱۰۶۴ می‌باشد.
البته با افزایش پهنای گذرگاه می‌توان پهنای باند RAM را افزایش داد، اما معمولاً مشکلی که کاربران در ارتباط با RAM دارند کمبود این حافظه است. در نظر گرفتن یک RAM با ظرفیت ۶۴ مگابایت، کمترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. اما اگر بتوانید یک RAM با ظرفیت ۱۲۸ مگابایت نصب کنید، خواهید دید که چقدر PC شما سریع‌تر و راحت‌تر عمل می‌کند.
دو فن‌آوری حافظه‌ای RDRAM و DDR SDRAM با یکدیگر در رقابتند تا نسبت به دیگری برتری یابند. RDRAM دارای سرعتی بین Mhz۴۰۰ تا Mhz۸۰۰ بوده و گذرگاه آن ۱۶ بیتی می‌باشد.
به این ترتیب وقتی سرعت آن Mhz۸۰۰ باشد، پهنای باندش MBPS۱۶۰۰ خواهد بود. پس می‌بینید که این نوع RAM با وجود سرعت بالایی که دارد، پهنای باندش با پهنای باند SDRAM PC۱۳۳ چندان تفاوتی نمی‌کند. پس هیچ‌گاه نباید فقط به سرعت RAM توجه داشت، بلکه پهنای گذرگاه آن نیز مهم است. البته امکان دارد پهنای گذرگاه RDRAM افزایش یابد که همین امر باعث افزایش پهنای باند این نوع حافظه خواهد شد.
یکی دیگر از حافظه‌های خیلی سریع DDR SDRAM است که از نظر سرعت ۲ برابر SDRAM می‌باشد. این نوع حافظه، نسخه‌ی ارتقاء یافته‌ی SDRAM است که قادر است در یک زمان معین دو برابر اطلاعاتی را که حافظه‌یSDRAM در همان زمان منتقل می‌نماید ارسال کند. به این ترتیب سرعت درگاه نیز دو برابر می‌شود. تراشه‌های DDR-SDRAM در نهایت دارای سرعتی معادل MHz۲۰۰ و یا MHz۲۶۶ بوده و با توجه به این که گذرگاه این نوع حافظه‌ها ۶۴ بیتی است پهنای باندی معادل MBPS۱۶۰۰ و MBPS۲۱۲۸ را ارایه می‌دهند.
هنگامی که RAMتان را ارتقاء می‌دهید و یا PC جدیدی می‌خرید، همواره به این موضوع توجه داشته باشید که برد اصلی‌اتان از چه نوع RAM ی پشتیبانی می‌کند. اگر از حافظه‌ی RDRAM استفاده می‌کنید، به بردی نیاز دارید که دارای شیارهای خاص RIMM باشد. در حالی که حافظه‌ی SDRAM از شیارهای استاندار DIMM استفاده می‌کند. شما نمی‌توانید یک حافظه‌ی RDRAM با سرعت MHz۸۰۰ تهیه کرده و انتظار داشته باشید با بردی که از حافظه‌ی SDRAM پشتیبانی می‌کند، اجرا شود.
● درایو دیسکت سخت Harddisk
نوعِ فن‌آوری و رابط درایو دیسک سخت می‌تواند بر عملکرد و سرعت PC تأثیر فراوانی بگذارد و به هنگام تهیه‌ی درایودیسک‌سخت باید به برخی از مشخصه‌ها توجه بیشتری کنید. از جمله‌ی این مشخصه‌ها می‌توان به نوع رابط درایو، سرعت محور درایو و اندازه‌ی حافظه‌ی پنهانی آن اشاره کرد. پس از بررسی این مشخصات برای اطمینان بیشتر می‌توانید به ویژگی‌هایی چون سرعت انتقال داده‌ها و زمان دستیابی نیز بپردازید.
اکثر درایوهای دیسک‌سختی که به فروش می‌رسند دارای رابط‌های ATA-۶۶ و یا ATA-۳۳ هستند. این رابط‌ها گاهی UDMA/۳۳ و نیز UDMA/۶۶ نامیده می‌شوند. سرعت انتقال پی‌درپی داده‌ها توسط رابط بر حسب MBPS محاسبه می‌شود. برای مثال سرعت انتقال پی‌درپی داده‌ها توسط رابط ATA-۳۳ حداقل MBPS۳۳ می‌باشد. البته توجه داشته باشید که میانگین عملکرد درایو از سرعت انتقال پی‌درپی آن کمتر است.
بعضی از درایوها دارای رابط SCSI هستند، اما این گونه رابط‌ها تقریباً گران بوده و نصب و پیکره‌بندی‌اشان مشکل است. یک درایو خوب با رابط ATA-۶۶ باید بتواند با کاربران براحتی کنار آمده و در پیکره‌بندی، آنها را زیاد دچار مشکل نسازد.
● سرعت محور درایو
سرعت محور درایو نشان دهنده‌ی تعداد دوری است که مرکز صفحات درایو دیسک‌سخت در یک ثانیه می‌چرخند. هر چه این سرعت بیشتر باشد، درایو از عملکرد بهتری برخوردار است. یک درایو ATA۳۳ و یا ATA۶۶ خوب دارای سرعت محوری معادلrpm۷۲۰۰ (تعداد دور در دقیقه: Revolutions Per Minute) است. سعی کنید به جای خریدن درایوهای ارزانتر و کندتر که سرعت محور آنها rpm ۵۴۰۰ است، درایوی تهیه کنید که سرعت محورش زیاد باشد.
● اندازه‌ی حافظه‌ی پنهانی
این ویژگی در مقایسه با سایر ویژگی‌ها از اهمیت کمتری برخوردار است، اما در هر صورت درایوهایی که حافظه‌ی پنهانی بزرگتری دارند از عملکرد بهتری برخوردارند. حافظه‌ی پنهانی یک سیستم فرعی، حافظه‌ای‌است که در آن مقادیر داده‌ای پر استفاده، نسخه‌برداری می‌شوند تا برای دسترسی سریع آماده باشند. این حافظه، محتویات مکان‌هایی از RAm را که بیشتر مورد استفاده هستند، ذخیره نموده و جاهایی را که این اقلام داده‌ای ذخیره می‌شوند آدرس‌دهی می‌کند.
یک نکته قابل ذکر این است که تعدادی از بردهای اصلی مستقیماً از فن‌آوری درایوهای ATA-۶۶ پشتیبانی نمی‌کنند و اگر شما این درایوها را به چنین بردهایی وصل کنید،داده‌ها با همان سرعتی انتقال می‌یابند که به هنگام استفاده از درایو ATA-۳۳ منتقل می‌شوند. برای حل چنین مشکلی ناچارید از کارت کنترل کننده‌ای که به درایوهایATA-۶۶ اختصاص دارد، استفاده کنید. پس از اتصال این کارت به برداصلی، درایوتان می‌تواند با تمام سرعتی که برایش تعریف شده کار کند. یکی از فن‌آوری‌های اخیر در درایوهای دیسک‌سخت، ظهور رابط ATA-۱۰۰ است که سرعت انتقال پی‌درپی داده‌ها در آن به MBPS۱۰۰ می‌رسد. این فن‌آوری در درایوهایی بکار می‌رود که سرعت محور آنها بیشتر بوده و دارای ویژگی‌های پیشرفته‌تری هستند.

http://yazdit.mihanblog.com