یک فصل با هنر های تجسمی

هنرهای تجسمی ایران در آغازین فصل ۱۳۸۷ روزهای خوشی را از سرگذراند؛ خبر غیرمنتظره رکوردزنی آثار ایرانی در حراجی کریستی و فروش دو میلیون و ۸۰۰ تومانی «آه، تخت جمشید» اثر پرویز تناولی که کارشناسان ایرانی و خارجی را شگفت زده کرد و برای نخستین بار تصویر یک اثر هنری در صفحه اول بخش عمده ای از روزنامه های پایتخت به چاپ رسید.
روند توجه به مباحث اقتصادی در حوزه هنرهای تجسمی که از دو سال پیش با عرضه قابل توجه آثار ایرانی در حراجی های معتبر بین المللی در امارات شکل گرفته بود، با انتشار اخبار آخرین فروش کریستی در دوبی رو به فزونی گرفت و نهادهای دولتی چون فرهنگستان هنر و شهرداری تهران بیش از پیش بر تمایل خود در زمینه فعالیت های اقتصادی هنری پافشاری کردند. در آخرین روزهای فروردین خبر برگزاری نخستین جشنواره هنرهای تجسمی شهر در شش بخش عکس، نقاشی، پوستر، کاریکاتور، طراحی و تصویرسازی از سوی شهرداری اعلام شد. دومین ماه تابستان باید در انتظار برگزاری این جشنواره با دو موضوع شهری و آزاد و در دو بخش آماتور و حرفه ای باشیم. این روزها ۲۰۰ کارشناس هنری در حال داوری مرحله مقدماتی جشنواره یادشده هستند. البته فروردین تا روزهای پایانی همچنان خوش خبر نبود، بیست وچهارمین روز این ماه، خبر درگذشت عباس کاتوزیان دو روز پس از مراسم افتتاحیه نمایشگاهی از مجموعه آثارش در فرهنگسرای نیاوران انتشار یافت.
مرگ او با بزرگداشت اش در فرهنگسرای نیاوران همراه بود. هفتمین روز اردیبهشت، نمایشگاه منتخب آثار نگارخانه های ایران با حضور بیش از ۷۰ گالری از سراسر ایران و با ارائه بیش از ۷۰۰ اثر هنری در مرکز فرهنگی هنری صبا افتتاح شد. این نمایشگاه حاصل نشست هایی بود که با پایان تعطیلات نوروز با هماهنگی فرهنگستان هنر و با حضور مدیران گالری های تهران صورت گرفته بود. این نهاد دولتی هنری که متولی پرداختن به سرفصل های تخصصی در عرصه هنر است، اقدام یادشده را سرآغازی بر شکوفایی و رونق اقتصاد هنر و حمایت از هنرمندان تجسمی کشور عنوان کرد. این برنامه در حالی برگزار شد که موزه هنرهای معاصر به عنوان متولی رسمی هنرهای تجسمی در آن سهمی نداشت و دو روز پیش از افتتاح این برنامه، خبر استعفای پر حرف و حدیث حبیب الله صادقی، رئیس مرکز هنرهای تجسمی و سرپرست موزه به طور رسمی اعلام شد. صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بلافاصله این استعفا را پذیرفت و چهار روز پس از انتشار خبر استعفا، مدیر جدید مرکز هنرهای تجسمی، محمد شالویی به جای صادقی منصوب شد. پیش از آن صادقی اختصاص ردیف بودجه و امکانات بیشتر و همچنین توجه جدی به هنرهای تجسمی کشور را شرط حضور در موزه هنرهای معاصر اعلام کرده بود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رد این خواسته ها و موافقت فوری با درخواست استعفا، تلویحاً اعلام کرد که تمایل چندانی به اختصاص بودجه بیشتر و بذل توجه به هنرهای تجسمی ندارد.
در مدتی کمتر از یک ماه، شالویی شورای خرید آثار هنری را متشکل از ناصر آراسته، حمید عجمی، شاهرخ دیلمقانی، منوچهر موغاری و محمدعلی زارع انتخاب و تدوین سند توسعه هنرهای تجسمی،تشکیل شورای فنی- تخصصی موزه هنرهای معاصر تهران و تعیین ضوابط ورود و خروج آثار هنری را از مهم ترین برنامه های مدیریت جدید مرکز هنرهای تجسمی دانست. هرچند این مدیر جدید بر حضور ایران در دوسالانه آتی و نیز سال آینده برگزار می شود، تاکید کرد اما ماجرای قیمت گذاری آثار گنجینه موزه را منتفی دانست. پیش از این صادقی از قیمت گذاری آثار موزه هنرهای معاصر مانند همه موزه های بزرگ دنیا خبر داد تا فعالیت های درآمدزای موزه بر این مبنا صورت گیرد، با این وجود شالویی نظر دیگری دارد: «بحث قیمت گذاری آثار گنجینه موزه منتفی است چرا که این قیمت گذاری را شایسته گنجینه موزه نمی بینیم و اگر قبلاً چنین چیزی مطرح شده است ما آن را دنبال نخواهیم کرد.»برگزاری نخستین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی دانشجویان در آذرماه امسال خبر خوش دیگری در اردیبهشت ماه بود؛جشنواره ای که پس از چهار دور برگزاری معلق مانده بود، به صورت بین المللی از سرگرفته می شود. طراحی، نقاشی، مینیاتور، حجم، گرافیک، خوشنویسی، کاریکاتور، هنرهای مفهومی و مقالات و پایان نامه های دانشجویی رشته هایی است که در این جشنواره پوشش داده می شوند.نخستین دوسالانه بین المللی عکس جهان اسلام نیز عصر شانزدهمین روز اردیبهشت در موسسه فرهنگی هنری صبا گشایش یافت. این دوسالانه بعد از دو دوره برپایی دوسالانه پوستر جهان اسلام، چهار دوره دو سالانه نقاشی جهان اسلام و یک دوره دوسالانه خوشنویسی جهان اسلام برپا شد که تا ۲۳ تیرماه نیز ادامه دارد.آخرین روزهای اردیبهشت با برپایی نمایشگاه فروش آثار نقاشی اعضای انجمن هنرمندان نقاش ایران در خانه هنرمندان همراه بود که مورد توجه شهردار تهران و اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر قرار گرفت.
شهردار تهران ۱۰۰ میلیون تومان صرف خرید آثار موجود در این نمایشگاه کرد.سومین ماه بهار با خبر خوشی آغاز شد.جمشید مرادیان مجسمه ساز ایرانی که طی سال های اخیر در عرصه های بین المللی مجسمه سازی سفیر قابلی برای هنرهای تجسمی کشورمان بود به عنوان یکی از مجسمه سازان برگزیده المپیک چین راهی این کشور شد تا به عنوان یکی از ۲۹ مجسمه ساز فینالیست مسابقه طراحی مجسمه های المپیک ۲۰۰۸ پکن حلقه المپیک را دریافت کند. او اکنون با ۲۹ هنرمند دیگر از سراسر دنیا برای تصاحب جوایز طلا، نقره و برنز رقابت می کند. نمایشگاه مروری بر آثار نقاشی های ایران درودی با عنوان «جاودانه خلیج فارس» که از بیستم خرداد آغاز شده بود از برنامه های موزه هنرهای معاصر در فصل بهار بود که با استقبال قابل توجهی روبه رو شد.
هر چند این نمایشگاه براساس برنامه قبلی افتتاح شد اما برنامه از پیش تعیین شده موزه مبنی بر حضور هنرمندان آلمانی در ایران، لغو و نمایشگاه خوشنویسی به عنوان برنامه آتی موزه هنرهای معاصر جایگزین آن شد. هنرمند پیشکسوت دیگری که از راه دور برای نمایش آثارش به ایران آمد هانیبال الخاص بود که مجموعه ای از آخرین آفریده هایش را به گالری الهه آورد. آخرین روزهای خرداد با برگزاری دومین جشنواره هنرهای تجسمی دامون فر از سوی شرکت فابرکاستل همراه بود. این جشنواره که ویژه جوانان زیر ۲۵ سال بود با افزایش استقبال ۲۰ درصدی از سوی شرکت کنندگان مواجه شد. ۴۰۴۵ هنرمند زیر ۲۵ سال در رشته های نقاشی، طراحی، پوستر، تصویرسازی و خط نقاشی آثار خود را برای داوری توسط حسین خسروجردی، حبیب الله صادقی، فرح اصولی و محمدعلی بنی اسدی به فرهنگسرای نیاوران فرستادند و در نهایت ۱۵ بر گزیده اعلام شد. این جشنواره با قدردانی از یک عمر فعالیت هنری احمد اسفندیاری به کار خود پایان داد.بررسی رویدادهای هنری کشور در سه ماه نخست سال نشان از فعالیت پررنگ بخش خصوصی در حوزه هنر دارد؛حضوری که نشان داده بیش از تئوری دولتی بودن هنر موثر است.

منبع : روزنامه سرمایه