سکه های قلک، پله های پیشرفت

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که فرزندتان از شما تقاضای خرید چیزی را داشته باشد اما شما در آن لحظه پول کافی به همراه نداشته باشید یا اینکه آن وسیله بسیار گران باشد و خرید آن چندان عاقلانه به نظر نیاید. بسیاری از پدر و مادرها در چنین شرایطی تصور می کنند که بچه ها عبارت هایی مانند «خیلی گران است» یا «الآن پول کافی ندارم» را متوجه نمی شوند و زمانی که چیزی را می خواهند باید هر طور شده آن را برایشان فراهم کرد. اما این طرز فکر درست نیست و می توان کودکان را از سنین بسیار کم با مفهوم پول، قیمت، پس انداز و خرید آشنا کرد. یادگیری این مسائل نه تنها برای کودکان جالب خواهد بود بلکه به آنها کمک خواهد کرد که در آینده بتوانند از نظر اقتصادی بهتر عمل کنند و دخل و خرجشان را به خوبی مدیریت کنند. در واقع حتی اگر والدین از نظر مالی هیچ محدودیتی برای تأمین خواسته های فرزندشان نداشته باشند باز هم باید به آموزش این مفاهیم به آنها بپردازند زیرا کودکی که تصور می کند به منبع بی پایانی از پول متصل است و هر چه بخواهد برایش فراهم می شود به احتمال زیاد در آینده از نظر اقتصادی چندان دوراندیش نخواهد بود.
کودکان از سنین بسیار کم با مفهوم پول آشنا می شوند زیرا والدینشان را در موقعیت های مختلفی مانند خرید کردن، بانک رفتن یا استفاده از دستگاه های خودپرداز می بینند و از آنها الگو می گیرند. از زمانی که کودک شمردن را یاد می گیرد می توان با استفاده از سکه های مختلف پول را به او معرفی کرد. ابتدا از او بخواهید که سکه ها را بشمرد یا اینکه سکه های مختلف را براساس اندازه یا شکل شان دسته بندی کند. همچنین می توانید با استفاده از یک قلک آموزش پس انداز کردن را شروع کنید. می توانید هر روز به او یک سکه بدهید و از او بخواهید که آن را به درون قلک بیندازد. البته بهتر است از قلک هایی استفاده کنید که شفاف باشند و بچه ها جمع شدن پول را ببینند. باز کردن حساب بانکی برای کودکان در سنین پیش از دبستان چندان مناسب نیست زیرا گذاشتن پول در بانک برای بچه ها به منزله ناپدید شدن پول است. بعد از مدتی می توانید ارزش سکه های مختلف را به کودکان بیاموزید. مثلاً به آنها یاد بدهید که یک سکه ۲۵تومانی معادل ۲ سکه ۱۰تومانی و یک سکه ۵ تومانی است. البته همه این آموزش ها باید به صورت بازی باشد. به عنوان مثال فرزند شما می تواند نقش یک کارمند بانک را بازی کند و شما به عنوان مشتری از او بخواهید که پولتان را خرد کند یا برای تمرین خرید کردن می توانید با اسباب بازی ها یک فروشگاه کوچک درست کنید و روی هر یک از آنها قیمت بگذارید و سپس فرزندتان به عنوان مشتری برای خرید کردن به فروشگاه بیاید.
بعد از سکه ها نوبت به معرفی اسکناس می رسد. البته اغلب بچه ها تصور می کنند سکه ارزش بیشتری نسبت به اسکناس دارد و یادگیری ارزش اسکناس ها زمان بیشتری می طلبد.
حتی در این سنین نیز پس انداز کردن و انداختن پول در قلک باید هدف خاصی را دنبال کند. این هدف می تواند خرید یک اسباب بازی نه چندان گرانقیمت باشد. برای اینکه بچه ها هدف خود را از پس انداز کردن فراموش نکنند می توانید از آنان بخواهید که نقاشی آن اسباب بازی را بکشند و به قلک بچسبانند. بعضی از پدر و مادرها از بچه ها می خواهند که برای خرید یک اسباب بازی پس انداز کنند اما بعد از مدتی از سر دلسوزی، خودشان آن اسباب بازی را می خرند و اجازه نمی دهند که بچه ها قلک خود را بشکنند. این کار تأثیر بدی روی بچه ها می گذارد. آنان همان طور که پس انداز کردن و صبر کردن برای خرید چیزی را یاد می گیرند باید شیرینی خرج کردن و لذت بردن از نتیجه تلاش شان را نیز بچشند. سنین دبستان زمانی است که بچه ها به طور جدی از شما درخواست پول توجیبی می کنند. بهتر است هر ماه یا هر هفته مقدار مشخصی پول به آنان بدهید و کمکشان کنید تا بتوانند این پول را به درستی خرج کنند. در این سنین کودکان یاد می گیرند که بخشی از پول دریافتی را پس انداز کنند و چیزهایی را که دوست دارند با پولشان بخرند، اولویت بندی کنند و ابتدا مهمترین هدف هایشان را برآورده کنند.
در این سنین می توانید به جای قلک برای بچه ها حساب بانکی باز کنید. البته باید قبل از آن کمی آنها را با انواع حساب های بانکی و ویژگی های هر کدام از آنها آشنا کنید.
به بچه ها اجازه بدهید اشتباه کنند زیرا این اشتباه ها برای آنها تجربه و موجب می شود که در آینده اشتباهات بزرگتری مرتکب نشوند. به عنوان مثال اگر متوجه شدید که فرزندتان می خواهد همه پول توجیبی این ماه را در همان روزهای اول خرج خرید خوراکی های مختلف کند جلوی او را نگیرید. پول کافی نداشتن در روزهای آینده به او یاد خواهد داد که ماه بعد پول هایش را عاقلانه تر خرج کند.
گاهی اوقات پدر و مادرها در ازای انجام کارهای خانه به بچه ها پول می دهند. در واقع شما نباید برای انجام هر کاری به بچه ها پول بدهید. زیرا آنان هم یکی از اعضای خانواده محسوب می شوند و باید با بقیه همکاری کنند و بخشی از وظایف خانه را به عهده بگیرند. اما والدین می توانند در ازای انجام دادن کارهای دیگری که از وظایف عادی بچه ها محسوب نمی شوند مانند شستن ماشین یا خرید کردن به آنان پول پرداخت کنند. در واقع این کار به آنان می آموزد که پول بیشتر با تلاش بیشتر به دست می آید و خرج کردن پولی که با زحمت به دست آمده باشد بسیار لذت بخش تر خواهد بود.

غزاله مرعشی

منبع : روزنامه ایران