خریدهای عید در دقیقه ۹۰

با نزدیکی به روزهای پایانی سال و در نتیجه آماده شدن خانواده‌ها برای خرید روزهای سال نو، خیابان‌های شهر آرام‌آرام رنگی دیگر به خود می‌گیرد. در این شکل تازه ما با افزایش استقبال خانواده‌ها از مراکز خرید مواجه‌ایم. همزمان با افزایش حجم خرید، طبیعی است که حجم ترافیک نیز افزایش یافته و خیابان‌ها و پیاده‌رو‌های شهر نیز پذیرای جمعیت انبوه‌تری باشد. هرچه که به روز‌های پایانی سال نزدیک‌تر می‌شویم، بر حجم این جمعیت و فشردگی آن افزوده خواهد شد. چنان‌که در چند روز پایانی مانده به سال ترافیک در بسیاری از خیابان‌ها به اوج خود رسیده و حضور جمعیت به شکلی کارناوال‌گونه در پیاده‌رو‌ها خبر از نزدیکی سال نو می‌دهد.
بسیاری از ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، در این ترافیک‌ها و شلوغی‌ها گرفتار می‌شویم. با این حال اجبار ناشی از تهیه نیازمندی‌های سال نو ما را وادار به حضور در این خیابان‌های انبوه می‌کند. چنین است که ما نیز با حضور خود در میان این شلوغی و تراکم، تبدیل به بخشی از همان وضعیتی می‌شویم که از آن گریزان بودیم و تلاش می‌کرده‌ایم که از گرفتار شدن در آن خودداری کنیم. این وضعیت همواره در آستانه رسیدن سال نو به یکی از ویژگی‌های دایمی‌ شهر تبدیل شده است. خیابان‌ها و مراکز خرید مملو از جمعیتی می‌شود که برای خرید اجناس مورد نیاز خود از این سو به آن سو می‌روند. اگر هفته پایانی سال را به‌عنوان اوج این ترافیک و حضور جمعیت به شمار آوریم، آنگاه می‌توان برای پیشگیری از گرفتار شدن در این فشردگی حین خرید به گونه‌ای دیگر برنامه‌ریزی کرد. این برنامه‌ریزی نیازمند استفاده از مکانیسم خاصی نیست. با اندکی دقت و همچنین اولویت‌بندی ساده می‌توان به نتایج بسیار خوبی دست یافت. برنامه‌ریزی برای خرید سال نو و آماده شدن برای بهار تازه، همچنان که با تغییراتی در طبیعت همراه می‌شود، فضای محیط روزمره زندگی ما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. به این معنا که تغییراتی در زندگی روزمره ما ایجاد می‌شود که با نگاهی دقیق به این تغییرات می‌توان آن را نشانه‌ای دال بر آماده شدن خانواده‌ها برای سالی تازه قلمداد کرد. خانه‌تکانی‌ها، خرید‌های بی‌شمار، تلاطم جمعیت، ترافیک، حضور دسته‌جمعی خانواده‌ها در مراکز خرید همه و همه بخشی از نشانه‌های آشکار فرا رسیدن روزهای پایانی سال و آماده شدن برای آغاز سال تازه است.
برنامه‌ریزی برای خرید در این روز‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ نکته‌ای که با اندکی توجه به آن می‌توان با آرامش بیشتری برای ورود به سال تازه و تعطیلات نوروز آماده شد. بسیاری از ما براساس یک عادت نانوشته خرید‌های خود را به هفته پایانی سال موکول می‌کنیم. این در حالی است که این روز‌ها در تمامی‌ خیابان‌ها و مراکز خرید جمعیت بیشتری حضور پیدا می‌کنند که کمترین نتیجه آن می‌تواند کمتر شدن دایره انتخاب ما باشد. یکی دیگر از دردسر‌های ایجادشده در حین خرید در چنین روز‌هایی را می‌توان تغییرات قیمت عنوان کرد که به هر حال با وجود رونق مراکز خرید در چنین روز‌هایی، ناچاریم آن را به عنوان امری عادی‌ پذیرا باشیم. برای پیشگیری از این اتفاقات چه راه چاره‌ای می‌توان پیدا کرد؟ بهترین راه چاره در انتخاب همین روز‌هایی است که در پیش داریم. به این معنا که برای خرید نیازمندی‌های خود پیش از این‌که به روز‌های پایانی سال برسیم، اقدام کنیم. خیابان‌ها در چنین روز‌هایی از آرامش بیشتری برخوردارند، مراکز خرید هنوز آن‌گونه که باید و شاید مملو از خریداران عجولی نیست که می‌خواهند هر طور که شده، اجناس مورد علاقه خود را تهیه کنند. با این اقدام به گفته یکی از شهروندان، از چند جهت می‌توان به نتایج خوبی رسید. یک شهروند در این مورد چنین می‌گوید: «خیابان‌ها الان وضعیتی عادی‌تر دارند. می‌توانیم با آرامش بیشتری کالا‌های مورد نیاز خود را پیدا کنیم. در نتیجه دایره انتخابمان نیز وسیع‌تر است. همچنین پیش از آن‌که عده‌ای به خاطر حجم انبوه خریدار به فکر سوءاستفاده و تغییر قیمت کالا بیفتند، ما اجناس مورد نیازمان را با قیمت‌های بهتری تهیه می‌کنیم». آنچه این شهروند به آن اشاره می‌کند، در یک نمای کلی به شهر واقعیت پیدا می‌کند؛ شهری که در آستانه سال نو شکلی دیگر به خود گرفته و رنگ و رویی متفاوت پیدا می‌کند. اگر قرار است در روز‌های آینده برای خرید با خانواده خود راهی خیابان‌های این شهر شوید، همان بهتر که در کمترین زمان ممکن تصمیم گرفته و پیش از گرفتار شدن در دشواری‌های چند روز آخر سال، خرید لازم را انجام دهید. تبعات بی‌توجهی به برنامه‌ریزی برای خرید به آسانی در روز‌های پایانی سال چهره خود را نشان می‌دهد.
پیشگیری از این عواقب که کمترین آن گرفتاری دایمی ‌در خیابان‌های شلوغ است، به اولویت‌بندی نیاز دارد. اولویت‌بندی نیاز‌ها را می‌توان با یک قلم و کاغذ ساده ترسیم کرد. کالا‌هایی که ضرورت خرید آنها به روز‌های پایان سال بازمی‌گردد، همچون خرید میوه و شیرینی در اولویت دوم قرار گرفته و خرید دیگر لوازمی‌که محدودیت زمانی ندارد، در اولویت اول قرار می‌گیرد. خرید لباس و پوشاک مناسب برای سال تازه را می‌توان در این دسته قرار داد. با این حال و با وجود این‌که چنین برنامه‌ریزی ساده‌ای به آسانی امکان‌پذیر است، بسیاری از ما بدان بی‌توجهی کرده و هر سال در آستانه نوروز مجبور به تحمل فشار بیش از اندازه بر خود و خانواده‌مان می‌شویم. این بی‌توجهی از سوی دیگر نشان‌دهنده بی‌اعتنایی ما به اصل موضوع برنامه‌ریزی است. به همین دلیل است که همه کارهای خود را به لحظات پایانی موکول می‌کنیم. خرید‌های شتابزده با قیمت‌های نه‌چندان مناسب بخشی از تبعات این بی‌برنامگی است. اگر بخواهیم نامی ‌برای این برنامه‌ریزی انتخاب کنیم، می‌توان آن را در یک عبارت خلاصه، برنامه‌ریزی زندگی روزمره قلمداد کرد؛ زندگی روزمره‌ای که همه ما در هر جایگاهی که باشیم بخشی از آن به شمار آمده و در نتیجه مجبور به تبعیت از برنامه‌های آن هستیم. برنامه‌هایی که خرید دسته‌جمعی برای سال نو یکی از اشکال آن است. پذیرش مناسبات زندگی روزمره به معنی پذیرش قواعد آن نیز هست. اگر خرید را یکی از این مناسبات قلمداد کنیم، آنگاه ناچار از برنامه‌ریزی مناسب برای آن نیز هستیم. روز‌های پیش رو برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی نشان‌دهنده نمایش ساده‌ای از این برنامه‌ریزی است. مناسبات زندگی روزمره به همان اندازه که به سادگی قابل اجرا هستند، به سادگی هم می‌توانند در نمایشی کلی‌تر با مشکلات دیگری ترکیب شوند.
در نتیجه این مشکلات همان سادگی جای خود را به دشواری‌هایی می‌دهد که برای مدتی ذهن همه ما را با خود درگیر می‌کند. اگر روز‌های پیش رو را مثال مناسبی برای نمایش نظم زندگی روزمره در جامعه خود بدانیم، آنگاه می‌توان بهتر در مورد این نظم و اهمیت دادن ما به آن صحبت کنیم. خریدی که قرار است در دو یا سه روز پایانی سال انجام گیرد، کار ساده‌ای نیست. برای انجام آن می‌بایست متحمل استرس شد، ترافیک خیابان‌ها را به جان خرید و قید قیمت و کیفیت را زد. برای پرهیز از مواجه شدن با چنین مشکلاتی، از همین امروز می‌توان به یک انتخاب دیگر فکر کرد. پیش از آن‌که به روز‌های پایانی سال رسید، برای خرید اقدام کرد. اولویت‌ها را تعیین کنیم. اگر قصد خرید داریم همین فردا می‌توان این کار را انجام داد. با تصمیم‌گیری به موقع در عین حال که می‌توان روز‌های پایانی سال را با آرامش بیشتری به اتمام رساند، در یک نمای کلی‌تر می‌توان به سهم خود تاثیری بر ترافیک و دیگر مشکلات این‌گونه گذاشت. این را می‌توان به‌عنوان بخشی از وظیفه‌ای در نظر گرفت که حیات اجتماعی ما برای نظم بیشتر داشتن، به آن نیازمند است. همچنان که تمیز نگاه داشتن شهر از خلال توجه به یک‌سری قواعد نوشته‌شده و نانوشته از سوی یکایک ما حاصل می‌شود، توجه به نظم آن به‌خصوص در آستانه سال نو هم نیازمند عمل به یک‌سری قواعد است.
با تبعیت از این قواعد دست مسوولان نیز برای نظارت بهتر باز می‌شود. نظارت بر بازار‌ها و مراکز خرید یکی از اولویت‌هایی است که در صورت نظم بیشتر اعمال دستورالعمل‌های آن بهتر امکان‌پذیر است. در یکی از این برنامه‌ها که از ابتدای اسفندماه از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با هدف تشدید بازرسی و تسریع در رسیدگی به تخلفات و نظارت مشهود بر وضعیت بازار به صورت هماهنگ و عملیاتی در سراسر کشور آغاز شده، طرح نظارتی ویژه نوروز است. روابط‌عمومی‌ سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در این زمینه اعلام کرده است: در راستای برنامه‌ها و سیاست‌های تدوین‌شده سازمان حمایت و با عنایت به فرارسیدن ایام پایانی سال و به تبع آن افزایش تقاضای عمومی‌ برای خرید بسیاری از کالاها و خدمات، طرح نظارتی ویژه نوروز از روز پنج‌شنبه اول اسفندماه به مرحله اجرا درآمد. در این طرح که تا پایان ۱۵ فروردین ۱۳۸۸ تداوم خواهد داشت، طی یک برنامه منسجم، بازرسان سازمان‌های بازرگانی با همکاری شعب سیار تعزیرات حکومتی در سراسر کشور با هدف تنظیم، کنترل و رصد بازار، برخورد قاطع با متخلفان و رفاه عمومی‌ شهروندان بر نحوه عملکرد کلیه واحدهای صنفی و خدماتی که بیشترین سهم را در تامین نیازهای عمومی‌ برعهده دارند، نظیر البسه، پوشاک، آجیل و خشکبار، مواد لبنی و پروتیینی، میوه و در بخش خدمات بر چگونگی فعالیت شرکت‌های مسافربری، حمل‌ونقل درون‌شهری، اماکن تفریحی، فرهنگی، سیاحتی و زیارتی، واحدهای اقامتی، غذاخوری، رستوران‌های بین‌شهری و انبارها و سردخانه‌ها نظارت ویژه و مستمر خواهند داشت. توجه ما به روش‌های ایجاد نظم در زندگی روزمره و برنامه‌ریزی بهتر برای این نظم، شرایط مناسب‌تری نیز برای انجام درست برنامه‌های نظارتی ایجاد می‌کند.‎

منبع : روزنامه تحلیل روز