زوجین شاغل

گفته می‌شود، هر روزه بر تعداد خانواده‌هایی که زن و شوهر هر دو شاغل هستند، افزوده می‌شود. زنان تلاش می‌کنند، از طریق اشتغال از یک سو، به استقلال مالی برسند و از سویی دیگر برای خود موقعیت اجتماعی متفاوتی دست و پا کنند. در چنین شرایطی، خواه ناخواه بافت خانواده دستخوش تغییراتی می‌شود. هر چند ممکن است اشتغال زن، موجب تغییر قابل توجهی در اقتصاد خانوار شود و با افزایش درآمد خانواده، امکان برآوردن نیازهای خانواده و اعضای آن بیش‌تر شود و به عبارتی، خانواده از فرصت‌های اقتصادی بیش‌تری برخوردار شود، ولی فرصت‌های اجتماعی آن محدودتر و کم‌تر می‌شود. نگهداری فرزندان، انجام امور خانه، لزوم گذران اوقات فراغت با یکدیگر و کاهش زمان‌های مشترک از جمله مشکلاتی است که خود بار مالی مضاعفی را بر خانواده تحمیل می‌کند. از این رو، چنین خانواده‌هایی درصدد حل مشکل به انحای مختلف برمی‌آیند. یکی از راه‌ها که از سوی خانواده‌های شرقی در جامعهء آمریکا دامن زده شد و اکنون مورد استقبال بخشی از آمریکاییان قرار گرفته است، رجوع به خانوادهء پدری و زیستن در کنار آن‌ها با هدف کاستن از مخارج زندگی و تربیت بهتر فرزندان است. یکی دیگر از روش‌های کاهش مشکلات چنین خانواده‌هایی، حضور بیش‌تر مرد در خانه است که الیزابت کلهر در نوشتهء خود با بیان برخی از مشکلات خانواده‌های زوجین شاغل، به آن پرداخته است. نوشتهء وی را که بخشی دیگر از تجربهء خانواده‌های آمریکایی است، با کمی دخل و تصرف می‌خوانیم.
نقش‌های زن و مرد در خانواده‌هایی که زن و شوهر هر دو شاغل هستند، در حال تغییر است. هر چند از یک سو کار زن‌‌ها باعث افزایش درآمد خانوار می‌شود، ولی از سوی دیگر مردان در خانه کار بیش‌تری انجام می‌دهند. در حال حاضر، در آمریکا خانواده‌هایی که در آن هر دو زوج شاغل هستند و هر دو درآمد دارند، (حدود ۷۵ درصد) از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهند و انتظار می‌رود سهم این خانوارها در دههء آینده بیش‌تر شود. زوجین شاغل، به درآمد خانوار کمک می‌کنند و آن‌را افزایش می‌دهند، اما آن‌ها با دو مساله مواجه هستند که کم‌تر در خانواده‌های تک‌شاغل مشاهده می‌شود: یکی پرورش فرزندان و دیگری گذران وقت با یکدیگر. از این رو، این خانواده‌ها باید راه‌های خلاقانه‌ای برای پرورش فرزندان و زندگی خانوادگی خود پیدا کنند. چرا که وقتی زوج‌های شاغل دارای فرزند می‌شوند، مسالهء نگهداری و تربیت فرزندان از مسایل مهم و جاری زندگی آنان می‌شود. این مساله هنگامی حادتر می‌شود که چنین خانواده‌هایی برای گذران وقت با یکدیگر محدودیت زمانی بیش‌تری دارند.
کارشناسان معتقدند که میزان زوج‌های شاغل در حال افزایش است. درآمد زن‌ها باعث حفظ استاندارد زندگی در سطح مطلوب می‌شود. این مطلبی است که دیوید کراس رییس موسسهء (چشم‌انداز بازار) که مشاور امور اقتصادی تولید‌کنندگان و خرده‌فروشان نیز هست به آن معتقد است. او می‌گوید با وجود آن‌که تحقیق به عمل آمده از زنان دانشگاهی بیانگر این واقعیت است که آن‌ها نهایتا پس از بچه‌دار شدن علاقه‌مند به ماندن در خانه هستند، اقتصاد خانوار برای اکثریتی از خانواده‌ها به این صورت عملکرد درستی نخواهد داشت.
در سال ۱۹۷۹ زنانی که به طور تمام وقت شاغل بودند ۶۳ درصد همسران خود درآمد داشتند. در سال ۲۰۰۶ آن‌ها معادل ۸۱ درصد درآمد شوهران خود درآمد داشتند. به گزارش سازمان همکاری و گسترش اقتصادی OECD که مقر آن در پاریس است، از اوایل سال‌های دههء ۱۹۸۰ به این سو، بیش‌ترین کاهش در فاصلهء درآمدی زن و شوهر شاغل در بین خانوارهای کشورهای عضو این سازمان، در آمریکا مشاهده شده است. ۳۰ کشور عضو OECD شامل اکثریت کشورهای صنعتی دنیا می‌شوند. در آمریکا زنان ۳۵ درصد درآمد خانوار را به دست می‌آورند و در یک سوم خانواده‌هایی که زن و شوهر هر دو شاغل هستند، زنان سهم بیش‌تری از درآمد را دارند و به همان میزان که زنان هر چه بیش‌تر درآمد خانواده‌ها را تقویت می‌کنند، رفتار مردان نیز در خانه در حال تغییر است و کارهایی همچون نظافت خانه، آشپزی و عوض کردن قنداق کودک را نیز انجام می‌دهند.
طبق گزارش تحقیقاتی انستیتوی پژوهش اجتماعی دانشگاه میشیگان، مردان هفت ساعت در هفته در خانه کار انجام می‌دهند. این مقدار دو برابر زمانی است که آن‌ها در سال ۱۹۶۸ در خانه کار می‌کردند. با این حال، زنان هنوز ساعات بیش‌تری از مردان به کارهای خانه می‌پردازند.
از اواسط سال‌های ۱۹۶۰ تاکنون در آمریکا زمانی را که پدران صرف نگهداری از بچه‌ها می‌کنند، سه برابر شده است. این مطلب را سوزان بیانچی که جامعه‌شناسی در دانشگاه مریلند است و کتابی تحت عنوان «ضرباهنگ در حال تغییر زندگی خانوادگی در آمریکا» نوشته عنوان کرده است.
او می‌گوید: «مردانی که همسران شاغل دارند کارهای اساسی بچه‌داری از قبیل غذا دادن‌، حمام کردن و بردن بچه‌ها به پزشک را انجام می‌د‌هند.»
بر اساس گزارش‌های موجود در آمریکا، مردان بیش‌تر از زنان تمایل دارند،‌در کاری شاغل شوند که به لحاظ زمانی قابلیت انعطاف بیش‌تری داشته باشد. بسیاری از مردان، از چنین کاری احساس رضایت می‌کنند; به طوری که اکنون تمایل و علاقه به سیاست‌هایی که با خانواده انطباق بیش‌تری دارد، در بین مردان در حال افزایش است.
یکی دیگر از مشکلات این خانواده‌ها، تهیهء غذاست. آن‌ها به جهت زمان کمتری که در اختیار دارند، فرصت کم‌تری هم برای آشپزی دارند. از این جهت، مجبورند بسیاری از نیازهای غذایی خود را با غذاهای آماده پاسخ بگویند.
آن‌ها حتی مجبورند سالاد را به صورت آماده و در کیسه بخرند و همواره مشغول مطالعهء مجلات هستند تا بیابند چگونه کار بیش‌تری را در زمان کم‌تری انجام دهند.

منبع : روزنامه سرمایه