| دو نوع اصلى IUD وجود دارد: نوع همراه با دارو (Medicated) و نوع غيرداروئى (Nonmedicated)، هر دوى آنها از پلى‌اتيلن يا پلى‌مرهاى ديگر ساخته شده‌اند. به علاوه IUDهاى همراه با دارو و يا IUDهاى با فعاليت زيستى (Bioactive)، يا يون‌هاى فلزى آزاد مى‌کنند (مثل مس) و يا هورمون آزاد مى‌کنند (مثل پروژسترون).
|
|
| IUDهاى غيرداروئى يا IUDهاى خنثى از نظر شيميائى (Inert IUDs) به IUDهاى نسل اول معروف هستند. IUDهاى مِسى نسل دوم و IUDهاى هورموني، نسل سوم محسوب مى‌شوند. IUDهاى همراه دارو به منظور کاهش عوارض جانبى و افزايش کارآئى آنها براى پيش‌گيرى از باردارى ساخته شده‌اند. به‌هر حال اين نوع IUDها گران‌تر هستند و به منظور باقى ماندن اثرات آنها، بعد از مدت خاصى بايد تعويض شوند.
|
|
|
|
|
|
| اين نوع از IUDها شامل وسايل خنثى از نظر شيميائى يا وسايل غيرداروئى هستند که معمولاً از پلى‌اتيلن يا ساير پلى‌مرها ساخته شده‌اند. اين IUDها شکل و اندازه‌هاى متفاوتى دارند و شامل IUDهاى حلقوي، مارپيچي، فنرى و خميده هستند که در اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوايل دهه ۱۹۶۰ مورد استفاده بودند. تنها توضيح در مورد تنوع شکل اين IUDها، استمرار پژوهش براى يافتن يک IUD کامل بود. از بين همه اين مدل‌ها، در کشورهاى در حال پيشرفت، Lipps Loop از همه شناخته‌شده‌تر و رايج‌ترين نوع است، در حالى‌که در چين حلقه‌هاى فولاد ضدزنگ (Stainless still) بسيار محبوب است. براى مدت‌هاى طولاني، Lipps Loop، در مقايسه با ساير وسايل ديگر، IUD استاندارد محسوب مى‌شود.
|
|
|
|
| اين وسيله به شکل s دوتائى (Double-s) که از پلى‌اتيلن، پلاستيک غيرسمّي، بدون حساسيت بافتى و بسيار مقاوم ساخته شده است. اين وسيله مقدار کمى سولفات باريم دارد تا موقع عکس‌بردارى با اشعه X ديده شود و به انتهاى Loop يک نخ يا 'دُم' نايلونى نازک چسبيده است. اين نخ بعد از جاى‌گذارى IUD در داخل مهبل آويزان مى‌ماند. دُم IUD به راحتى قابل لمس است. و اين موضوع استفاده‌کننده را مطمئن مى‌سازد که Loop در محل خود قرار دارد. دُم، برداشتن Loop را در مواقع لزوم، ممکن مى‌سازد.
|
|
| Lippes Loop در چهار اندازه موجود است: C, B, A و D. اندازه D بزرگ‌ترين اندازه است. هر چه اندازه وسيله بزرگ‌تر باشد اثر ضد باردارى آن بيشتر و ميزان خروج خود به خودى آن کمتر است، ولى تقاضا براى درآوردن آن بيشتر مى‌شود چرا که عوارض جانبى مثل درد و خونريزى بيشتر مى‌گردد. Loopهاى بزرگ‌تر (D,C) در زنان چندزا مناسب‌تر است. Loop در هند در دو اندازه ساخته مى‌شود، ۵/۲۷ ميلى‌مترى و ۳۰ ميلى‌متري. به منظور تشخيص Loopهاى کوچک از بزرگ، دُم Loopهاى کوچک سياه و دُم Loopهاى بزرگ را زردرنگ ساخته‌اند. نوک اين وسايل تا اندازه‌اى گرد شده است تا خطر پاره‌شدن رحم را کاهش دهد. Loopها تا وقتى که مصرف‌کننده بخواهد، به شرطى که مشکل عمده‌اى به وجود نيايد مى‌تواند در رحم باقى بماند.
|
|
|
|
| به تحقيق نشان داده شده است که هيچ‌گاه نمى‌توان فقط با تغيير در اندازه و شکل معمول IUDها به يک IUD ايده‌آل دست يافت. در دهه ۱۹۷۰ با اضافه کردن مِس به IUDها روشى جديد مورد سنجش قرار گرفت و معلوم شد که مس اثر ضدّباردارى قوى دارد. اضافه کردن مس باعث شد که وسايل کوچک‌ترى که حتى در چندزاها، راحت‌تر جاى‌گذارى مى‌شدند، ساخته شود. انواعى از IUDهاى حاوى مس که به صورت تجارى در دسترس هستند عبارتند از:
|
|
| الف- وسايل قديمى‌تر
|
|
| - IUDهاى مِسى ۷ مانند (Cooper - 7)
|
|
| - IUDهاى مِسى 200 - T مانند (Cooper T -200)
|
|
| ب- وسايل جديدتر
|
|
| - انواع IUDهاى T شکل
|
|
| - TCU - 220C
|
|
| - Ag يا TCU - 380A
|
|
| - Nova T
|
|
| ج- وسايل مولتى‌لود (Multiload devices)
|
|
| - 250 - ML - CU
|
|
| - 375 - ML - CU
|
|
| اعدادى که کنار نام اين وسايل نوشته شده است نشان‌دهنده مساحت سطح مِس اين وسايل به ميلى‌متر مربع است. Nova T و TCU - 380Ag پوششى از نقره دارند که مِس IUDها را کاملاً مى‌پوشاند.
|
|
| IUDهاى مسى جديد در پيش‌گيرى از باردارى بسيار مؤثرتر از انواع مِس‌دار قديمى‌تر و يا انواع خنثى هستند.
|
|
| IUDهاى مِس‌دار جديد يعنى وسايل مولتى لود و انواع وسايل T شکل، عمر طولانى‌تري، حداقل ۵ سال، دارند.
|
|
| اين IUDها مى‌توانند، در اين مدت در رحم باقى بمانند مگر اينکه دلايل پزشکى يا دلايل شخصى به خارج کردن آن بيانجامد.
|
|
| مزاياى IUDهاى مِس‌دار:
|
|
| - ميزان خروج خود به خودى پائين
|
|
| - ميزان بروز عوارض جانبي، براى مثال درد و خونريزى کمتر
|
|
| - جاى‌گذارى آسان‌تر حتى در خانم‌هاى چندزا
|
|
| - تحمل آسان‌تر توسط خانم‌هائى که تا به حال نزائيده‌اند
|
|
| - کارآئى ضدباردارى بيشتر
|
|
| - مؤثر به عنوان روش پيش‌گيرى از باردارى بعد از نزديکي، اگر ظرف ۳ تا ۵ روز بعد از نزديکى محافظت نشده جاى‌گذارى شود
|
|
|
|
| اين نوع از IUDها که بر پايه اصل ديگرى که همان آزاد کردن هورمون باشد، شناخته شده و به صورت محدود در دسترس هستند. نوعى که از همه بيشتر استفاده مى‌شود به نام پروژستاسرت (Progestasert) است که يک وسيله T شکل و پُر از هورمون طبيعى پروژسترون، مى‌باشد. هورمون به طور تدريجى و به ميزان ۶۵ ميکروگرم در روز در رحم ترشح مى‌شود. اين وسيله اثر موضعى و مستقيمى بر روى ديواره رحم، مخاط دهانه رحم و احتمالاً اسپرم دارد. از آنجائى که هورمون رفته‌رفته کم مى‌شود، عوض کردن منظم اين وسيله ضرورى است. از ديگر وسايل هورمونى که آزمايش شده است يک T, IUD شکل است که روزانه ۲۰ ميکروگرم لوونورژسترول (Levonorgestrel) که يک استروئيد صناعى است، آزاد مى‌کند. ميزان حاملگى با اين وسيله ۳/۰ درصد زن - سال مى‌باشد و هيچ حاملگى خارج از رحمى نيز گزارش نشده است. تجربيات بالينى طولانى مدت نشان داده است که با IUDهاى آزاد کننده لوونورژسترل نسبت به انواع مس‌دار ميزان خونريزى قاعدگى و روزهاى خونريزى کاهش مى‌يابد. IUDهاى آزادکننده لوونورژسترل طول عمر مؤثرى برابر ۵ سال دارند. IUDهاى آزادکننده هورمون در زنان کشورهاى در حال پيشرفت، که به خاطر افزايش خونريزى ناشى از IUDهاى خنثى از نظر داروئى ممکن است دچار کم‌خونى شوند، ارزشمند هستند اما اين وسايل گران‌تر بوده و در سطح وسيعى در دسترس نمى‌باشد.
|
