چاقی‌ ـ obesity

چاقی‌ حالت‌ اضافه‌ وزن‌ بدن‌. این‌ حالت‌ را ممكن‌ است‌ بتوان‌ این‌گونه‌ تعریف‌ كرد: میزان‌ چربی‌ بدن‌ بالاتر از 25% در جنس‌ مذكر. این‌ عقیده‌ كه‌ چاقی‌ یك‌ مشكل‌ خودخواسته‌ یا مربوط‌ به‌ اراده‌ فرد است‌ منسوج‌ شده‌ است‌. با این‌ حال‌، درك‌ واضحی‌ از نقایص‌ بیوشیمیایی‌ مسبب‌ آن‌ وجود ندارد.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. بالا بودن‌ میزان‌ چربی‌ بدن‌

۲. مشكلات‌ روحی‌ روانی‌

۳. تحمل‌ كم‌ در فعالیت

۴. اضافه‌ وزن‌ باعث‌ افزایش‌ كار قلب‌ می‌شود.

ـ علل‌ بیماری:

عوامل‌ ژنتیكی‌ عوامل‌ محیطی‌. رژیم‌ غذایی‌ و عادات‌ تغذیه‌ای‌، سطح‌ فعالیت‌، استرس‌ (روحی‌ یا جسمی‌)، سایر مشكلات‌ روحی‌ روانی‌ ـ داروها، و عوامل‌ فرهنگی‌. احتلالات‌ متابولیسمی‌ و غددی‌ سایر عواملی‌ كه‌ تا كنون‌ به‌ درستی‌ شناخته‌ نشده‌اند عبارتند از موضوعات‌ تكاملی‌ و تنظیم‌ فیزیولوژیك‌ كه‌ زیربنای‌ فرضیه‌ «نقطه‌ تنظیمی‌» (set point) را تشكیل‌ می‌دهد. این‌ فرضیه‌ به‌ توجیه‌ مشكل‌ افراد چاق‌ از نظر كاستن‌ از وزن‌ و حفظ‌ آن‌ در سطح‌ مطلوب‌ كمك‌ می‌كند. به‌ ندرت‌ آسیب‌ مغزی‌ می‌تواند منجر به‌ چاقی‌ گردد.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

هر یك‌ از علل‌ فوق‌الذكر

ـ پیشگیری‌:

رعایت‌ طولانی‌ مدت‌ یك‌ برنامه‌ مشتمل‌ بر رژیم‌ غذایی‌ و تغذیه‌ مناست‌، ورزش‌، و اصلاح‌ عادات‌ و روش‌ زندگی‌ برحسب‌ نیاز.

ـ عواقب مورد انتظار:

علائم با درمان قابل كنترل است در موارد خونریزی شدید نیاز به بستری در بیمارستان وجود دارد و معمولا ناشی از یك بیماری زمینه ای نظیر بیماری كبدی، بیماری خونی یا پرفشاری خون است. در این موارد بیماری زمینه ای نیز باید درمان شود.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

چاقی‌ ممكن‌ است‌ در پیدایش‌ دیابت‌، فشار خون‌ بالا بیماری‌های‌ قلبی‌ و بیماری‌های‌ كیسه‌ صفرا نقش‌ داشته‌ باشد.وجود چاقی‌ همراه‌ سكته‌ مغزی‌، بیماری‌های‌ كلیه‌ و سایر اختلالات‌ درمان‌ این‌ بیماری‌ها را دچار عارضه‌ كرده‌ و شانس‌ زنده‌ ماندن‌ بیمار را كاهش‌ می‌دهد. عوارض‌ روانی‌ ـ اجتماعی‌ (تصور منفی‌ از خود، مشكل‌ داشتن‌ دراشتغال‌، فقدان‌ تمایل اجتماعی‌ به جنس‌ مخالف‌).

ـ درمان‌:

ارزیابی‌ برای‌ تعیین‌ میزان‌ خطر تهدید كننده‌ و سلامتی‌ فرد. دقیق‌ترین‌ روش‌ تعیین‌ تركیب‌ بدن‌ هنوز اندازه‌گیری‌ وزن‌ زیر آب‌ و اندازه‌گیری‌ چین‌ پوستی‌ در نقاط‌ مختلف‌ بدن است‌. بررسی‌های‌ ایمپدانس‌ نسبت‌ به‌ گذشته‌ دقیق‌تر شده‌ و بیشتر در دسترس‌ است‌. در این‌ زمینه‌ از شاخص‌ توده‌ بدن‌ (BMI) و نسبت‌ دور كمر به‌ لگن‌ (WHR) نیز استفاده‌ می‌شود. برنامه‌های‌ عمومی‌ و خصوصی‌ بسیاری‌ برای‌ كمك‌ به‌ كاهش‌ وزن‌ دردسترسی‌ است‌. برنامه‌ای‌ را انتخاب‌ كنید كه‌ برنامه‌ریزی‌ غذایی‌ آن‌ با راهكارهای‌ RDA در مورد مواد مغذی‌ همخوانی‌ داشته‌ باشد، واجد توصیه‌هایی‌ در مورد ورزش‌ و عادات‌ رفتاری‌ بوده‌ و راهكارهای‌ لازم‌ برای‌ حفظ‌ وزن‌ مطلوب‌ در بلند مدت‌ را دربر داشته‌ باشد. روش‌های‌ جراحی‌ برای‌ كاهش‌ وزن‌ نظیر كوتاه‌ كردن‌ قسمتی‌ از روده‌ یا معده‌، بریدن‌ و برداشت‌ چربی‌، بیرون‌كشیدن‌ چربی‌ از بافت‌ با دستگاه‌ مكش‌ یا سیم‌بندی‌ فك‌ (روشهایی‌ كه‌ نتایج‌ امیدواركننده‌ای‌ نداشته‌اند) تنها در موارد چاقی‌ بسیار شدید استفاده‌ می‌شود.

ـ داروها:

درمان‌ دارویی‌ برای‌ كمك‌ به‌ كاهش‌ وزن‌ ممكن‌ است‌ مفید بوده‌ و یا بی اثر باشد. داروهای‌ توصیه‌ شده‌ و برای‌ چاقی‌ ممكن‌ است‌ به‌ طور آزمایشی‌ برای‌ شما تجویز گردد و تا اثربخشی‌ یا بی‌ اثری‌ آنها معلوم‌ گردد. اثربخشی‌ همه‌ داروهای‌ مهاركننده‌ اشتها پس‌ از چند هفته‌ مصرف‌ كاهش‌ می‌یابد ضمن‌ این‌ كه‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.تركیبات‌ آمفتاین‌ برای‌ درمان‌ چاقی‌ توصیه‌ نمی‌شود. تعدادی‌ داروی‌ جدید برای‌ كاهش‌ وزن‌ عرضه‌ شده‌ است‌، ضمن‌ این‌ كه‌، رژیم‌های‌ جدید احتمالاً موثرتربوده‌ و عوارض‌ جانبی‌ كمتری‌ دارند.

ـ فعالیت‌:

میزان‌ فعالیت‌ فعلی‌ خود را افزایش‌ دهید. ورزش‌ روزانه‌ (درچرخه‌ سواری‌، پیاده‌روی‌، شنا و غیره‌) به‌ كاهش‌ وزن‌ احساس‌ بهتر بودن‌ و كنترل‌ اشتهای‌ شما كمك‌ می‌كند. هدف‌ شما در این‌ بازه‌ باید سی‌ دقیقه‌ فعالیت‌ پنچ‌ بار در هفته‌ باشد. از ثبت‌ روزانه‌ میزان‌ فعالیت‌ برای‌ بررسی‌ میزان‌ پیشرفت‌ خود كمك‌ بگیرد. به‌ نظر می‌رسد دسیدن‌ به‌ تناسب‌ فیزیكی‌ در مقایسه‌ با رسیدن‌ به‌ وزن‌ مطلوب‌ عامل‌ مهمتری‌ در تندرستی‌ باشد. نوع‌ ورزش‌ در این‌ زمینه‌ اهمیتی‌ ندارد.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

رژیم‌های‌ غذایی‌ متنوع‌ بسیاری‌ برای‌ انتخاب‌ بیماران‌ دردسترس‌ است‌. رژیم‌های‌ غذایی‌ غیر متعادل‌ خود بیش‌ از چاقی‌ برای‌ بیماران‌ مشكل‌زا خواهند بود. رژیم‌های‌ ضربتی‌ و رژیم‌های‌ هوسی‌ در درازمدت‌ موفق‌ نخواهد بود. به‌ خاطر داشته‌ باشید برنامه‌هایی‌ كه‌ قول‌ كاهش‌ وزن‌ آسان‌ را می‌دهند معمولاً ناموفق‌اند. در طی‌ اجرای‌ برنامه‌ غذایی‌ و ورزش‌ ممكن‌ است‌ دوره‌هایی‌ وجود داشته‌ باشد كه‌ در آن‌ كاهش‌ وزن‌ متوقف‌ می‌شود. این‌ امر طبیعی‌ است‌؛به‌ اجرای‌ برنامه‌ ادامه‌ دهید، كاهش‌ وزن‌ در عرض‌ 2ـ1 هفته‌ دوباره‌ آغاز می‌شود. میزان‌ یك‌ كاهش‌ وزن‌ منطقی‌ 5/2ـ1 پوند (هر پوند تقریباً معادل‌ 453 گرم‌ است‌) در هفته‌ است‌. این‌ كاهش‌ وزن‌ ممكن‌ است‌ به‌ نظر آهسته‌ برسد ولی‌ این‌ نكته‌ را در نظر بگیرید كه‌ 1 پوند كاهش‌ وزن‌ در هفته‌ 52 پوند كاهش‌ وزن‌ در سال‌ رابه‌ ارمغان‌ خواهد آورد! ثبت‌ روزانه‌ رژیم‌ غذایی‌ به‌ طوری‌ كه‌ هر چه‌ را كه‌ می‌خورید ثبت‌ كنید، توصیه‌ می‌شود.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان احساس‌ كنید كه‌ برای‌ كاهش‌ وزن‌ نیاز به‌ مشاوره‌ دارید.