۱۹۶۱ م. ماشین‌حساب غول‌آسا - اطلس

۱۹۶۱ م. ماشين‌حساب غول‌آسا - اطلس

رايانه اطلس، سومين مجموعه از رايانه‌هاى اوليه بود که در بريتانياى کبير (United Kingdom) به‌وسيله يک تيم زير نظر توماس.ام.کيلبرن (Thimas M. Kilburn) و مهندس وزارت برق در دانشگاهى در منچستر با شرکت آژانس فرانتى در انگلستان طراحى و ساخته شد. طراحى اطلس از سال ۱۹۵۸ شروع و در نهايت سه سيستم از اطلس ساخته شد. اطلس اوليه در دانشگاهى در منچستر در ۱۹۲۶ نصب شد و دومين آن در سال ۱۹۶۳ در دانشگاهى در لندن و سومين در سال ۱۹۶۳ در آزمايشگاهى در چيلتون (Chilton) قرار گرفت. حسابگر اطلس داراى مشخصات جالب‌توجهى است. اين ماشين قادر بود در ثانيه يک ميليون دستور را قبول کند. انبار کار آن محتوى ۴۰۹۶×۲۵۶ واژه ۴۸ قسمتى است. انبار اصلى شامل چهار يا بيشتر طبل‌هاى مغناطيسى با ۲۴۰۰۰ واژه است. اين دستگاه کارت‌هاى سوراخ‌دار را به ميزان ۶۰۰ عدد در ثانيه مى‌خواند و مى‌توانست نتيجه‌ها را با سرعت ۶۰۰ خط در دقيقه چاپ کند. تسهيلاتى که به‌نام سهيم شدن در وقت معروف است اين دستگاه را قادر مى‌سازد که هر تعداد از عمليات را به‌طور هم‌زمان و توأم انجام دهد، بى‌آنکه در صورت اتفاق خطائى در يکى از اين عمليات، اختلالى در عمليات ديگر ايجاد کند. اين حسابگر يک برنامه عادى نظارتى در انبار ثابت خود دارد که گاه‌به‌گاه برترى برنامه‌ها را مرور کرده و مى‌کند. چهار استفاده‌کننده که هر کدام از آنها ممکن است در يک زمان بيش از يک برنامه را به اجراء بگذارند و بتوانند مستقلاً به دستگاه دسترسى داشته باشند. اطلس آزمايشگاهى چيلتون Chilton از سال ۱۹۶۳ به‌طور تمام وقت کار مى‌کرد. آخرين ماشين چيلتون کارش را ادامه داد تا اينکه در مارس ۱۹۷۳ آن را خاموش کردند.

۱۹۶۲ م. اولين رايانه‌اى که برنامه آن درون خودش ذخيره مى‌شد

رياضى‌دان آمريکائى - انگليسى به‌نام جان ون نيومان (John Von Neuman) طراحى و پياده‌سازى رايانه‌اى را به‌نام (Electronic Discrete Variable Automatic Calculator -EDVAC) را آغاز کرد. پيشنهاد نيومان اين بود که ماشين‌هاى محاسب نيز تنها مانند ENIAC مقادير کميت‌ها را در خود ذخيره سازند. کليه برنامه کار محاسب‌ها نيز در حافظه‌هاى داخلى آنها نگهدارى شد. متأسفانه خود نيومان زنده نماند و در ۱۸۷۵ درگذشت. پنج سال بعد در سال ۱۹۶۲ تيم او موفق به تکميل (EDVAC) شد. اين اولين رايانه‌اى بود که برنامه آن درون خودش ذخيره مى‌شد.

۱۹۶۲ م. دايرةالمعارف نمايش و تئاتر

۱۹۶۲ م. دايرةالمعارف نمايش و تئاتر (Enciclopedia del lo Lexilona) در سال ۱۹۵۵ - ۱۹۶۲ بسيار مستند و با تصاوير بسيار عالى منتشر شد.

۱۹۶۲ م. ماهواره ارتباطى تله‌استار

ماهوارهٔ ارتباطى تله‌استار (Telestar) در ژوئيه ۱۹۶۲ توسط سازمان ملى هوانوردى و فضائى از کيپ کاناورال (Cape Conaveral) کيپ‌کندى کنونى با يک موشک سه مرحله‌اى به فضا پرتاب شد. اين ماهواره در مدار بيضى شکل با ارتفاع ۹۶۰ کيلومترى و زمان گردش ۱۰۶ دقيقه و زاويه ميل ۴۵ درجه مثبت به خط استوا قرار گرفت. ماهواره تله‌استار مسير مختلفى را در سطح زمين دنبال مى‌کند و دوره قابليت رويت هم‌زمان بين ايستگاه‌هاى آمريکائى و انگليسى با دوره‌هاى حدود ۳۰ دقيقه که در هر ۲۴ ساعت سه تا چهار بار روى مى‌دهد شروع شد.

تله‌استار توسط آزمايشگاه تلفن بِل براى به‌دست آوردن اطلاعات درباره طرز کار يک ماهواره فعال و اثر آن بر دستگاه‌هاى الکترونيکى موجود در ماهواره طرح و ساخته شد. اين اطلاعات توسط يک سيستم فاصله سنجى پيچيده به ۱۱۵ کانال به ايستگاه‌هاى دريائى زمينى فرستاده مى‌شد. اين ايستگاه‌ها مجهز به يک سيستم فرمان ماهواره بود. تله‌استار کره‌اى است با قطر ۵/۸۷ سانتى‌متر و ۸۷ کيلوگرم وزن. درون ماهواره جعبه‌اى به قطر ۵۰ سانتى‌متر قرار دارد که توسط رشته‌هاى نايلونى نگاه داشته مى‌شود که محتواى تجهيزات الکترونى است و در ابر پلاستيکى جا داده شده‌اند. در اين ماهواره بيش از ۱۰۰۰ ترانزيستور، ۱۵۰۰ ديود، و يک لامپ با موج متحرک قرار دارد. مى‌تواند سيگنال‌هاى FM نزديک به فرکانس ۶۰۰۰ مگاسيکل در ثانيه را بگيرد، و حدود ۵۰۰۰ ميليون بار تقويت کند و سپس با توانى در حدود ۲ وات در فرکانس‌هاى ۴۰۰۰ مگا سيکل در ثانيه دوباره پخش کند. يک سيگنال با قدرت کم با فرکانس ۴۰۸۰ مگاسيکل در ثانيه براى رديابى پخش گردد. سيگنال‌هاى فرمان و فاصله سنجى در فرکانس‌هاى ۱۲۳ و ۱۳۶ مگاسيکل در ثانيه فرستاده و گرفته مى‌شود. تجهيزات الکترونيکى آن از ۳۶۰۰ سلول خورشيدى سيليسيومى که از نوع نيکل - کادميوم را پُر مى‌کند نيرو مى‌گيرد. هنگامى که تمام تجهيزات روشن شدند نيرو را سريع‌تر از آنچه سلول‌هاى خورشيدى قادر به توليد هستند مصرف مى‌کند. از اين‌رو وسيله‌اى تعبيه شده که مى‌تواند تجهيزات ارتباطى را از فرمان‌هائى که در زمين مى‌گيرد روشن و خاموش کند.

گفته شد که اين گردش در هر ۲۴ ساعت سه تا چهار بار روى مى‌داد. اما اين گردش به‌طور ثابت کاهش يافت. سه ايستگاه زمينى در آزمايش تله‌استار شرکت کردند. در آمريکا اندوور (Andover) از ايالت مين در انگلستان در گونهيلى داونز در کورنوال در فرانسه در پولومور بودو (Pleumevr Bodom) در بريتانى ايستگاه‌هاى آمريکائى و فرانسوى توسط آزمايشگاه تلفن بل طرح شدند و هر کدام داراى آنتن بوقى شکل به‌طول ۳۵ متر و گشودگى ۴/۵ متر مربع به وزن ۳۷۰ تن هستند. اين آنتن‌ها برروى تنظيم سمت برروى ريل‌هاى حلقه‌اى حرکت مى‌کنند و مى‌توان آنها را براى تنظيم ارتفاع بالا و پائين برد. ايستگاه گونهيلى که توسط انگلستان طرح و ساخته شد در ناحيه ليزارد در لورنوال به فاصله کمتر از ۶ کيلومتراز محل پالديو که مارکونى از آنجا در سال ۱۹۰۱ سيگنال تاريخى خود را به آن سوى اقيانوس اطلس فرستاد قرار گرفته است.

آنتن گونهيلى نمونه چشمگيرى از مهندسى نوين است. اين آنتن به‌صورت يک بشقاب سهمى شکل به قطر ۲۵ متر و وزن ۸۷۰ تن است که براى تغيير سمت روى يک صفحه چرخان و براى تغيير ارتفاع برروى غلطک‌هاى افقى چرخش مى‌کند. اين ساختمان عظيم که براى کار در (بادهائي) با سرعت تا ۱۰۴ کيلومتر در ساعت طرح شده، به موتورهاى حرکت‌کننده قوى با سيستم کنترل خودکار مجهز است، تا بتواند ماهواره متحرک را به‌طور خودکار به فاصله چند دقيقه قوس رديابى کند. اطلاعات لازم براى هدايت کردن خودکار آنتن در يک حسابگر تنظيم مى‌شود. چون توان سيگنالى که از ماهواره دريافت مى‌شود کمتر از يک ميليونيم وات است، از اين‌رو قسمت اساسى تجهيزات الکترونيکى آن با اشعه ميزر است که پشت آنتن نصب شده است.

سرانجام با تمام کوشش‌ها و به‌کارگيرى آخرين توان‌هاى تکنولوژى زمان، اين ماهواره در شب ۱۲ ژوئيه ۱۹۶۲ که مهندسين اداره پست در گونهيلى سيگنال‌هاى آن را دريافت کار کرد. تصويرهاى تلويزيونى بسيار عالى از (اندوور) دريافت شد. در آن شب فراموش نشدنى نخستين پخش تلويزيونى زنده بين اروپا و آمريکا از گونهيلى انجام شد و ميليون‌ها نفر بيننده در آمريکا، فرانسه، و انگلستان توانستند در شادى مهندسان و دانشمندانى که برروى اين طرح کار کرده بودند سهيم گردند. روز بعد نخستين آزمايش‌هاى تلفن دو طرفه بين دو سوى اقيانوس اطلس با استفاده از ۱۲ کانال تلفن در هر جهت با کيفيت عالى انجام پذيرفت. آزمايش‌هاى بعدى را با ۶۰۰ مدار تلفن با کيفيت عالى از اين ماهواره به‌دست آوردند. روز ۱۶ ژوئيه نخستين سيگنال‌هاى تلويزيون رنگى را آنتن گونهيلى به تله‌استار ارسال کرد و پس از آنکه ماهواره ۱۶۰۰۰ کيلومتر در فضا گردش کرد سيگنال‌هاى برگشتى را آنتن گونهيلى دريافت کرد. انتظار مى‌رفت که ماهواره تله‌استار به مدت ۲۰۰ سال در مدار باقى نماند اما تجهيزات الکترونيکى آن خاموش شدند. رى لى و تله‌استار سيستم‌هاى علمى نبودند که از نظر اقتصادى مقرون به صرفه باشند و در نتيجه کار مفيد آنها را به کمتر از دو ساعت در ۲۴ ساعت کاهش مى‌داد و دانشمندان به فکر ماهواره‌هاى جديدترى افتادند.