|
|
|
|
|
| فنل خالص يا اسيد کربوليک شناخته‌شده‌ترين ماده از اين گروه است. در برابر هوا، کريستال‌هاى بى‌رنگ فنل صورتى رنگ مى‌شوند و با مواجهه بيشتر با هوا رنگ آن به قرمز تيره تبديل مى‌شود. فنل خالص، ضدعفونى کنندهٔ موثرى نيست و به‌عنوان معيار استانداردى براى مقايسهٔ قدرت ميکروب‌کشى ضدعفونى کننده‌ها، به‌کار مى‌رود.
|
|
|
|
| فنلى که معمولاً براى ضدعفونى کردن به‌کار مى‌رود 'فنل خام' مى‌باشد که مخلوطى است از فنل و کرزول. فنل خام مايعى روغنى و تيره است و بر ضد باکترى‌هاى گرم مثبت و گرم منفى مؤثر مى‌باشد ولى بر ضد اسپورها و باکترى‌هاى اسيد فاست به کندى اثر مى‌کند. فنل بر ضد بعضى از ويروس‌هاى خاص نيز مؤثر است. ضدعفونى‌هاى فنلي، به‌راحتى با مواد ارگانيک خنثى نمى‌شوند. تأثير فنل با رقيق کردن به‌شدت کاهش مى‌يابد. بنابراين براى ضدعفونى کردن مدفوع نبايد از غلظت‌هاى رقيق‌تر از ۱۰ درصد را به‌کار برد. در غلظت ۵ درصد براى شستن کف اتاق‌ها و فاضلاب‌هاى به‌کار برده مى‌شوند. محلول‌هاى ۲/۰ تا يک درصد اثر باکتريواستاتيک دارند.
|
|
| امولسيون‌هاى کرزول (Crosol emulsions)
|
|
| کرزولى که با صابون امولسينه شده است به نام 'کرزول صابونى شده' ناميده مى‌شود. ليزول (Lysol)، ايزال (Izal) و سيلين (Cyllin) از امولسيون‌هاى کرزول هستند. ليزول، ۵۰ تا ۶۰ درصد کرزول دارد. امولسيون‌هاى کرزول جزو ضدعفونى کننده‌هاى خيلى قوى هستند. محلول ۲ درصد ليزول براى ضدعفونى کردن مدفوع به‌کار مى‌رود.
|
|
| کلرهگزيدين (Chlorhexidine) يا هيبى‌تان (Hibitane)
|
|
| يکى از مفيد‌ترين ضدعفونى کننده‌هاى پوست است. در برابر ارگانيزم‌هاى گرم مثبت در حال جوانه‌زدن بسيار و در برابر ميکروب‌هاى گرم منفى تا حدود مؤثر است. محلول در آب و الکل مى‌باشد و با صابون و پاک‌کننده‌ها (دترجانت‌ها)، غير فعال مى‌شود. محلول ۵/۰ درصد آن در الکل يا آب لوسين مؤثرى براى دست مى‌باشد. کرم‌ها و لوسين‌هائى که يک درصد کلرهگزيدين داشته باشند براى سوختگى‌ها و ضدعفونى کردن به‌کار مى‌روند.
|
|
| هگزاکلرفن (Hexachlorphane)
|
|
| اين ضدعفونى کننده بر عليه ارگانيزم‌هاى گرم مثبت بسيار مؤثر است، اما در برابر گرم منفى‌ها کمتر اثر دارد. کند اثر است ولى اثر تجمعى بر روى پوست دارد و با صابون قابل مقايسه است. بنابراين ممکن است در فرآورده‌هاى صابوني، بدون اينکه اثر آن کند، مخلوط شود.
|
|
|
|
| دتول يا کلرگزيلنول (Chloroxylenol) يک ضدعفونى کننده نسبتاً غير سمى است و در غلظت‌هاى بالا قابل استفاده است. دتول با مواد ارگانيک، خيلى راحت‌تر از بقيهٔ ترکيبات فنل، غير فعال مى‌شود. دتول در برابر استرپتوکوکسى مؤثر است، اما در برابر بعضى باکترى‌هاى گرم منفي، بى‌ارزش مى‌باشد. دتول ۵ درصد براى ضدعفونى کردن وسايل و لوازم پلاستيکى مناسب است. براى ضدعفونى کردن با دتول حداقل ۱۵ دقيقه تماس، لازم است.
|
