|
|
|
| روزانه ميليون‌ها کلمه و سطر خبر از منابع خبرى پخش مى‌شود و شتاب در کار خبرنويسي، کثرت خبرها و حتى کمبود زمان و جا در مطبوعات اين امکان را فراهم نمى‌کند که از همه خبرها بهره‌گيرى شود. به همين دليل شتاب در خبررساني، بيشتر خبرها نيز در وهله اول کامل نيست و به برخى عناصر يا جزئيات آن پاسخ داده نمى‌شود. هم‌چنان که براى درج خبر گزينش صورت مى‌گيرد. براى تهيه گزارش از اين مجموعه کلان خبر نيز گزينش و انتخاب صورت مى‌گيرد. مبناء اين گزينش اهميت خبر، تازگى رويداد در نوع خود، سليقه خواننده و جذابيت آن است که مورد توجه قرار مى‌گيرد. البته ممکن است، گفته شود تکرار برخى رويدادها در يک شهر يا کشور جذابيت آن را کاهش مى‌دهد و ديگر نيازى به تهيه گزارش احساس نمى‌شود. به‌عنوان مثال وقتى تصادف در جاده‌هاى بين شهرى يا درون شهرى به کثرت مى‌رسد واقعه عادى مى‌شود، اما بايد توجه داشت که يک گزينشگر مطلع از همين سوژه‌ها است به ظاهر تکرارى و عادى با نگرشى حرفهاى مى‌‌تواند سوژه‌هاى مناسب براى گزارش به‌دست آورد. فرض کنيد در يک جاده برون شرهى طى يک هفته يا يک ماه يا حتى شش ماه تصادف وسايل نقليه به کرات اتفاق افتاده است و پليس راه علل تصادف‌ها را سرعت زياد يا بى‌توجهى به مقررات راهنمائى اعلام کند. با اين حال يک گزارشگر حرفهاى و آگاه با توجه به کثرت حادثه‌ها نمى‌تواند به اين دلايل اکتفاء کند، به محل حادثه مراجعه مى‌کند و دلايل ديگرى را با جستجو و مشاهده درمى‌يابد که ممکن است به علت‌هاى ديگرى مثل نبود علائم هشداردهنده راهنمائى يا ضعف و ايراد مهندسى در ساخت شيب جاده يا کمبود ديد و نظاير آن پى ببرد و بازگو کند.
|
|
| بنابراين تهيه گزارش خبري، از يک واقعه يا رويداد به عوامل مختلفى بستگى دارد که مهم‌ترين آن، آگاهى گزارشگر و شناخت وى از مخاطبان او را مى‌توان برشمرد.
|
|
| گزارش خبرى در واقع تشريح، توضيح و توصيف يک رويداد خبرى است که گزارشگر با دستمايه خبر به جزئيات وقوع آن مى‌پردازد و اطلاعات تازه را با شيوه‌اى توصيفى ارائه مى‌دهد و حس کنجکاوى مخاطب را که با خواندن خبر ارضاء نشده و پرسش‌هائى بر جاى گذاشته، اقناع مى‌کند. در اين ميان طبيعى است که گزارشگر ضمن پرداختن بيشتر به عناصر خبري، چنانچه برخى عناصر بدون پاسخ مانده باشد، درصدد يافتن پاسخ آنها نيز برمى‌آيد. گزارش‌هاى خبرى را مى‌توان از رويدادهائى مانند وقوع سيل، زلزله، قتل‌ها، نزاع و برخوردها، حمله به بانک‌ها، سرقت‌هاى بزرگ، ترورهاى سياسي، سقوط هواپيما يا برخورد دو هواپيما، سفرهاى شخصيت‌هاى مهم و صدها رويداد ديگر تهيه کرد.
|
|
| تشريح و توصيف خبر مهم‌ترين رکن در گزارش‌نويسى و حجم گزارش نيز بستگى مستقيم به موضوع گزارش دارد، اما نبايد تصور کرد که الزاماً گزارش‌ها بايد طولانى باشند.
|
|
| براى روشن‌تر شدن و آگاهى بيشتر، مثالى ارائه مى‌شود. به اين خبر توجه کنيد:
|
|
| - بغداد (خبرگزارى آلمان):
|
| ارتش عراق کشته‌شدگان جنگ را شبانه و به‌طور مخفيانه به صاحبان آنها تحويل مى‌دهد.
|
|
| نفربرهاى ارتشى در مقابل خانه‌ها توقف مى‌کنند و اجساد را که درون صندوقى قرار دارد به خانواده آنان مى‌دهد.
|
|
| در هفته گذشته ۵۰۰ جسد سرباز عراقى در بصره به همين طريق تحويل خانواده‌هاى آنان شد.
|
|
| به دستور ارتش عراق هيچ خانواده‌اى حق ندارد مراسمى براى کشته خود برگزار کند يا پرچم سياه بر بام خانه نصب کند...
|
|
|
|
| همواره در ميان افراد سرشناس يا عادى و گمنام جامعه با اقتضاء خصوصيات فردي، حرفهاى يا اثراتى که در جامعه از خود برجاى مى‌گذارند يا سبب تحول مى‌شوند، کسانى هستند که آگاهى از نوع زندگي، عادات، اخلاق، صفات ظاهرى يا باطنى آنها براى مردم جالب توجه است.
|
|
| اکثريت مردم مى‌خواهند بدانند سياستمداران در زندگى حرفهاى و خصوصى خود چه طرز رفتار، عادات يا اخلاقى دارند. آيا زندگى حرفهاى آنها کاملاً با زندگى خصوصى خود متفاوت است. يک هنرپيشه سينما که در نقش‌هاى خشن ايفاء نقش مى‌کند، در زندگى و طرز برخورد با اعضاء خانواده خود چگونه است. يک نويسنده که به خلق يک اثر به يادماندى دست زده است چه تفريحاتى دارد، ساعات شبانه روز را چگونه مى‌گذراند و... .
|
|
| در مورد افراد گمنام همچنين کنجکاوى‌هائى وجود دارد. صاحبان برخى حرفه‌ها نظر به ويژگى‌هاى حرفه و کار آنها مورد توجه هستند. براى مردم هميشه جالب است از زندگى و چگونگى طرز رفتار و سلوک و منش يک بازيگر بدل سينما مطلع شوند. يا فردى که به شستشوى ميت مى‌پردازد و اين حرفه را انتخاب کرده است چگونه فکر مى‌کند.
|
|
| يک گزارشگر موفق قبل از هر اقدامى بايد در اطراف شخص مورد گزارش به مطالعه، تحقيق و تفحص بپردازد. آثار او را مطالعه کند، سخنرانى‌هاى او را مرور نمايد، از اقدامات او مطلع شود و با کسانى که به‌نحوى با او آشنائى دارند درباره شخص مورد گزارش، کسب اطلاع کند.
|
|
| در نگارش گزارش از شخص، شناخت گزارشگر هم از صفات ظاهر و هم از صفات باطنى ضرورى است. در زمينه شناخت ظاهرى شخص مورد گزارش، ذکر مشخصات ظاهرى چون صورت، اندام، طرز لباس پوشيدن، حرکات دست و پا، راه رفتن، نشستن، طرز سخن گفتن و حتى لهجه شخص مورد گزارش به گزارشگر کمک مى‌کند تا با ذکر آنها در جاى خود، خواننده را با او بيشتر آشنا کند. همين‌طور در مورد شناخت باطنى نيز ذکر صفات ويژه فرد، ضمير شخص، انديشه و فکر، ديدگاه و طرز تلقى او نسبت به مسائل سياسي، اقتصادى و اجتماعى حائز اهميت است.
|
