نکات مهم مصاحبه

۱۲ نکته‌اى که در زير به آن اشاره شده است به ظاهر نکات کم‌اهميت، اما مهم مى‌باشند ممکن است ما يک مصاحبه‌کنندۀ خوب و آشنا به تکنيک‌هاى آن باشيم، اما به‌راحتى از ناحيهٔ توجه نداشتن به جزئيات، لطمه ببينيم. اين نکات براى مبتدى‌ها يک درس و براى کسانى که به‌کار مصاحبه مشغول هستند يک يادآورى است.

۱. قبل از شروع مصاحبه حتماً دستگاه ضبط خود را امتحان کنيم تا از سلامت آن مطمئن شويم.

۲. حتماً هنگام مصاحبه از باطرى نو استفاده کنيم. بهتر است باطرى استفاده شده را براى پياده کردن نوار و مصارف ديگر به‌کار گيريم.

۳. قبل از انجام مصاحبه حتماً نوار را به لحاظ کيفيت صدابردارى مورد امتحان قرار دهيم و از نوار استاندارد استفاده کنيم. بهتر است در مصاحبه‌هاى مهم و تاريخى حتماً از نور مصرف نشده استفاده کنيم.

۴. فاصله ميان مصاحبه‌شونده و محلى که دستگاه ضبط قرار مى‌گيرد به ميزان حساسيت گيرنده دستگاه ما بستگى دارد. بايد به آن توجه داشته باشيم چرا که اگر فاصله بيش از حد باشد صداى مصاحبه‌شونده ضعيف ضبط خواهد شد و هنگام پياده کردن نوار دچار زحمت خواهيم شد.

۵. حتماً خودکار اضافى همراه داشته باشيم و همين‌طور کاغذ يادداشت را نبايد فراموش کرد. صحنه‌اى که يک خبرنگار از مصاحبه‌شونده درخواست کاغذ و قلم مى‌کند صحنه جالبى نيست.

۶. بايد سعى کنيم صحنه مصاحبه را ما تعيين کنيم. برخى مصاحبه‌شوندگان مخصوصاً مسؤلان سعى مى‌کنند از پشت ميز کار خود با ما مصاحبه کنند. در اين صورت ما در موضع ارباب رجوع قرار مى‌گيريم و اين خيلى جالب نيست. از آنان محترمانه بخواهيم که در جايگاه صميمانه‌ترى مثلاً در مقابل يا کنار ما قرار بگيرند. سعى کنيم در جائى بنشينيم که نسبت به مصاحبه‌شونده تسلط داشته باشيم.

۷. سعى کنيم نوار مصاحبه را در اولين فرصت ممکن پياده کنيم. اين کار فوايد فراوان دارد:

- اگر نوار ضعيف ضبط شده باشد به‌علت حضور ذهن، امکان يادآورى بسيارى از مطالب براى خبرنگار ممکن است. در حالى‌‌که چند روز بعد، بسيارى از اين مطالب به فراموشى سپرده شده است.

- اگر ابهامى در يک پاسخ وجود داشته باشد و يا کمبودى در سؤال‌ها مشاهده شود که در جريان مصاحبه از قلم افتاده، ممکن است از نظر زمان فرصت مراجعه حضورى يا تلفنى براى ما وجود داشته باشد تا به رفع نقص مصاحبه بپردازيم.

- اگر تنظيم مصاحبه به شيوهٔ گزارشى و ذکر جزئيات محل و شخص مصاحبه‌شونده باشد (تصويرپردازى و توصيف) علاوه بر يادداشت‌هائى که در زمان مصاحبه در محل برداشته‌ايم. حضور ذهن نيز به دقيق‌تر شدن تصاوير کمک خواهد کرد.

۸. در جريان يک گفت‌وگوى مطبوعاتى حتى زمانى‌که طرف مصاحبهٔ ما يک شخص بلندپايه مى‌باشد ما در مسند قاضى و بازپرس نشسته‌ايم اتکاء به نفس خود را حفظ کنيم و با خونسردى و قدرت، مصاحبه را پيش ببريم.

۹. رعايت ادب و نزاکت از جمله خصوصيات يک مصاحبه‌کنندهٔ حرفه‌اى است. حتى زمانى که با دشمن خود در حال مصاحبه باشيم.

۱۰. مصاحبه‌کننده بايد خوش‌برخورد باشد. يعنى بدون آنکه به تملّق و چابلوسى متوسل شود بايد بتواند فضائى مطلوب و دلچسب فراهم کند.

۱۱. مصاحبه‌شونده حتماً بايد تميز و مرتب و معطر و در صورت امکان شيک‌پوش باشد. مطمئن باشيد اين خصوصيت، برخوردهاى مطلوب‌ترى را در طرف مقابل ايجاد مى‌کند.

۱۲. يک روزنامه‌نگار و مصاحبه‌کنندهٔ حرفه‌اى بايد نويسندهٔ توانا و داراى قوه تخيل بالا باشد. لذا همه ما بايد مطالعهٔ داستان و رمان و نويسندگى داستان کوتاه را در دستور کار خود قرار دهيم. اين کار، قلم ما را تقويت و در رابطه با مصاحبه‌هاى تصويري-توصيفي، قوه تخيّل را تقويت مى‌کند.