آتنولول ـ atenolol

آتنولول‌ به‌ علل‌ گوناگونی‌ مثل‌ افزایش فشار خون‌؛ تسكین‌ درد قلبی‌؛ پیشگیری‌ از سردردهای‌ میگرنی‌؛ و درمان‌ بی‌نظمی‌ ضربان‌ قلب‌ تجویز می‌شود. همچنین‌ برای جلوگیری‌ از دومین‌ حمله‌ قلبی‌ در افرادی‌ كه‌ یك‌ بار دچار حمله‌ قلبی‌ شده‌اند، كاربرد دارد. ممكن‌ است‌ در شرایط‌ دیگری‌ نیز پزشكتان‌ این‌ دارو را برایتان‌ تجویز كند. آتنولول‌ با مسدود كردن‌ برخی‌ تكانه‌های‌ عصبی‌ به‌ بخش‌های‌ خاصی‌ از بدن‌ عمل‌ می‌كند؛ به‌ همین‌ علت‌ آن‌ را یك‌ مسدودكننده‌ بتا می‌شناسند. با مسدود كردن‌ این‌ تكانه‌ها، آتنولول‌ به‌ قلب‌ كمك‌ می‌كند تا منظم‌تر و مؤثرتر بزند و در نتیجه‌ بار كاری‌ قلب‌ كاهش‌ یابد.

ـ چگونگی‌ مصرف‌:

آتنولول‌ معمولاً روزی‌ یك‌ بار مصرف‌ می‌شود. مهم‌ است‌ كه‌ دارو را هر روز سر ساعت‌ معینی‌ بخورید. معمولاً بهتر است‌ دارو را صبح‌ پیش‌ از صبحانه‌ مصرف‌ كنید تا فراموشش‌ نكنید. آتنولول‌ را می‌توان‌ با یا بدون‌ غذا مصرف‌ كرد. هر روز پیش‌ از خوردن‌ آتنولول‌ نبضتان‌ را بشمارید. اگر زیر 50 در دقیقه‌ بود پیش‌ از خوردن‌ داروی‌ آن‌ روز، با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید. هیچگاه‌ بیشتر از مقدار تجویز شده‌ مصرف‌ نكنید. از دستورات‌ پزشكتان‌ به‌ دقت‌ پیروی‌ كنید. اگر یك‌ نوبت‌ را فراموش‌ كردید، به‌ مجردی‌ كه‌ آن‌ را به‌ یاد آوردید مصرفش‌ كنید. البته‌ اگر كمتر از 8 ساعت‌ تا نوبت‌ بعدی‌ مصرف‌ دارو رسیده‌ است‌، نوبت‌ فراموش‌ شده‌ را رها كرده‌، به‌ برنامه‌ منظم‌ دارویی‌تان‌ بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نكنید و دارو را بدون‌ هماهنگی‌ با پزشكتان‌ قطع‌ نكنید. با قطع‌ مصرف‌ آتنولول‌ ممكن‌ است‌ در معرض‌ خطر یك‌ حمله‌ قلبی‌ باشید. در اكثر مواردی‌ كه‌ آتنولول‌ تجویز می‌شود، بیماری‌ مهار می شود ولی درمان نمی شود. و این‌ بدین‌ معناست‌ كه‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد چندین‌ سال‌ یا تا پایان‌ زندگی‌ آن‌ را مصرف‌ كنید.

ـ هشدارها و عوارض‌ جانبی:

در صورت‌ بروز هریك‌ از علایم‌ نادر ولی‌ جدی‌ زیر، مصرف‌ آتنولول‌ را قطع‌ كرده‌، با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید:

1. اشكال‌ در تنفس‌ تنگی‌ نفس‌، یا خس‌خس‌ سینه‌؛

2. سرد شدن‌ كف‌ دست‌ و پا؛

3. ضربان‌ قلب‌ زیر 50 در دقیقه‌؛

4. سرگیجه‌ یا سیاهی‌ رفتن‌ چشم‌ در هنگام‌ بلند شدن‌ از حالت‌ خوابیده‌ یا نشسته‌؛

5. تورم‌ دست‌ها و پاها یا افزایش‌ وزن‌ ناگهانی‌ (5/1 كیلو در 48-24 ساعت‌)؛

6. افسردگی‌، گیجی، یا توهم‌ (شنیدن‌، دیدن‌، یا احساس‌ چیزهایی‌ كه‌ وجود ندارند)؛

7. درد قفسه‌ سینه‌، مفاصل‌ یا كمر؛

8. تب‌؛ گلودرد؛

9. بثورات‌ جلدی‌؛

10. یا هرگونه‌ كبودی یا خونریزی غیرعادی‌.

نشانه‌های‌ زیر تا هنگام‌ عادت‌ كردن‌ بدنتان‌ با دارو ممكن‌ است‌ مشاهده‌ شوند: خواب‌آلودگی‌، خستگی، مشكل‌ در خوابیدن‌، اضطراب‌، یبوست‌ یا اسهال‌، كابوس‌، یا كاهش‌ توانایی‌ جنسی‌.

اگر این‌ علایم‌ ادامه‌ یافتند یا مشكل‌ساز شدند، وضعیت‌ را با پزشكتان‌ در میان‌ بگذارید.

ـ موارد احتیاط‌:

در صورت‌ وجود هریك‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ آتنولول‌ پزشكتان‌ را مطلع‌ سازید:

۱. حساسیت‌ به‌ آتنولول‌ یا دیگر داروهای‌ مسدودكننده‌ بتا بارداری‌ یا شیردهی‌.

۲. در حال‌ مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ تزریقات‌ حساسیت‌زدایی‌، كافئین‌، داروهای‌ آسم‌ (آمینوفیلین‌، دیفیلین‌، اكستریفیلین‌، تئوفیلین‌)، داروهای‌ دیابت‌ (انسولین‌، داروهای‌ خوراكی‌ پایین‌آورنده‌ قند)، دیگر داروهای‌ كاهنده‌ فشار خون‌ (مسدودكننده‌های‌ كانال‌های‌ كلسیمی‌، كلونیدین‌، گوانابنز)، كوكائین‌، یا مهاركننده‌های‌ مونوآمین‌اكسیداز.

۳. سابقه‌ یا ابتلا به‌ حساسیت‌، آسم‌، یا آمفی‌زم‌؛ مشكلات‌ احتقانی‌ قلب‌؛ بیماری‌ قند؛ پركاری‌ تیرویید؛ افسردگی‌؛ یا بیماری‌های‌ كلیوی‌ یا كبدی‌. اگر بیماری‌ قند دارید، آتنولول‌ ممكن‌ است‌ قند خون‌ شما را افزایش‌ دهد و نیز ممكن‌ است‌ علایم‌ افت‌ قند خون‌ را مخفی‌ كند. اگر دچار حساسیت‌ باشید با مصرف‌ آتنولول‌ واكنش‌های‌ حساسیتی‌تان‌ ممكن‌ است‌ تشدید شود.

ـ هنگام‌ مصرف‌ آتنولول‌ توصیه‌ می‌شود:

۱. به‌طور منظم‌ به‌ پزشكتان‌ مراجعه‌ كنید تا بهبودی‌تان‌ را زیر نظر داشته‌ باشد.

۲. در مورد میزان‌ فعالیت‌ قابل‌ قبول‌ بر اساس‌ وضعیت‌ بدنی‌تان‌ با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید. آتنولول‌ ممكن‌ است‌ درد قفسه‌ سینه‌ را كاهش‌ دهد یا از آن‌ جلوگیری‌ كند و در نتیجه‌ باعث‌ شود تا از آن‌ حد كه‌ برایتان‌ بی‌خطر است‌ فعال‌تر باشید. كه‌ این‌ خود موجب‌ درد قفسه‌ سینه‌ و علایم‌ جدی‌ دیگر می‌شود.

۳. وزن‌تان‌ را نسبت‌ به‌ قد و استخوانبندی‌تان‌ در یك‌ محدوده‌ مناسب‌ نگاه‌ دارید. در صورت‌ نیاز برای‌ كاهش‌ وزن‌ از پزشكتان‌ كمك‌ بگیرید.

۴. اگر برای‌ كاهش‌ فشار خون‌ آتنولول‌ مصرف‌ می‌كنید، مصرف‌ سدیم‌ (نمك‌) خود را محدود كنید. از پزشكتان‌ درخواست‌ كنید دستوارات‌ تغذیه‌ای‌ در اختیارتان‌ بگذارد یا شما را به‌ یك‌ متخصص‌ تغذیه‌ معرفی‌ كند.

۵. اگر سیگاری‌ هستید، سیگار را ترك‌ كنید، از پزشكتان‌ بخواهید شما را به‌ یك‌ مشاور یا گروه‌ ترك‌ سیگار معرفی‌ كنید. الكل‌ ننوشید.

۶. از وضعیت‌ خوابیده‌ به‌ نشسته‌ یا ایستاده‌ و یا از حالت‌ نشسته‌ به‌ ایستاده‌ آرام‌ تغییر وضعیت‌ دهید تا دچار سرگیجه‌، سیاهی‌ رفتن‌ چشم‌ یا غش‌ نشوید.

۷. در هوای‌ سرد لباس‌ گرم‌تر بپوشید، چرا كه‌ آتنولول‌ ممكن‌ است‌ شما را به‌ سرما حساس‌تر كند.

۸. برای‌ روزهای‌ تعطیل‌ مقدار كافی‌ دارو در دسترس‌ داشته‌ باشید.

۹. یك‌ برگه‌ شناسایی‌ پزشكی‌ كه‌ نشان‌ دهد آتنولول‌ مصرف‌ می‌كنید به‌ همراه‌ داشته‌ باشید.

۱۰. پزشكان‌ دیگر را از اینكه‌ آتنولول‌ مصرف‌ می‌كنید مطلع‌ سازید؛ زیرا آتنولول‌ ممكن‌ است‌ بر روی‌ برخی‌ آزمون‌های‌ آزمایشگاهی‌ اثر بگذارد.

۱۱. آتنولول‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌، و دور از گرما، نور مستقیم‌، و حرارت‌ مرطوب‌ نگه‌ دارید (در این‌ شرایط‌ آتنولول‌ فاسد می‌شود).

۱۲. آتنولول‌ تاریخ‌ گذشته‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ در توالت‌ دور بریزید.

ـ تذکر:

1. هنگام‌ مصرف‌ آتنولول‌ نباید تا مشخص‌ شدن‌ پاسخ‌ بدنتان‌ به‌ دارو رانندگی‌ كنید یا با وسایل‌ خطرناك‌ كار كنید. اگر خواب‌آلودگی‌ یا سرگیجه‌ مشكل‌ساز شد، با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید.

۲. هنگام‌ مصرف‌ آتنولول‌ نباید بدون‌ مشورت‌ با پزشكتان‌ دارویی‌ مصرف‌ كنید؛ به‌ ویژه‌ داروهای‌ محرك‌ و داروهای‌ سرفه‌ یا سرماخوردگی‌ كه‌ بدون‌ تجویز پزشك‌ قابل‌ تهیه‌ هستند.