|
|
|
|
|
|
اشک‌ريزش زياد به‌طورى که اشک دائماً به‌طرف پائين و روى صورت سرريز کند در اثر تنگى مجراى اشکى ايجاد مى‌شود. اين تنگى ممکن است مادرزادى يا به‌علت عفونت قبلى يا ضربه پديد آيد. تنگى معمولاً با متسع کردن سادهٔ مجراء اشکى توسط چشم‌پزشک درمان مى‌شود.
|
|
|
چشم مرطوب به‌علت رشد مژه‌ها به‌طرف داخل چشم نيز ايجاد مى‌شود. اين مژه‌ها روى ملتحمه کشيده مى‌شوند و باعث تحريک مزمن آن مى‌گردند. پزشک ممکن است به‌راحتى با چسباندن مژه‌ها با نوار چسب در يک دورهٔ زمانى و متمايل کردن آنها به‌سمت بيرون قادر به درمان اين عارضه باشد. اگر اين اقدام موفق نبود يک عمل سادهٔ جراحى ممکن است ضرورى باشد.
|
|
|
|
|
پرش گاه به گاه پلک‌ها اگرچه نسبتاً ناراحت‌کننده است ولى معمولاً بى‌خطر است و در اکثر افراد گاهى بروز مى‌کند. اين عارضه اکثراً خودبه‌خود برطرف مى‌شود. علت پرش پلک معلوم نيست و ممکن است در اثر تحريک اعصاب عضلات چشم ايجاد شود.
|
|
|
علت پرش پلک در صورت تداوم ممکن است خستگى چشم باشد. اگر در محلى زير نور شديد لامپ‌هاى مهتابى کار مى‌کنيد سعى کنيد ميزان نور را کاهش دهيد و نور حاصل از مفتول‌هاى گداخته فلزى (لامپ‌هاى معمولي) را براى ملايم کردن روشنائى به محيط اضافه کنيد. ممکن است با قرار دادن روزانه دوبار کمپرس مرطوب و گرم روى چشم‌هاى خوداحساس راحتى کنيد و به عضلات پلک آرامش بخشيد. اگر اين اقدام مؤثر نبود از عينک‌ساز بخواهيد وضعيت عينک خود را بررسى کند و يا با پزشک خود مشورت کنيد.
|
|
|
عارضه‌اى وجود دارد به‌نام انقباض پلک (Blepharospasm ـ Blepharo از ريشه يونانى و به معنى پلک است) که مى‌تواند بسيار شديد باشد و باعث پلک زدن بيش از حد و بسته شدن چشم و حتى تغيير شکل کل صورت گردد. اين عارضه بايد توسط چشم‌پزشک درمان شود. تزريق سم بوتولينوم (سم باکتريائى که مولد بيمارى بوتوليسم است) داخل عضلات پلک درمان جديد اين عارضه است.
|
|
|
برآمدگى‌هاى پلک (Chalazion)
|
|
|
اين عارضه تورم بدون درد پلک است و در اثر انسداد يکى از غدد مبوميان (غده‌اى که در پلک قرار دارد و مجارى آن توسط سوراخ‌هاى کوچک به لبهٔ پلک باز مى‌شود و ترشحات آن روغنى است ـ م. 'Mebomian' ) که چشم را نرم مى‌کند، ايجاد مى‌شود. شما معمولاً مى‌توانيد با استفاده از کمپرس مرطوب و گرم و مالش ملايم انگشت روى برآمدگى براى رفع انسداد، آن را درمان کنيد. اگر اين برآمدگى طى چند هفته برطرف نشد به پزشک مراجعه کنيد. برآمدگى‌هاى بزرگ پلک ممکن است نياز به شکافتن داشته باشد.
|
|
|
|
|
گزانتلاسما برآمدگى زرد رنگ، سفت و کوچکى است که زير پوست پلک بنا به‌علتى که به‌خوبى مشخص نيست، تشکيل مى‌شود و بى‌ضرر است. ممکن است از نظر زيبائى تمايل به خارج کردن آن داشته باشيد ولى اين عارضه اغلب عود مى‌کند.
|
|
|
|
|
گل‌مژه به‌طور معمول عفونت يک يا چند ريشهٔ مژه‌هاى واقع در حاشيهٔ پلک‌ها است. اين ضايعه شبيه جوش‌هاى کوچک است که قرمز و دردناک مى‌شود و به‌تدريج يک نوک سفيد و پر از چرک پيدا مى‌کند که سرباز مى‌کند و چرک‌ها خارج مى‌گردد. با انجام مراقبت‌هاى مناسب گل‌مژه معمولاً بعد از حدود يک هفته فروکش مى‌کند.
|
|
|
|
|
مى‌توانيد با استفاده از کمپرس گرم ناراحتى را برطرف کنيد و موجب سرباز کردن زودرس گل‌مژه شويد. گل‌مژه را فشار ندهيد، در عوض مژه را بيرون بکشيد. اين‌کار باعث تخليه چرک‌ها خواهد شد. اگر گل‌مژه مکرراً عود مى‌کند به پزشک مراجعه کنيد. او ممکن است آنتى‌بيوتيک تجويز کند و يا در مورد تغيير لوازم آرايشى مورد استفاده شما توصيه‌هائى ارائه دهد.
|
|
|
|
|
التهاب ملتحمه، التهاب لايهٔ شفاف داخل پلک‌ها و حاشيهٔ خارجى قرنيه است. عفونت باکتريائى يا ويروسى و حساسيت‌ها شايع‌ترين علت التهاب ملتحمه هستند. اتساع عروق خونى باعث قرمزى بخش سفيد چشم مى‌شود و سبب اشک‌ريزش و احساس سوزش مى‌گردد. ممکن است احساس وجود شن‌ريزه در چشم خود کنيد. صبح‌ها اغلب ترشحات خشک‌شده اطراف چشم‌ها ايجاد مى‌شود.
|
|
|
|
|
وقتى علائم التهاب ملتحمه بروز کرد به پزشک مراجعه کنيد. او ممکن است براى تسکين اشک‌ريزش و سوزش، آنتى‌بيوتيک يا قطرهٔ چشمى تجويز کند. بعد از تماس با چشم دست‌هاى خود را بشوئيد و از حوالهٔ مشترک يا ديگران استفاده نکنيد زيرا بسيارى از اين عفونت‌ها مُسرى هستند. به‌جاى دستمال پارچه‌اى از دستمال کاغذى استفاده کنيد.
|
|
|
- در استفاده از لوازم آرايشى چشم محتاط باشيد.
|
|
|
ـ قبل از استفاده از اين لوازم آرايشى دست خود را بشوئيد.
|
|
|
ـ ريمل را به مقدار کم خريدارى کنيد و آن را مورد استفاده مشترک قرار ندهيد.
|
|
|
ـ از بزاق براى مرطوب کردن لوازم آرايشى و ابزار آرايشى استفاده نکنيد.
|
|
|
ـ از لوازم آرايش چشم که به‌عنوان نمونه در فروشگاه‌ها ارائه مى‌شود استفاده نکنيد. اين لوازم ممکن است قبلاً توسط فرد ديگرى آلوده شده باشد.
|
|
|
|
|
زخم‌هاى قرنيه اکثراً در اثر خراش يا جسم خارجى داخل چشم ايجاد مى‌شوند. علائم زخم قرنيه عبارتند از: تحريک‌پذيري، اشک‌ريزش، و قرمزي. شايع‌ترين جشم خارجى داخل چشم عدسى‌هاى تماسى هستند که باعث عفونت موضعى و سپس زخم قرنيه مى‌شوند. زخم قرنيه اغلب توسط ويروس تبخال که مى‌تواند ضايعات دهانى نيز ايجاد کند، به‌وجود مى‌آيد اگر دچار ضايعات دهانى هستيد هيچ‌گاه بعد از تماس دست با دهان آن را به چشم خود نزنيد.
|
|
|
|
|
اگر تصور مى‌کنيد دچار زخم قرنيه شده‌ايد، فوراً به پزشک مراجعه کنيد. درمان‌هاى معمول براى رفع آزردگي، آنتى‌بيوتيک و قطره‌هاى چشمى هستند. اثر زخم قرنيه درمان‌نشده ممکن است روى قرنيه بماند و باعث کاهش بينائى شود. در موارد شديد تعويض قرنيه ضرورى است.
|
|
| التهاب عنبيّه و لايهٔ عروقى رنگدانه‌اى
|
|
|
التهاب عنبيه، التهاب بخش رنگين چشم است و معمولاً علت آن نامعلوم است. علائم عبارتند از: ناراحتى يا درد در يک يا هر دو چشم، قرمزي، و گاهى کاهش بينائي. بقاياى سلولى ممکن است از طريق مردمک قابل رؤيت باشد.
|
|
|
التهاب لايه عروقى رنگدانه‌اى شامل التهاب عنبيّه و مشيميّه است. اين التهاب معمولاً در اثر ويروس‌ها يا به همراه برخى از بيمارى‌هاى عمومى مثل التهاب مفصل رماتيسمى يا سارکوئيدوز بروز مى‌کند. علائم مانند التهاب عنبيّه است.
|
|
|
|
|
پزشک براى کاهش التهاب و جلوگيرى از چسبندگى عنبيّه به عدسي، قطرهٔ چشمى تجويز مى‌کند.
|
|
|
|
|
اشک حاوى آب، پروتئين و روغن است و اين ترکيب باعث نرم کردن و محافظت از چشم مى‌شود. اين ماده وظيفه حياتى اکسيژن‌رسانى به قرنيه (که خونرسانى مستقلى ندارد) را نيز به‌عهده دارد.
|
|
|
هنگامى‌که توليد اشک براى حفظ رطوبت چشم‌ها کافى نباشد. (التهاب ملتحمه و قرنيه در اثر خشکي)، چشم‌ها قرمز و ملتهب مى‌شوند. وقتى اين عارضه با بيمارى‌هاى عمومى مثل تورم مفصلى رماتيسمى همراه باشد به آن نشانگان شوگرن (Sjögren's syndrome) گويند در صورت عدم درمان مناسب زخم قرنيه ايجاد مى‌شود.
|
|
|
خشکى چشم ممکن است در اثر برگشتن پلک به سمت بيرون نيز بروز کند. در اين عارضه پلک تحتانى از رير کره چشم پائين مى‌افتد و سطح تحتانى چشم خشک مى‌شود.
|
|
|
|
|
استفادهٔ مکرر از اشک مصنوعى در رفع خشکى چشم مؤثر است. اگرچه اين فرآورده بدون نسخه و يا اسامى تجارتى گوناگون در دسترس است ولى آنهائى‌که فاقد ماده نگهدارنده هستند (مثل رِفرش و سلوويسک ـ refresh and celluvisc) احتمالاً تحريک کمترى ايجاد مى‌کنند. در موارد خفيف خشکى چشم مرطوب کردن فضاى خانه و پرهيز از محيط‌هاى خشک براى پيشگيرى از بروز علائم کافى است. استفاده از عدسى‌هاى تماسى نيز ممکن است مفيد باشد. در موارد شديد عمل جراحى براى به تأخير انداختن تخليه اشک ممکن است لازم باشد. برگشتن پلک به‌سمت بيرون با عمل جراحى روى بافت زيرين پلک تحتانى به‌راحتى درمان مى‌شود.
|
|
|
|
|
در اين عارضه يک پلک و به ندرت هر دو پلک دچار افتادگى مى‌شود. علت آن در اکثر موارد قطع عصب صورتى است که عضلات صورت را عصب مى‌دهد. اين عارضه ممکن است در اثر سکتهٔ مغزي، غدهٔ مغزى يا صدمه به عصب بروز کنند و به صورت و چشم‌ها نماى خواب‌آلوده بدهد.
|
|
|
|
|
افتادگى پلک تنها از نظر زيبائى اهميت دارد، اگر اين عارضه در اثر سکته مغزى ايجاد نشده باشد. اغلب خودبه‌خود بهبود مى‌يابد. در صورت افتادگى دائم پلک، جراحى از نظر زيبائى مى‌تواند به ميزان زيادى ظاهر صورت را بهبود بخشد.
|
|
|
|
|
اين عارضه التهاب حاشيه پلک است که با ايجاد شوره همراه است. پلک پوسته پوسته و قرمز مى‌شود و خارش دارد.
|
|
|
|
|
پلک‌هاى خود را دوبار در روز با آب گرم و صابون بشوئيد. شوره را با شامپوهاى طبى درمان کنيد (به مبحث التهاب پوستى ناشى از خاراندن مراجعه کنيد) و صورت خود را نيز با همان شامپو بشوئيد. در صورت تداوم التهاب به پزشک مراجعه کنيد. او ممکن است پماد تجويز نمايد.
|
