ضربه با پا (۲)

ضربهٔ ماهرانه

ويژگى‌هاى يک ضربهٔ ابتدائى را با ويژگى‌هاى برجسته و مهم ضربهٔ ماهرانه در تصوير زير مقايسه کنيد. يک ضربه‌زنندهٔ ماهر موارد ذيل را انجام مى‌دهد:

۱. با يک مرحلهٔ آمادگي، اجراء مهارت را شروع مى‌کند. ضربه‌زننده با چرخاندن تنه به عقب و جهش يا دويدن به سمت توپ و قرار دادن پائى که به توپ ضربه مى‌‌زند در حالت تقريباً خميده خود را در اين وضعيت قرار مى‌دهد. در نتيجهٔ گام‌هاى دويدن، به‌طور طبيعى تنه به عقب مى‌چرخد و زانوى پائى که قرار است به توپ ضربه بزند درست پس از فشار آوردن پاى عقب به زمين خم مى‌شود. به اين ترتيب، ضربه‌زننده مى‌تواند حداکثر نيرو را در بيشترين فاصله به‌کار ببرد. دويدن به سمت توپ نيز به اندازه‌ٔ ضربه کمک مى‌کند.

۲. پاى ضربه‌زننده براى ضربه‌ زدن به توپ حرکاتى را به ترتيب انجام مى‌دهد. ران به جلو مى‌چرخد، سپس‌ قسمت‌هاى پاييک که قبل از ضربه کشيده مى‌شوند (مفصل زانو کاملاً باز مى‌شود) تا شعاع قوسى که پا براى ضربه زدن طى مى‌کند افزايش يابد. پا پس از تماس با توپ و وارد آوردن ضربه به‌منظور پراکندن و دفع کردن نيروى حاصل از ضربه، به حرکت خود به جلو ادامه مى‌دهد (دنبالهٔ حرکت).

۳. پائى که به توپ ضربه مى‌زند در مفصل لگن يک دامنهٔ کامل از حرکت را طى مى‌کند.

۴. از چرخش تنه براى استفاده از حداکثر دامنهٔ حرکت استفاده مى‌کند. به‌منظور جبران پرتاب کامل پا به جلو، ضربه‌زننده در لحظهٔ تماس پا با توپ تنه را به عقب متمايل مى‌کند.

۵. دست‌ها را به‌عنوان عکس‌العمل در مقابل حرکت پاها و تنه، در جهت مخالف حرکت آنها حرکت مى‌دهد.

تغييرات رشدى در الگوى ضربه با پا مطالعهٔ تغييرات رشدى الگوى ضربه با پا در کودکان آنقدر که معلمان علاقه دارند گسترده و وسيع نبوده است. اگرچه تغييرات کلى را که کودکان در راه رسيدن به شکل پيشرفتهٔ اين مهارت پشت سر مى‌گذارند مى‌دانيم، اما از تغييرات کيفى که در هر يک از قسمت‌هاى بدن پديد مى‌آيد هنوز اطلاع کافى در دست نيست. اخيراً در تحقيقى (هابن استرايکر، سيفلد و برانتا، ۱۹۸۳) دريافتند که فقط ۱۰ درصد از کودکان ۵/۸ تا ۹ ساله مورد آزمايش، شکل پيشرفته ضربهٔ با پا را نشان دادند. به اين ترتيب دليل کافى وجود دارد تا بفهميم که کودکان شکل ماهرانهٔ ضربه زدن را مانند پرتاب کردن به‌طور خودکار کسب نمى‌کنند.

مشاهدۀ الگويى ضربهٔ با پا به‌منظور ارائهٔ يک دستورالعمل کافى و واضح به کودکان در مورد ضربهٔ با پا، مشاهدە هر يک از آنها بسيار با اهميت است. يک معلم از زاويهٔ کنارى مى‌تواند موارد ذيل را مشاهده کند:

- دامنهٔ حرکت و باز شدن مفصل زانو قبل از ضربه زدن به توپ

- دامنهٔ تنه

- حرکت دست و پاى مخالف

اکنون به مراحل رشدى به توپى که هنوز به زمين نرسيده است مى‌پردازيم؛ شکل ويژه‌اى از ضربهٔ با پا که محققان مراتب رشدى آن را شناسايى کرده‌اند.