|
| توجه به همبستگى خارجى برنامه‌ريزى آموزش و پرورش
|
|
| منظور از همبستگى خارجي، ارتباطاتى است که بين آموزش و پرورش و بخش‌هاى ديگر کشور از قبيل صنعت، کشاورزي، بهداشت، امنيت، و همبستگى و رفاه اجتماعى وجود دارد، و توسعه آنها را به يکديگر وابسته و مشروط مى‌سازد. از برنامه سوم به بعد، توجهٔ مخصوصى به يکپارچگى توسعه ملى شده است، و به اين جهت کوشش شده که جهت‌گيرى نظام آموزشى با نيازهاى اقتصادى و اجتماعى جامعه مترقى ايران منطبق گردد.
|
|
| در اين زمينه، مهم‌ترين هدف اين بوده است که نيازهاى نيروى انسانى بخش‌هاى ديگر تأمين گردد، و برنامه‌هاى آموزشي، به‌خصوص تعليمات فنى و حرفه‌اي، طورى طرح‌ريزى گردد که احتياجات مملکت را براى رشد اقتصادى و صنعتى و اجتماعى از نظر نياز به نيروى انسانى متبحر فنى در سطوح مختلف تکافو کند. از جمله هدف‌هاى جالب اين خط مشي، که به‌خصوص در برنامهٔ پنجم تأکيد شده، اين است که موجباتى فراهم آورد تا هيئت‌هاى علمى دانشگاه‌ها تکميل شود، و کشور را از نظر تربيت کادر علمى و فنى از خارج بى‌نياز سازد.
|
|
| توجه به جامعيت و پيوستگى داخلى برنامه‌ريزى آموزش و پرورش
|
|
| از برنامهٔ عمرانى سوم به بعد، تمام سيستم آموزش و پرورش، به‌طور يکپارچه مورد توجه قرار گرفته است، و سعى شده ترتيباتى فراهم آورد که دوره‌هاى مختلف آموزش رسمى شامل کودکستان، دبستان، راهنمايي، دبيرستان، دانشگاه، هم‌چنين رشته‌ها و خدمات مختلف از قبيل دوره‌هاى نظري، فنى و حرفه‌اى و کشاورزي، و پيکار با بى‌سوادي، همه به‌طور موزون و متعادلى توسعه يابد. ضمناً ملازمات و خدمات زيربنايى آموزش نيز از قبيل تربيت‌معلم براى دوره‌ها و رشته‌هاى مختلف، و تهيه ساختمان‌ها و تأسيسات و تجهيزات و منابع آموزشى نيز طرف توجه قرار گرفته است.
|
|
| تمايل به برنامه‌ريزى بلندمدت
|
|
| آموزش و پرورش رسمي، از کودکستان تا مدارج عالى تعليمات دانشگاهي، متجاوز از بيست سال طول مى‌کشد. بنابراين، برنامه‌ريزى کوتاه مدت و ميان مدت آموزشي، که معمولاً بين يک تا پنج يا حداکثر ده سال است. نمى‌تواند برنامه‌ريزى کاملى به‌شمار آيد. به‌خصوص که پيشرفت و تغيير و تحول فزايندۀ دانش و تکنولوژى موجب شده است که آموزش و پرورش فقط به سنين تحصيلى دبستان تا دانشگاه محدود نشود، بلکه تمام عمر انسان را در برگيرد.
|
|
| در برنامه‌ريزى آموزش و پرورش برنامهٔ سوم، براى اولين بار برنامهٔ دراز مدتى تحت عنوان پيشنهادى ۲۰ ساله براى آموزش ابتدائى رايگان و اجبارى در ايران ارائه شده است. برنامه مزبور که توسط اداره کل آموزش ابتدائى و مرکز تحقيقات پرورشى وزارت آموزش و پرورش تنظيم و در سال ۱۳۴۱ به کنفرانس بانکوک تسليم شده بود، هر چند برنامهٔ جامعى نبود و به مرحله اجراء نرسيد، ليکن به هر حال سرآغاز کوششى نو و ضرورى بود.
|
|
| در برنامهٔ عمرانى پنجم نيز، برنامهٔ آموزش و پرورش با توجه به هدف‌هاى ده ساله تنظيم شده است و در حقيقت، در اجراء، برنامهٔ پنجم و ششم را به‌هم پيوند مى‌زند، و جهت‌گيرى طولانى‌تر و پيوسته‌ترى به آموزش مى‌دهد.
|
|
| تأکيد اولويت توسعه آموزش و پرورش
|
|
| در برنامه‌هاى عمرانى اولى و دوم، به توسعهٔ فرهنگي، در مقايسه با توسعهٔ اقتصادى و بخش‌هاى ديگر توسعه ملي، چندان تأکيد نشده است. ولى از برنامهٔ سوم به بعد، توسعهٔ آموزش و پرورش مقام شايان توجهى را به‌دست آورده و جزء اولويت‌هاى تراز بالاى توسعه ملى قرار گرفته است. اهميتى که به توسعه آموزش و پرورش قائل شده‌اند، گذشته از آنچه که در هدف‌هاى برنامه ذکر شده، جلوه‌هاى عملى نيز داشته است. از جمله:
|
|
| - اعتباراتى که براى توسعه آموزش و پرورش اختصاص داده شده به ميزان قابل توجهى افزايش يافته است؛ مثلاً، بنا بر خلاصه گزارش برنامه پنجم عمرانى کشور، مجموع اعتبارات براى اجراء برنامه‌هاى آموزش و پرورش، از ۱۳۴ ميليارد ريال در برنامه چهارم، به ۴۰۵ ميليارد ريال در برنامهٔ پنجم افزايش يافته ... و ميزان سرمايه‌گذارى دولت در آموزش و پرورش از معادل ۳/۴ درصد درآمد ناخالص ملى در پايان برنامه چهارم، به ۴/۵ درصد در پايان برنامهٔ پنجم افزايش مى‌يابد.
|
|
| - رايگان نمودن تحصيلات کمک مؤثرى به توسعه و تعميم آموزش و پرورش، به‌خصوص تحصيل فرزندان گروه‌هاى کم‌درآمد اجتماع خواهد کرد، و معرف عنايت خاص و کم‌نظيرى است که به اهميت و اولويت آموزش و پرورش مبذول شده است.
|
