|
| زيارتگاه خديجه خاتون (خجه خاتون)، روستاى مهرجرد، ميبد
|
|
| اين زيارتگاه در دهکدهٔ مهرجرد شهر ميبد قرار دارد. سر در ورودى آن تجديد بنا شده و دو گلدسته نيز بر آن الحاق شده است. محوطهٔ امامزاده نسبتاً بزرگ است و غلام گردشى در سه طرف بقعه تعبيه شده و بر سطح درونى سقف در دورهٔ قاجاريه با آب رنگ نقاشى شده است. در اين زيارتگاه، دو تخته سنگ قبر که اهميت و قدمتى جالب توجه دارند ديده مى‌شوند : يکى در پيش اتاق زيارتگاه به ابعاد ۳۲×۴۶ سانتى‌متر نصب گشته و به خط نسخ بر آن عبارت زير نوشته شده است : «اللّه‌اکبر وفات خاتون مرحومهٔ سعيد ستيرهٔ صالحه بى‌بى يادگار خاتون بنت صاحب اعظم خواجه نصيرالدين على فى رمضان سنه احدى و ثلثين و ثمانمائه» سنگ ديگر بر ديوار طرف دست چپ همين اتاق به رنگ نخودى و به اندازهٔ ۳۳×۳۳ سانتى‌متر از نوع سنگ‌هاى قرن ششم اين منطقه نصب شده است که خواندن آن به علت تراش بد و ساييدگى ميسّر نيست.
|
|
| زيارتگاه سليمان بيگ، بانه
|
|
| اين مکان محل دفن سليمان بيگ فرزند ميرزا بيگ، حاکم حکومت بانه در دوره شاه طهماسب است که بيست سال در بانه حکومت کرد. وى به واسطه زهد و تقوايى که داشت از حکومت استعفا کرد و دختر خود را به عقد نکاح برادرزاده خود بدربيگ در آورد و حکومت بانه را به او سپرد و خود رهسپار حجاز شد.
|
|
| سليمان‌بيگ پس از هفت سال سير و سياحت و زيارت به بانه مراجعت نمود و در آن جا چشم از جهان فرو بست. مدفن او در سه کيلومترى غرب بانه واقع شده است. در روى سنگ مزار او که در خلال سال‌هاى ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۰ از بين رفته، جمله «سليمان بيگ وفات ۱۰۱۰ هجرى قمري» نوشته شده بود.
|
|
| زيارتگاه شوق على، دربند، صحنه
|
|
| در منطقهٔ دربند شهرستان صحنه، در حدفاصل مقبره کيکاووس (مقبره صخره‌اى صحنه) و استودان، زيارتگاهى است که به اهل حق تعلق دارد. در اين زيارتگاه کتيبهٔ بزرگى وجود دارد که روى آن عباراتى خوانده مى‌شود. بر سمت راست نوشته، نقش سوارى است که شايد نقش حاج نعمت‌اللّه متخلص به مجرم باشد که شيخ نظر على صحنه‌اى آنرا از سنگ در آورده است.
|
|
| زيارتگاه غارسى جُن، روستاى واران، جاسب، دليجان (ساسانيان)
|
|
| غار سى جُن در روستاى واران جاسب واقع شده است. مردم محل عقيده دارند که در اين غار سى جوان غيب شده‌اند. مسجدى نيز در آن نزديکى قرار دارد که به مسجد کميل معروف است.
|
|
| زيارتگاه ملك سياه، زاهدان
|
|
| اين زيارتگاه در ۴۶ کيلومترى شمال شهر زاهدان بين راه بلوچستان و خراسان واقع شده که کوه ملک سياه به آن منسوب است. نزديک آن در دره‌اى يک قطعه سنگ است که بلوچ‌ها معتقدند مردى با نفرين ملک سياه به صورت سنگ درآمده است.
|
|
|
|
| بعد از دروازهٔ طوقچى (ميدان قدس)، در کنار غربى جاده اردستان، در قريه‌اى به نام اوزنان يکى از مهمترين زيارتگاه‌هاى اصفهان قرار دارد. اين محل آرامگاه يکى از دختران بزرگوار امام هفتم (ع) است. زينبيه بنايى است زيبا با فضايى مشجر و وسيع که حوض نسبتاً بزرگى براى وضو گرفتن دارد.
|
|
| محوطهٔ حرم مربع شکل است با ۴ درِ ورودى چوبى که بر روى آن‌ها اسامى معصومين نوشته شده است. ضريح مشبک چوبى با پنجره‌هاى نقره‌اى در وسط حرم قرار گرفته است، و قبر زير آن، با سنگ مرمر سبزرنگى پوشيده شده که روى آن نيز پارچهٔ سبزرنگى قرار داده شده است. محوطهٔ حرم، با اهدايى‌هاى زائران امامزاده تزئين شده است.
|
|
| ديوارهاى داخل حرم به طرز زيبايى گچ‌برى و آيينه‌کارى شده است. در قسمت پشت حرم، محوطه‌اى است مستطيل‌شکل جهت نمازگزاردن. اخيراً محوطهٔ حرم به وسيلهٔ ميله‌هاى فلزى به دو قسمت تقسيم شده است. گنبد کاشى‌کارى و دو گلدستهٔ زيبا و بلند اين زيارتگاه نيز بسيار جالب توجه است.
|
|
|
|
| علاوه بر بقعه‌هاى تاريخى ذکر شده، امام‌زاده‌هاى ديگرى نيز در سطح استان وجود دارد که مهمترين آن‌ها عبارتند از:
|
|
| - بقاع متبرکهٔ علويان در خيابان خرمشهر سمنان
|
| - بقعه سيد زين‌الدين در شمال شرقى امامزاده اشرف سمنان
|
| - بقعهٔ ابراهيم اسماعيل در بازار شيخ علاءالدولهٔ سمنان
|
| - بقعهٔ سيد مرسلين در خيابان حکيم‌الهى سمنان
|
| - امامزاده قاسم در ۱۹ کيلومترى شمال سمنان
|
| - بقعهٔ سيد جلال در محلهٔ زاوغان سمنان
|
| - امامزاده عبدا... در شهميرزاد
|
| - بقعهٔ سيد اسد در سمنان
|
| - امامزاده چهل تن در ۹ کيلومترى شمال سمنان
|
| - بقعهٔ پير شمسالدين در روستاى علاء سمنان
|
| - امامزاده هاشم در ۳ کيلومترى جنوب سمنان
|
| - امامزاده خواجه خضر در جنوب سمنان، روستاى نوکلاته
|
| - امامزاده مدرک در جنوب سمنان، بين روستاهاى دلازيان و حسن‌آباد
|
| - بقعهٔ عيسى بن موسى در روستاى علاء سمنان
|
| - بقعهٔ امامزاده کاظم در روستاى پرور سمنان
|
| - بقعهٔ امامزاده سيد تاج الدين در روستاى پرور سمنان
|
| - بقعهٔ امامزاده جعفر در روستاى پرور سمنان
|
| - بقعهٔ مصيب در حومه روستاى لاسجرد، سمنان
|
| - بقاع ابوالقاسم، مهدى و يحيى در روستاى چاشم، ۴۳ کيلومترى شمال سمنان
|
| - بقعهٔ امامزاده يحيى در شهميرزاد
|
| - بقعهٔ شيخ (سوسن عطا) در شهميرزاد
|
| - بقعهٔ امامزاده حميد و مجيد در ۲۱ کيلومترى جنوب شاهرود، روستاى ملاده
|
| - بقعهٔ نوراللّه (پير مردان) در روستاى طرود، شاهرود
|
| - بقعهٔ امامزاده نردين در ميامى ۶ کيلومترى شرق شاهرود
|
| - بقعهٔ امامزاده محمد در روستاى ديزج، پنج کيلومترى جنوب شرق شاهرود
|
| - بقعهٔ امامزاده معصوم‌زاده در روستاى قلعه‌نو خرقان، ۲۲ کيلومترى شمال شرق بسطام
|
| - امامزاده محمد در ۳۴ کيلومترى شمال شرق بسطام
|
| - امامزاده على (ع) در خيابان امامزاده على، دامغان
|
| - امامزاده نورا ... در خيابان امام خمينى، دامغان
|
| - بُکير بن عين (ع) در جنوب غربى دامغان خيابان شهدا
|
| - امامزاده سيد صالح در روستاى گز، شش کيلومترى شمال شرق دامغان
|
| - امام زاده اسماعيل در روستاى تزره، ۴۲ کيلومترى شمال شرق دامغان
|
| - امامزاده ابراهيم در روستاى حاجى‌آباد رضوه، ۲۲ کيلومترى جنوب غرب دامغان
|
| - امامزاده جعفر در روستاى امامزاده جعفر، دامغان
|
| - امامزاده محمد در روستاى قلعه، ۵۴ کيلومترى شمال غرب دامغان
|
| - امامزاده قاسم در روستاى صيدآباد، ۲۵ کيلومترى جنوب شرق دامغان
|
| - امامزاده خليل‌ا... در کندآردان، ۱۴ کيلومترى شرق گرمسار
|
| - امامزاده سلطان مراد در کردوان، هفت کيلومترى شرق گرمسار
|
| - امامزاده عبدا... در حسين‌آباد کردها، ۱۲ کيلومترى شرق گرمسار
|
| - امامزاده قوشه در روستاى شه سفيد، ۱۳ کيلومترى شرق گرمسار.
|
| - امامزاده اسماعيل و شمسالدين در حسين‌آباد حاجى تقى، چهار کيلومترى شمال غرب گرمسار.
|
|
| گنبد بى‌بى، تفرش (سلجوقيان، قاجاريان)
|
|
| اين گنبد در تفرش واقع شده و شامل بناى منفرد برجى شکلى است. گنبد بنا، هرمى شانزده ترکى است که کاشى‌هاى آن ريخته است. درون بنا ساده و تنها اثر قابل توجه آن، درى تذهيب شده با تصاوير گل و بوته به تاريخ ۱۲۰۷ هـ.ق است. بناى اصلى متعلق به قرن ششم هجرى است و از هويت شخص مدفون در بنا اطلاعى در دست نيست.
|
|
| ساير امام‌زاده‌هاى استان عبارتند از : امامزاده سيد اسحق، شاهزاده عبدالله محلات، امامزاده محمود، بقعه سيد حمزه، امامزاده فضل بن سليمان، بقعه سيد ابورضا، بقعه امامزاده پنج تن، امامزاده عبدالمطلب، بقعه امامزاده زکريا، امامزاده نوح بن منصور، امامزاده سيد منصور، امامزاده ابوطالب و شاهزاده حسين و آقا شا بلبل ... که در نقاط مختلف استان قرار دارند.
|
|
|
|
| در دامنهٔ جنوبى کوه رى که به کوه بى‌بى شهربانو مشهور است، در جنوبى‌ترين حد قصران، بقعه‌اى است با گنبد مينايى رنگ. اين بنا به روايتى، محل آرامگاه مادر حضرت سجاد امام چهارم عليه‌‌السلام و دختر يزدگرد سوم ساسانى است. در مقابل اين بقعه بر دامنهٔ شمالى کوه، قلعهٔ زردشتيان (برج خاموشي) واقع است که در زمان‌هاى گذشته پيروان زردشت مردگان خود را در آن قرار مى‌دادند.
|
|
| در قسمت غربى اين کوه - در شرق کارخانه سيمان - از قديم تا چند سال پيش چهار بناى سنگى مکعبى شکل قرار گرفته بود که وسط آن‌ها حفره‌اى خالى وجود داشت. اين بناها که در سال‌هاى گذشته به دست سنگ فروشان سودجو خراب شده است، بى‌گمان استودان زردشتيان شهرستان بود. جايى که در آن استخوان مرده‌هاى خود را براساس آموزه‌هاى ونديداد اوستا مى‌گذاشتند. در جنوب شرقى اين بقعه استودان بزرجوميد، بر فراز تپه نقاره‌خانه واقع شده است.
|
|
| مشخصات بنا چنين است:
|
|
| محوطه‌اى به طول ۳۳ متر (شمالى - جنوبي) و عرض ۲۲ متر (شرقى - غربي) که با ديوار سنگى بسيار قديمى محصور شده است. در سمت شمال آن سنگ طبيعى کوهستان قرار دارد. در جنوب اين محوطه نيز چند بناى محکم و استوار سنگى با پوشش‌هاى گنبدى شکل از سنگ و آجر ساخته شده است. در دوره‌هاى بعد با احداث ديواره‌هاى جديد، رواق‌ها، اتاق‌ها و راهروها محوطه اصلى آن را به دو صحن تقسيم کردند.
|
|
| گنبد بقعه از عهد ديلميان است. اکنون کهن‌ترين اثر تاريخ‌دار بقعه، صندوق روى مرقد است که تاريخ آن ۸۸۸ است و نشان مى‌دهد که شکل کنونى بنا در آن تاريخ به وجود آمده است. در اين تاريخ، رى و ناحيه‌هاى آن از جمله تهران، در تصرف خاندان آق‌قويونلو بود. درِ نفيس و منبت‌کارى بقعه از يادگارهاى زمان شاه تهماسب است.
|
|
| در نزديکى بقعهٔ بى‌بى شهربانو، غارى بزرگ وجود دارد و نزديک آن هم چشمهٔ آبى است در زير کوه که آب آشاميدنى بقعه و زائران را تأمين مى‌کند و منظرهٔ آن هم بسيار زيبا و جالب است. زائران به در ورودى پله‌اى که به چشمهٔ آب زيرزمينى منتهى مى‌شود دخيل مى‌بندند. در گذشته به درخت توتى که در آنجا بود نيز دخيل مى‌‌بستند.
|
|
| گنبد على، ابرقو (ديلميان)
|
|
| قديمى‌ترين، مهمترين و محکم‌ترين بناى تاريخى ابرقو، «گنبد علي» يا به گفتهٔ برخى‌ها، گنبد عالى است. بناى مزبور، يک برج سنگى هشت ضلعى است که بر بالاى تپه‌اى در شرق ابرقو و مشرف به محل شهر قديم واقع شده است.
|
|
| در بالاى قسمت هشت ضلعى بنا، يک کتيبهٔ کوفى با خطوط درشت وجود دارد. اين برج، به قرن پنجم هجرى تعلق دارد و مدفن عميدالدين شمس‌الدوله از خاندان شاهان ديلمى و نوهٔ نصر بن حسن بن فيروزان ديلمى صاحب اشکور از نواحى معروف ديلم است. خاندان او به علت رقابت‌ها و کشمکش‌ها، مجبور به مهاجرت از شمال ايران به اصفهان و نواحى مرکزى شد. مقبرهٔ شمسالدين، به سبک بناهاى نواحى شمالى ايران احداث شده است.
|
