دو نوع کلى آسيب شنوائى وجود دارد. آسيب شنوائى هدايتى در اثر اختلال در مجراى گوش يا گوش ميانى و آسيب شنوائى حسى عصبى در اثر ضايعات گوش داخلى و عصب شنوائى ايجاد مى‌شود. پزشکان با انجام آزمون‌هاى شنوائى مى‌توانند انواع آسيب‌هاى شنوائى را متمرکز سازند. اگر فکر مى‌کنيد شنوائى شما مختل‌شده است از پزشک بخواهيد که از شما امتحان شنوائى به‌عمل آورد.
آسيب شنوائى هدايتى هنگامى بروز مى‌کند که راه‌هاى عبور هوا بسته شوند. مثلاً در اثر تشکيل جرم گوش، يا هنگام عفونت در اثر سرماخوردگى شديد که باعث تجمع مايع در گوش ميانى مى‌شود، يا هنگام انسداد شيپور استاش که گوش ميانى را به پشت دهان متصل مى‌کند، اين راه‌ها بسته مى‌شوند. آسيب شنوائى که به‌علت عفونت گوش ميانى يا هنگام حساسيت فصلى که گوش را مسدود مى‌کند، پديد مى‌آيد معمولاً موقتى است و بعد از درمان عفونت، حساسيت يا ساير عوامل مستعدکننده برطرف مى‌شود.
آسيب‌هاى شنوائى حسى عصبى وخيم‌تر هستند و بهتر است در هر مورد خاص از بروز آنها جلوگيرى شود. تقريباً يک‌دهم آمريکائى‌ها دچار نوعى کاهش شنوائى هستند و قادر به شنيدن صحبت‌هاى معمولى نمى‌باشند. شيوع اين عارضه با بالا رفتن سن به‌سرعت افزايش مى‌يابد. فقدان شنوائى حسى عصبى يا کرى مى‌تواند در اثر عفونت‌هاى گوش، نقايص ارثى مادرزادي، داروهاى خاص، صدمهٔ سر، افزايش سن، موجهه با صداى بلند، و غده‌ها ايجاد شود. شايع‌ترين علت آسيب شنوائى حسى عصبى تخريب ساختمان‌هاى گوش داخلى در اثر سير طبيعى افزايش سن است. اين پديده پيرگوشى خوانده مى‌شود.
شدت صوت با واحد دسى‌بل اندازه‌گيرى مى‌شود. اين واحد مشابه درجه‌بندى ريش‌تر (Richter) است که با آن شدت زلزله اندازه‌گيرى مى‌شود. شدت صوت در يک نقطهٔ ساکت روستائى ممکن است ۲۰ دسى‌بل و صحبت‌هاى معمولى ۶۰ دسى‌بل باشد در حالى‌که صداى حرکت قطار باربرى حدود ۹۰ دسى‌بل يا بيشتر است، مواجههٔ طولانى‌مدت يا صداى بالاى ۸۵ دسى‌بل ممکن است منجر به آسيب شنوائى قابل اندازه‌گيرى شود. يکى از علل شايع اين آسيب‌ها شنيدن موسيقى با صداى بلند از طريق گوشى‌هائى است که روى سر قرار مى‌گيرند. يک ساعت استفاده از گوشى‌هائى که صدائى با شدت ۹۰ دسى‌بل توليد مى‌کنند مى‌تواند منجربه فقدان شنوائى موقتى گردد. شدتى به اندازه ۱۲۰ دسى‌بل که در اجراء دسته‌جمعى موسيقى راک روبه‌روى بلندگو اندازه‌گيرى شده است مى‌تواند منجر به کرى فورى و دائمى شود. اين صدا زيانى بيش از ضربه زدن به مشاعر دارند! چگونه مى‌توان بدون داشتن دستگاه اندازه‌گيرى دسى‌بل مشخص کرد که شدت موسيقى يا ساير صدا چقدر است؟ صدا احتمالاً بسيار بلند است اگر:
ـ گوش را آزار دهد.
ـ باعث ايجاد صداى زنگ در گوش‌ها شود.
ـ بعد از قطع صدا احساس اختلال در شنوائى کنيد.
ـ براى شنيدن صداى خود مجبور به فرياد کشيدن باشيد.
راه‌هاى جلوگيرى از آسيب شنوائى
آسيب شنوائى حسى عصبى در اکثر موارد دائمى است. هيچ درمانى باعث بهبودى نمى‌شود ولى مى‌توان از آسيب بيشتر شنوائى جلوگيرى کرد. اگر مجبور هستند در محيط پر سروصدا کار کنيد از وسايل محافظ شنوائى استفاده کنيد. اين دستگاه‌ها شدت صدائى را که به پرده صماخ مى‌رسد کاهش مى‌دهد. اين حفاظ‌ها به دو شکل روگوشى و داخل گوشى وجود دارند. دستگاه داخل گوشى کوچک است و به‌راحتى در مجراى گوش قرار مى‌گيرد. دستگاه روگوشى براى کاهش ورود صدا روى گوش خارجى نصب مى‌شود. در صورتى‌که اين دستگاه‌ها به‌طور مناسب نصب شوند شدت صدا را حدود ۱۵ تا ۳۰ دسى‌بل کاهش مى‌دهند. اگر اين دو دستگاه با هم استفاده شوند ۱۰ تا ۱۵ دسى‌بل ديگر از شدت صوت کاسته مى‌شود. اگر موى شما بلند است يا عينک داريد دستگاه داخل گوشى مناسب‌تر از دستگاه روگوشى است.
اختلال شنوائى
در موارد زير بايد به اختلال شنوائى در سايرين مشکوک شد:
ـ پاسخ نامتناسب به صداها.
ـ گرداندن گوش‌ها به‌سمت صدا.
ـ گرفتن دست دور لالهٔ گوش
ـ تقاضاى مکرر از طرف صحبت براى تکرار کلمات.
ـ بروز ساير نشانه‌هاى واضح مثل گيج شدن و درست نفهميدن صحبت‌ها.
نشانه‌هاى اختلال شنوائى:
ـ درمى‌يابيد که لازم است صداى تلويزيون و راديو را به‌حدى بلند کنيد که موجب ناراحتى ديگران شود.
ـ اغلب مجبور مى‌شويد براى شنيدن گفتگوهاى محيط کار و اجتماع به‌خود فشار بياوريد.
ـ اغلب دچار سوءتعبير مى‌شويد و نياز داريد مطالب براى شما تکرار شود.
ـ درمى‌يابيد که براى شنيدن صحبت‌هاى ديگران بايد با دقت به صورت آنها نگاه کنيد.
ـ از اينکه مردم بلند صحبت نمى‌کنند آزرده‌خاطر مى‌شويد. به‌خاطر داشته باشيد که اشکال ممکن است در گوش‌هاى شما باشد و شما در دنيائى که افراد آن پچ‌پچ مى‌کنند زندگى نمى‌کنيد.
در اين موارد از پزشک بخواهيد شما را به يک مشخص گوش ارجاع دهد. براى تعيين نوع آسيب شنوائي، شيوهٔ درمانى و وسايل مورد نياز کمک شنوائى معاينه و آزمايش دقيق بايد انجام شود.
