سوختگی خشک و تاول

اينها معمول‌ترين انواع سوختگى در خانه و در کارگاه‌ها و عمده‌ترين عامل مرگ‌هاى حادثه‌اى به ويژه در ميان کودکان و پيرها هستند. سوختگى و تاول‌ها بايستى هر چه زودتر خنک شوند تا از صدمه بيشتر به بافت‌هاى زيرين جلوگيرى شده و درد آرام‌تر، ورم کمتر و شوک احتمالى برطرف شود. مؤثرترين روش براى خنک کردن، خيس کردن ناحيه سوختگى با آب سرد به‌صورت ملايم است.

هر لباسى که به‌وسيله مايع جوشان خيس شده بايستى به محض خنک شدن از تن مصدوم خارج شود. لباس خشک سوخته را نبايد از تن مصدوم خارج کرد چون باعث ايجاد عفونت مى‌شود.

کلاً سوختگى‌هاى خيلى کوچک يا تاول‌ها را مى‌توان در محل درمان کرد. اما اگر در مورد وخامت جراحت ترديد داريد يا اگر مصدوم کودک يا بيمار يا شخص مسن است حتماً او را نزد پزشک بفرستيد.

- توجه:

سوختگى‌هاى سايشى را بايد جزء سوختگى‌هاى جزئى به‌شمار آورد مگر آنکه پوست پاره شده باشد و اگر پوست پاره شده باشد به مبحث خونريزى جزئى مراجعه شود.

- عوارض و نشانه‌هاى عمومى:

۱. اگر سوختگى سطحى باشد، درد شديد در اطراف ناحيه جراحت.

۲. اگر سوختگى عميق باشد ناحيه جراحت احتمالاً کرخت و بى‌حس است.

۳. سرخى و ورم در ناحيهٔ جراحت و گاهى اوقات تشکيل تاول.

۴. اگر سوختگى شديد باشد پوست اطراف آن ناحيه خاکستري، نيم‌سوز، و ورآمده مى‌شود.

۵. عوارض و نشانه‌هاى شوک، شدت شوک نسبت مستقيم با وسعت جراحت دارد.

- هدف:

کاهش تأثير حرارت، جلوگيرى از عفونت، آرام ساختن درد و برطرف ساختن شوک. اگر سوختگى شديد يا وسيع باشد مصدوم را به‌صورت اورژانس به بيمارستان برسانيد.

- درمان عمومى:

براى سوختگى‌ها و تاول‌هاى جزئى:

۱. به مصدوم اطمينان‌خاطر بدهيد. عضو آسيب‌ديده را به مدت ۱۰ دقيقه زير جريان آرام آب سرد بگيريد يا آن را در آب سرد فرو کنيد اگر درد همچنان ادامه يافت مدت را طولانى‌تر کنيد.

اگر آب در دسترس نبود مى‌توانيد از هر مايع سرد مفيد ديگرى مانند شير استفاده کنيد.

۲. با ملايمت حلقه، دستنبد، ساعت، کمربند، کفش و مانند آن را از ناحيهٔ جراحت قبل از آنکه جراحت شروع به ورم کردن کند خارج کنيد.

۳. ناحيه جراحت را با يک پارچهٔ تميز، ترچيحاً استريل، که پرزدار نباشد پانسمان کنيد (به مبحث پانسمان مراجعه شود).

نبايد از چسب زخم استفاده کنيد.

نبايد از لوسيون‌ها، پمادها، يا روغن‌ها استفاده کنيد.

نبايد تاول‌ها را بترکانيد، نبايد پوست ورآمدهٔ آزاد را بکنيد يا به محل سوختگى دست بزنيد.

۴. اگر در مورد وخامت جراحت ترديد داريد مصدوم را نزد پزشک بفرستيد.

- درمان عمومى:

براى سوختگى‌ها و تاول‌هاى وخيم:

۱. مصدوم را روى زمين بخوابانيد و با انداختن يک پتو يا لحاف بدون پرز زير مصدوم از تماس زخم با زمين جلوگيرى کنيد.

۲. با ملايمت چيزهائى مانند حلقه، ساعت، کمربند، جواهرآلات و امثال آنها را از ناحيهٔ جراحت قبل از آنکه جراحت شروع به ورم کردن کند خارج کنيد.

۳. با دقت لباس‌هائى را که بر اثر مايع جوشان خيس خورده پس از سرد شدن از تن خارج کنيد.

نبايد چيزهائى را که به سوختگى چسبيده‌اند بکنيد.

۴. محل جراحت را با يک باند استريل غير آغشته به دارو يا پارچه‌هاى تميز بدون پرز بپوشانيد و روى آن باند بپيچيد.

نبايد از لوسيون‌ها، پمادها، يا روغن‌ها براى جراحت استفاده کنيد.

نبايد تاول‌ها را بترکانيد، پوست‌هاى آويخته را بکنيد يا به محل زخم دست بزنيد.

۵. براى سوختگى‌هاى صورت از يک تکه پارچهٔ تميز (ترجيحاً استريل) و خشک يک ماست درست کنيد. سوراخ‌هائى براى بيني، دهان و چشم‌ها در آن ايجاد کنيد.

۶. عضوهائى را که دچار سوختگى بدى شده‌اند ثابت و بى‌حرکت سازند.

۷. براى برطرف ساختن حالت شوک به‌ترتيبى که در مبحث شوک گفته شده عمل کنيد.

اگر مصدوم به هوش است به او به تناوب و با فاصله مقدار کمى آب بدهيد تا جانشين مايع از دست رفته بشود.

۸. اگر ضربان قلب و تنفس ايستاد بلافاصله روش‌هاى نجات زندگى را شروع کنيد.

۹. اگر مصدوم بيهوش شد ولى تنفس او حالت عادى داشت او را در وضعيت بهبود قرار دهيد.

۱۰. مصدوم را به‌صورتى که وضعيت درمانى آن حفظ شود (اگر لازم شد با برانکارد) به بيمارستان انتقال دهيد.